Expressway પર દોડતી કારના ટાયર બ્લાસ્ટ! આ ભૂલો બની રહી છે મોતનું કારણ, જાણો તેનાથી કેવી રીતે બચી શકાય

દેશમાં રોડ નેટવર્ક ઝડપથી વિસ્તરી રહ્યું છે અને એક્સપ્રેસ વેની સંખ્યા પણ ઝડપથી વધી રહી છે. જોકે, આ એક્સપ્રેસ વે નાની બેદરકારીના કારણે મોતના કેન્દ્ર બની રહ્યા છે. તાજેતરમાં, ગ્રેટર નોઈડાથી દેવરિયા જઈ રહેલી લગ્નની સરઘસના વરરાજાની કાર યમુના એક્સપ્રેસ વે પર ટાયર ફાટવાના કારણે માર્ગ અકસ્માતનો ભોગ બની હતી. આ અકસ્માતમાં 5 લોકોના મોત થયા હતા અને 3 લોકો ગંભીર રીતે ઘાયલ થયા હતા. આ અકસ્માતમાં એક વાતે ફરી એકવાર બધાનું ધ્યાન ખેંચ્યું છે અને તે છે એક્સપ્રેસ વે પર ઝડપથી દોડી રહેલી કારના ટાયર ફાયર ફાટવાના કિસ્સા.

સૌથી પહેલા આખી ઘટના શું હતી તે જાણીએ. ગ્રેટર નોઈડાના રહેવાસી સંતોષ પટેલના લગ્નની જાન 20 એપ્રિલ શનિવારની રાત્રે નોઈડાથી નીકળીને 21મી એપ્રિલે દેવરિયા પહોંચવાની હતી, પરંતુ 21 એપ્રિલની સવારે યમુના એક્સપ્રેસ વે પર કુબેરપુર પાસે વરરાજા સંતોષની અર્ટિગા કારનું આગળનું ટાયર ફાટી ગયું. અકસ્માત એટલો ગંભીર હતો કે કારના ટુકડા થઈ ગયા હતા. જેમાં વરરાજાના ભાઈ ગૌતમ પટેલ સહિત પાંચ લોકોના મોત થયા હતા.

આ પણ વાંચો: Rajasthan Accident: રાજસ્થાનના ઝાલાવાડમાં ગોઝારો અકસ્માત, ટ્રોલીએ વાનને ટક્કર મારતા 9 જાનૈયાના મોત

મળતી માહિતી મુજબ એક્સપ્રેસ વે પર કાર પૂરપાટ વેગે દોડી રહી હતી. આ દરમિયાન અચાનક કારનું આગળનું વ્હીલ જોરદાર અવાજ સાથે ફાટ્યું અને કાર કાબૂ બહાર ગઈ. કારની સ્પીડ એટલી વધુ હતી કે તે ઘણી વાર પલટી મારીને ડિવાઈડર સાથે અથડાઈ અને કારના ટુકડા થઈ ગયા. આ બધું એટલું ઝડપથી થયું કે કાર ચાલકને વાહન પર કાબૂ મેળવવાનો મોકો પણ ન મળ્યો. આ અકસ્માતનું સાચું કારણ ટાયર બ્લાસ્ટ માનવામાં આવે છે. તો આપણે એક્સપ્રેસ વે પર વાહનના ટાયર ફાટવા પાછળના કારણો શું છે અને તમે તેનાથી કેવી રીતે બચી શકો છો તે સમજીએ.

કારના ટાયર ફાટવા માટે ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, પરંતુ ટાયરમાંથી કોમ્પ્રેસ્ડ એર ઝડપથી બહાર નીકળતી વખતે ટાયર ફાટવાની ઘટના બને છે. આવું ત્યારે થાય છે જ્યારે ટાયરની રચનાને નુકસાન થાય છે અને ટાયર તેની અંદરની હવાને પકડી શકતું નથી. સામાન્ય ભાષામાં સમજીએ તો ટાયરની હાલત ખરાબ હોવી જોઈએ. ટાયરમાં છિદ્ર અથવા અમુક પ્રકારના લિકેજમાંથી હવા બહાર નીકળવાનો પ્રયાસ કરે છે, તે સ્ટ્રક્ચર તોડે છે અને વિસ્ફોટ સાથે ટાયર ફાટી જાય છે. સામાન્ય રીતે, ટાયર બનાવતી કંપનીઓ પણ અમુક ચોક્કસ મુદ્દાઓ પર ભાર મૂકે છે. જેની બિલકુલ અવગણના ન કરવી જોઈએ. પ્રખ્યાત ટાયર ઉત્પાદકના જણાવ્યા અનુસાર, અહીં કેટલાક મુદ્દા આપવામાં આવ્યા છે જેના કારણે ટાયર ફાટવાની શક્યતા વધી જાય છે.

આ પણ વાંચો: Breaking: અમદાવાદ-વડોદરા એક્સપ્રેસ હાઇવે પર ગમખ્વાર અકસ્માતમાં 10નાં મોત

રસ્તા પર દોડતી કારનું ટાયર અચાનક મોટા ખાડાના સંપર્કમાં આવી જાય છે, અથવા ખરાબ રસ્તાની સપાટીઓ સામે ઘસવાથી પણ ટાયરના બંધારણને નુકસાન થવાની શક્યતા વધી જાય છે. જોકે, એક્સપ્રેસવે પર, આ શક્યતા ઘણી ઓછી છે કારણ કે ત્યાંના રસ્તાઓ વધુ સારા અને સરળ છે. સામાન્ય રસ્તાઓ માટે આ કારણો ગણી શકાય.

ઉનાળાની ઋતુમાં ટાયર ફાટવાના બનાવો વધુ વખત સાંભળવા અને જોવા મળે છે. તેનું સાચું કારણ ટાયરના તાપમાનમાં વધારો છે. ચાલતી કારનું ટાયર રસ્તાના સીધા સંપર્કમાં હોય છે અને ઘર્ષણને કારણે ટાયરનું તાપમાન નોંધપાત્ર રીતે વધી જાય છે. ક્યારેક ટાયરમાંથી સળગતી ગંધ આવવા લાગે છે. ઉત્તર ભારતના કેટલાક શહેરોમાં આકરી ગરમી દરમિયાન તાપમાન 48-50 ડિગ્રી સુધી પહોંચી જાય છે, આવી સ્થિતિમાં જો ટાયરનું સ્ટ્રક્ચર મજબૂત ન હોય તો ટાયર ફાટવાની શક્યતા વધી જાય છે.

ટાયરમાં ઓછી હવા પણ ટાયર ફાટવાનું મુખ્ય કારણ છે. અહેવાલો અનુસાર, લગભગ 75% ટાયર ફાટવાના કેસોમાં, એવું જાણવા મળ્યું છે કે અકસ્માત દરમિયાન ટાયરમાં ઓછી હવા હતી. ટાયરમાં ઓછી હવાને કારણે ઘર્ષણમાં વધારો થાય છે અને તેથી ટાયરની રચનાને નુકસાન થવા લાગે છે. ફૂલેલા ટાયરની અંદર હવા ફરતી હોવાથી, દબાણ અને રસ્તા સાથેના ઘર્ષણને કારણે તે ગરમ થાય છે, જેના કારણે ટાયર ફાટી જાય છે. વધુ ઝડપે સતત વાહન ચલાવવાથી રસ્તા પર ટાયર ફાટવાની શક્યતા વધી જાય છે. દરેક ટાયરને ચોક્કસ ગતિ મર્યાદા અને રસ્તાની સપાટી માટે રેટ કરવામાં આવે છે, જો ડ્રાઈવર તે મર્યાદાઓ પર ધ્યાન ન આપે અને કારને વધુ ઝડપે ચલાવે તો ટાયર ફાટી શકે છે. આ સિવાય, હાઇ સ્પીડ રસ્તા અને ટાયર વચ્ચેના ઘર્ષણને વધુ આક્રમક રીતે વધારે છે.

જ્યારે કારમાં જરૂરિયાત કરતાં વધુ લોકો બેઠા હોય અથવા કારની અંદર ઘણો સામાન ભરાયેલો હોય, તો આ સ્થિતિમાં પણ ટાયર પર દબાણ વધી જાય છે. દરેક વાહનના ટાયર તેની બોડી સ્ટ્રક્ચર અને લોડ પ્રમાણે ડિઝાઇન કરવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, જો કાર પર વધુ પડતું અથવા ઓવરલોડિંગ કરવામાં આવે તો, ટાયર ફાટવાની સંભાવના ઘણી વધારે છે.

હાલમાં દેશના ઘણા જુદા જુદા એક્સપ્રેસ વે પર ટાયર ફાટવાની ઘટનાઓ જોવા મળી છે. તેનું એક મુખ્ય કારણ એ છે કે એક્સપ્રેસ વે પર પહોંચતા જ તેઓ રસ્તાની સારી સ્થિતિ જોઈને કારની સ્પીડ વધારી દે છે. દેખીતી રીતે, વધુ ઝડપ ટાયર અને રોડ વચ્ચે ઘર્ષણ વધારે છે. બીજું કારણ એ છે કે એક્સપ્રેસ વેના નિર્માણમાં કોંક્રીટ કે સિમેન્ટનો વધુ ઉપયોગ થાય છે. જ્યારે પરંપરાગત રસ્તાઓમાં બિટ્યુમેનનો ઉપયોગ થાય છે. ટાયરના ઘર્ષણ દરમિયાન કોંક્રિટના રસ્તાઓ વધુ ગરમી ઉત્પન્ન કરે છે. જે ટાયરના બંધારણને ઝડપથી નુકસાન પહોંચાડે છે. આવી સ્થિતિમાં ટાયર ફાટવાની શક્યતા વધી જાય છે.

ઉપાયોઃ

કાર મેન્યુઅલમાં આપેલી સૂચનાઓ અનુસાર ટાયરને હંમેશા સ્ટાન્ડર્ડ લેવલ સુધી ફૂલેલા રાખો. જો તમને લાગે કે કોઈપણ ટાયરમાં હવા ઓછી છે, તો તેને તરત જ હવાથી ભરો. 

મુસાફરી શરૂ કરતા પહેલા અને ગંતવ્ય સ્થાન પર પહોંચ્યા પછી, તમારી કારના ટાયર ચોક્કસપણે તપાસો. આધુનિક કારના ટાયર ટ્રેડ વેર ઈન્ડિકેટર્સ સાથે આવે છે, 1.5 મી. મીમી ટ્રેડ ડેપ્થના ન્યૂનતમ સ્તરથી વધુ ન હોય. જો કારનું ટાયર ઈન્ડિકેટર લેવલ સુધી ઘસાઈ ગયું હોય, તો સમજી લો કે તેને તરત જ બદલવાની જરૂર છે.

તમારી કારમાં હંમેશા સારી ગુણવત્તા અને બ્રાન્ડેડ ટાયરનો ઉપયોગ કરો. માત્ર પૈસા બચાવવા માટે લોકલ ટાયરનો ક્યારેય ઉપયોગ કરશો નહીં. નાની બેદરકારી મોટી દુર્ઘટનાનું કારણ બની શકે છે. એટલું જ નહીં તે કારમાં મુસાફરી કરતા લોકોના જીવને પણ જોખમમાં મૂકી શકે છે. કંપની દ્વારા અધિકૃત સેવા કેન્દ્ર પર ઉપલબ્ધ અસલ ટાયરનો જ ઉપયોગ કરવાનો પ્રયાસ કરો.

તમારા વાહનના ટાયરનું કદ બદલવા માટે, કાર ઉત્પાદકોની માર્ગદર્શિકાને અનુસરો. વિચાર્યા વિના તમારા વાહનના વ્હીલ અથવા ટાયરના ઘટકોમાં કોઈ ફેરફાર કરશો નહીં. જેના કારણે ટાયર ફાટવાની સ્થિતિ પણ સર્જાઈ શકે છે. કારણ કે શક્ય છે કે નવું ટાયર કાર ઉત્પાદકો દ્વારા નિર્ધારિત ગતિ મર્યાદા અથવા વજન મર્યાદાને નિયંત્રિત કરવામાં સક્ષમ ન હોય.

કારમાં નાઈટ્રોજન એરનો ઉપયોગ કરો. તે લાંબા અંતરની મુસાફરી અને એક્સપ્રેસવે જેવા રસ્તાની સ્થિતિ માટે વધુ સારું માનવામાં આવે છે. નાઇટ્રોજન કારના ટાયરના તાપમાનને ઓછું રાખવામાં મદદ કરે છે. આનાથી ટાયરનું આયુષ્ય પણ વધે છે અને રસ્તા પર ટાયર વધુ ગરમ થવાની શક્યતા ઘટાડે છે. નાઈટ્રોજન સામાન્ય સંકુચિત હવા અને ઓક્સિજન કરતાં વધુ સ્થિર છે, તેથી લીકેજની શક્યતા પણ ઓછી છે.

કારમાં હંમેશા સ્પેર વ્હીલ રાખો. જો જરૂરી હોય તો, તરત જ કારનું ટાયર બદલો અને પછી મુસાફરી શરૂ કરો. જો તમારી કારનું ટાયર 50% કે તેથી વધુ ખરાબ થઈ ગયું હોય તો તરત તેને બદલી કાઢો.