દિવ્યજ્યોતિ નંદન
શિયાળાની ઋતુમાં ઘણી વાર શરીર ઠંડું પડી જાય છે, સાંધા જકડાઈ જાય, માંસપેશીઓ સખ્ત થાય છે અને બ્લડ સર્ક્યુલેશન ધીમું પડી જાય છે. આવા સમયમાં યોગાસન શરીરમાં ગરમી અને એનર્જી લાવવા માટે સૌથી સરળ, નૈસર્ગિક અને અસરકારક સાધન છે. કેટલાક આસન શરીરના આંતરિક ભાગોમાં હીટ જનરેટ કરે છે, સાથે સાથે ઇમ્યુનિટી પણ મજબૂત કરે છે.
આ લેખમાં શિયાળામાં ખાસ કરીને લાભદાયક એવા યોગાસન, તેમની રીત, લાભ અને કાળજીની વિગત આપવામાં આવી છે.
આ પણ વાંચો : વિશેષઃ જ્યારે મહિલાએ પુરવાર કરવું પડે કે તે મહિલા છે!
સૂર્યનમસ્કાર
શિયાળામાં શરીરને ગરમ રાખવાનો સૌથી અસરકારક યોગ. આખા શરીરને એક્ટિવ કરે છે.
કેવી રીતે કરવું:
- પ્રાણાયામથી શરૂઆત કરો
- હસ્તઉત્તાનાસન, પાદહસ્તાસન, અશ્વસંચાલન, દંડાસન, અષ્ટાંગનમસ્કાર, ભૂજંગાસન પડવાળી સ્થિતિમાં પાછા આવી પાદહસ્તાસન.
- દરેક સિક્વન્સને શ્વાસના રિધમ સાથે કરો.
આ પણ વાંચો : વિશેષઃ વિજ્ઞાન મહિલાઓનો વિષય નથી, એ ભ્રાંતિને ભેદનાર આ લાડકીને ઓળખો છો?
લાભ:
- બ્લડ સર્ક્યુલેશન ઝડપથી વધે
- શરીરમાં ગરમી ઉત્પન્ન થાય
- મેટાબોલિઝમ સુધરે
- મન અને શરીર બંને એનર્જેટિક બને
ઉશ્કટાસન
થાઈ, કાફ અને કોર મસલ્સ પર કામ કરતા આ આસનથી શરીરમાં તાત્કાલિક ગરમી ઉત્પન્ન થાય છે.
કેવી રીતે કરવું:
- પગને કાંધ જેટલા ખોલો
- હળવેથી ખુરશી પર બેસવાના જેવી સ્થિતિ બનાવો
- હાથ ઉપર તાણો
- 15-30 સેક્ધડ રાખો લાભ:
- લેગ મસલ્સ સક્રિય થાય
- અંદરથી હીટ જનરેટ થાય
- શિયાળામાં થતી સ્ટિફનેસ ઓછાય
કપાલભાતી પ્રાણાયામ
આ શ્વાસક્રમ શરીરમાં ગરમી બનાવવા અને ફેફસાં મજબૂત કરવા માટે ઉત્તમ છે.
આ પણ વાંચો : વિશેષઃ અધ્યાત્મમાં આંતરિક ઊર્જાનું અદ્ભુત વિજ્ઞાન
કેવી રીતે કરવું:
- સીધા બેસો, રીઢ સીધી રાખો
- નાકથી ઝડપી શ્વાસ બહાર છોડો
- પેટ અંદર-બહાર થવાનું અનુભવો
- 50-100 રાઉન્ડ કરો લાભ:
- લોહીનો પ્રવાહ તેજ
- શરીર ગરમ રહે
- ઇમ્યુનિટી મજબૂત
- શ્વાસતંત્ર શુદ્ધ થાય
પ્લેન્ક પોઝ
કોર અને હાથની મસલ્સ સક્રિય થતા શરીરમાં ઇન્ટરનલ હીટ વિકસે છે.
આ પણ વાંચો : વિશેષઃ આ લાડકીનું જીવન જ એક સ્ટન્ટ છે!
કેવી રીતે કરવું:
- દંડાસનની સ્થિતિ લો
- કાંધની નીચે હાથ રાખો
- શરીરને સીધું રાખીને 20-30 સેક્ધડ સ્થિતિ જાળવો લાભ:
- હીટ જનરેશન
- શરીરના બધાં મુખ્ય ભાગ સક્રિય
- મેટાબોલિઝમ વધે
તાડાસન
તાડાસનથી હાથ-પગ સ્ટ્રેચ કરવામાં આવે છે.
આ સરળ આસન શરીરમાં વધારીને ગરમ બનાવે છે.
કેવી રીતે કરવું:
- સીધા ઊભા રહો
- હાથ, ખભા અને રીઢને પૂરતું તાણો
- એડી ઉપર ઊભા રહી સ્ટ્રેચ કરો
આ પણ વાંચો : વિશેષઃ 103 આંતરરાષ્ટ્રીય મેડલ જીતીને બની એ અનેક લાડકીની પ્રેરણા
લાભ:
- બ્લડ સર્ક્યુલેશન સુધરે
- શરીર એક્ટિવ થાય
- ઠંડીથી થતી સ્ટિફનેસ અદૃશ્ય
ભૂજંગાસન
બેક અને ચેસ્ટ ઓપન થતાં બ્લડ ફ્લો વધે અને ગરમી અનુભવાય.
કેવી રીતે કરવું:
- પેટ પર સૂઈ જાવ
- હાથ ખભા પાસે રાખો
- ધીમેથી છાતી ઉપર ઊંચકીને પાછળ વળો લાભ:
- શિયાળામાં ગળા/પીઠના દુખાવાથી રાહત
- શરીરને તાત્કાલિક ગરમી
- ફેફસાં મજબૂત
વીરભદ્રાસન
આ આસન મુદ્રા બોડી હીટ વિકસાવે છે અને શરીરને મજબૂત બનાવે છે.
આ પણ વાંચો : સ્મૃતિ વિશેષઃ ‘ગમતું મળે તો અલ્યા, ગૂંજે ન ભરીયે ને ગમતાનો કરીએ ગુલાલ…’
કેવી રીતે કરવું:
- પગ ફેલાવો
- એક પગ આગળ વાળો
- હાથ ઉપર લંબાવો
- 20-30 સેક્ધડ સ્થિતિ રાખો
લાભ:
- થાઈ અને બેક મસલ્સ સક્રિય
- ગરમી અને સ્ટ્રેન્થ બંને મળે
- શિયાળાની ઉજાણી થાક દૂર
અંતમાં
શિયાળામાં યોગ માત્ર વોર્મ-અપ માટે નથી, તે શરીરને અંદરથી મજબૂત બનાવે છે. નિયમિત અભ્યાસથી તમે:
આ પણ વાંચો : વિશેષઃ જાણો છો ઓમેગા-3થી ભરપૂર ખોરાકના લાભ?
સારા બ્લડ સર્ક્યુલેશન
મજબૂત ઇમ્યુનિટી
ઓછી સ્ટિફનેસ
વધારે Energy
ગરમાવો અને આરામ
અનુભવી શકશો.
દિવસની શરૂઆત આ યોગાસનથી કરો અને શિયાળાનો દરેક દિવસ આનંદમય બનાવો!
