જ્યારે વિશ્વ ભગવાન શ્રી સત્ય સાંઈબાબાની 100મી જન્મજયંતી ઉજવી રહ્યું છે, ત્યારે આપણે તેમના સૌથી ગહન અને સાર્વત્રિક ઉપદેશોમાંથી એક પર ચિંતન કરવા માટે વિરામ લઈએ: ‘બધાને પ્રેમ કરો, બધાની સેવા કરો.’ આ ચાર સરળ શબ્દો એક એવી ફિલસૂફીને સમાવે છે જે ધર્મ, રાષ્ટ્રીયતા, જાતિ અને સંપ્રદાયથી અલગ છે – માનવતાને વિભાજનથી ઉપર ઊઠીને એકતા, કરુણા અને નિ:સ્વાર્થતાની ભાવનામાં જીવવાનું આહ્વાન છે.
*દર્દીઓ પર આશિષ વરસાવતાં સત્ય સાંઈબાબા એક સામાન્ય અને બે સુપર-સ્પેશ્યાલિટી હૉસ્પિટલ છે. અત્યાર સુધી 5.25 લાખ સર્જરી, 30,000 બાયપાસ સર્જરી નિ:શુલ્ક કરવામાં આવી છે.
*તરસ્યાંને પાણી: શ્રી સત્ય સાઈબાબા ટ્રસ્ટે 700થી પણ વધુ ગામડાંઓમાં પીવાનાં પાણીની વ્યવસ્થા કરી છે. ચેન્નાઈના પાણી વિતરણમાં ક્રિષ્ણા નદીનું પાણી લાવવા માટે સ્વામીએ તેલુગુ ગંગા કેનાલ બંધાવી.
*નિ:શુલ્ક શિક્ષણ: દર વર્ષે લગભગ 5600 વિદ્યાર્થીઓ શિક્ષણ પૂરું કરે છે. એ પણ લોઅર કેજીથી માંડીને પોસ્ટ ડૉક્ટરલ સુધીનું શિક્ષણ એકદમ મફત.
કાર્યમાં પ્રેમનું જીવન
સત્ય સાંઈબાબા માત્ર એક આધ્યાત્મિક શિક્ષક જ નહોતા પણ એક માનવતાવાદી પણ હતા જેમનું જીવન તેમણે ઉપદેશ આપેલા આદર્શોનો પુરાવો હતો.
આંધ્ર પ્રદેશના નાના ગામ પુટ્ટુપર્થીથી, તેમણે દરેક વ્યક્તિમાં પ્રેમ, સેવા અને દિવ્યતાની અનુભૂતિમાં મૂળ ધરાવતી વૈશ્વિક આધ્યાત્મિક ચળવળને પ્રેરણા આપી. તેમનો સંદેશ ઉપદેશો કે શાસ્ત્રો સુધી મર્યાદિત ન હતો -તે ક્રિયામાં પ્રતિબિંબિત થતો હતો.
તેમના માર્ગદર્શન હેઠળ અસંખ્ય પહેલો હાથ ધરવામાં આવી જેણે લાખો લોકોના જીવનને બદલી નાખ્યું: વિશ્વ કક્ષાની આરોગ્યસંભાળ પૂરી પાડતી મફત સુપર-સ્પેશિયાલિટી હૉસ્પિટલો, મફત મૂલ્યો આધારિત શિક્ષણ પ્રદાન કરતી શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ અને દુષ્કાળગ્રસ્ત ગામડાઓમાં સેવા આપતી વિશાળ પાણીપુરવઠા યોજનાઓ.
શ્રી સત્ય સાંઈબાબા માટે માનવતાની સેવા એ ઉપાસનાનું સર્વોચ્ચ સ્વરૂપ હતું.
સીમાઓ વિનાનો પ્રેમ
જ્યારે સત્ય સાંઈબાબાએ કહ્યું, ‘બધાને પ્રેમ કરો,’ ત્યારે તેમનો અર્થ શરતો અથવા અપેક્ષાઓ વિનાનો પ્રેમ હતો. તેમણે લોકોને વ્યક્તિગત પસંદ અને નાપસંદથી આગળ વધવા અને દરેક અસ્તિત્વમાં રહેલી દિવ્યતાને ઓળખવા વિનંતી કરી.
તેમણે ઘણીવાર જાહેર કર્યું કે માત્ર એક જ જાતિ છે – માનવતાની જાતિ; ફક્ત એક જ ધર્મ છે – પ્રેમનો ધર્મ.
નફરત અને ભયથી વધુને વધુ ખંડિત થતી દુનિયામાં પ્રેમ માટેનું તેમનું આહ્વાન સાર્વત્રિક રીતે ઉપચાર મલમ તરીકે ઊભું રહે છે.
સાંઈબાબાનો પ્રેમ ગરીબ અને અમીર, શ્રદ્ધાળુ અને શંકાશીલ, બીમાર અને સ્વસ્થને સ્વીકારતો હતો. તેમના માટે બધા તેમનાં બાળકો હતાં-દરેક ગૌરવ અને સંભાળને પાત્ર હતા.
બધાને પ્રેમ કરો, બધાની સેવા કરો’
સત્ય સાંઈબાબાનો માનવતા માટે સંદેશ
સેવા જીવનનો માર્ગ
સર્વની સેવા કરો એ ફક્ત પ્રસંગોપાત દાન નથી; તે જીવન જીવવાની એક રીત છે.
શ્રી સત્ય સાંઈબાબાએ તેમના અનુયાયીઓને સેવાને તેમના રોજિંદા જીવનનો અભિન્ન ભાગ બનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા-માન્યતા માટે નહીં, પરંતુ ભગવાનને અર્પણ તરીકે. ભૂખ્યાઓને ભોજન કરાવવું, વંચિતોને શિક્ષિત કરવા, વૃદ્ધોની સંભાળ રાખવી અથવા ફક્ત દયાળુ શબ્દ કહેવા- નિ:સ્વાર્થ સેવાનું દરેક કાર્ય આપણને આપણા દૈવી સ્વભાવની નજીક લાવે છે.
તેમણે આપણને યાદ અપાવ્યું કે સેવા કરતા હાથ, પ્રાર્થના કરતા હોઠ કરતાં વધુ પવિત્ર હોય છે.
સાંઈ સેવા સંગઠનોના વિશાળ નેટવર્ક દ્વારા લાખો લોકોએ આ માર્ગ અપનાવ્યો છે, તેમના નામે વિશ્વભરમાં નિયમિત સેવા પ્રવૃત્તિઓ ચલાવી રહ્યા છે.
સર્વકાલીન સંદેશ
આપણે શ્રી સત્ય સાંઇબાબાની જન્મશતાબ્દીની ઉજવણી કરી રહ્યા છીએ ત્યારે તેમના ઉપદેશની પ્રસ્તુતી વધુ મહત્ત્વપૂર્ણ બની ગઇ છે. હાલ વૈશ્વિક અનિશ્ર્ચિતતા, સંઘર્ષ અને પર્યાવરણીય સંકટના આ સમયમાં ‘બધાને પ્રેમ કરો, બધાની સેવા કરો’નું સૂત્ર જીવનને સંકલ્પ, કરુણા અને શાંતિ સાથે આગળ ધપાવવા માટે એક હોકાયંત્રની જેમ માર્ગદર્શન પૂરું પાડે છે.
આપણે માત્ર આ શબ્દોને યાદ રાખવાના નથી, પરંતુ તેને દરેકમાં ભગવાનના દર્શન કરીને, નમ્રતાથી સેવા કરીને અને દરરોજ પ્રેમના પથ પર ચાલીને જીવનમાં પણ ઉતારવાના છે જે તેમના જીવનની ઉજવણી કરવાનો અને તેમના મિશનને સતત ચાલુ રાખવાનો સૌથી યોગ્ય માર્ગ છે.
આશ્રમની દીવાલોની પેલી બાજુએ
આશ્રમના દરવાજાની બહાર પુટ્ટુપર્થી એક સુંદર શહેર તરીકે વિકસ્યું છે. જેણે આજે પણ તેની આધ્યાત્મિક શાંતિ જાળવી રાખી છે. સ્વચ્છ ગેસ્ટ હાઉસ, શિષ્ટ હોટલ અને શાકાહારી ભોજનાલય સમગ્ર ભારત અને 100થી વધુ દેશના પ્રવાસીઓની સતત અવરજવરને સરળ બનાવે છે.
*ભગવાનનું જન્મસ્થળ, આજે પણ સાદગી સાથે જતન થાય છે.
*જૂનું મંદિર, જ્યાં પહેલા ભજનો ગુંજતાં હતાં.
*ધ્યાન વૃક્ષ, સાધકોને એકાગ્રતા વધારવામાં મદદ કરવા માટે તેમના દ્વારા રોપવામાં આવ્યું હતું.
*ચિત્રવતી નદીના પુન:સ્થાપિત કાંઠા, જે એક સમયે તેમની પ્રારંભિક લીલાઓનું સ્થળ હતું.
*નવીનીકૃત ચૈતન્ય જ્યોતિ મ્યુઝિયમ, કલા અને ડિજિટલ વાર્તાના માધ્યમથી ભગવાનના જીવન અને ઉપદેશનું વર્ણન કરે છે.
આ કોઇ પર્યટન સ્થળ નથી: તે આસ્થા અને સાતત્યના માપદંડ છે, જે મુલાકાતીઓને યાદ અપાવે છે કે પરિવર્તન અંદરથી શરૂ થાય છે.
આપણ વાંચો: દીકરીનું કન્યાદાન શા માટે?
