શું ગણેશોત્સવ દરમિયાન પીઓપી મૂર્તિઓનો ઉપયોગ કરી શકાશે? પંકજા મુંડેએ આપ્યો શું જવાબ

મૂર્તિ: બોમ્બે હાઈકોર્ટે પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસ (પીઓપી)ની મૂર્તિઓ પર્યાવરણની દૃષ્ટિએ રીતે જોખમી હોવાનો ચુકાદો આપ્યા બાદ રાજ્ય સરકારે પીઓપીની મૂર્તિઓના નિર્માણ, વેચાણ અને વિસર્જન પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો.

આ ચુકાદા બાદ પહેલી જાન્યુઆરી, 2025ના રોજ મુંબઈ મહાનગરપાલિકાએ ખાડી અથવા દરિયામાં પીઓપીની મૂર્તિઓના વિસર્જન પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો આદેશ જારી કર્યો હતો.

જોકે, શિલ્પકાર અને ભક્તો આ નિર્ણયનો સખત વિરોધ કરી રહ્યા છે. બુધવારે વિધાનસભામાં મુદ્દો રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો કે આ નિર્ણયની મુંબઈ અને થાણેમાં ગણેશોત્સવ અને નવરાત્રી ઉત્સવો પર ભારે અસર પડશે. પર્યાવરણ અને આબોહવા પરિવર્તન ખાતાના પ્રધાન પકંજા મુંડેએ આ મુદ્દે જવાબ આપ્યો હતો.

આપણ વાંચો: ગણેશમંડળોની વેઈટ ઍન્ડ વોચની નીતિ બધા પાસે આગામી પગલાં સંબંધી મંતવ્યો મંગાવ્યા

વિધાનસભ્ય ચંદ્રકાંત નવઘરેએ આ મુદ્દો માંડ્યો હતો. શિલ્પકારોએ આ પ્રતિબંધ સામે નારાજગી વ્યક્ત કરી છે અને રાજ્ય સરકારના નિર્ણય સામે આક્રમક બન્યા છે. શિલ્પકારોએ એવો મુદ્દો ઉઠાવ્યો છે કે આ નિર્ણય લેતી વખતે શિલ્પકારોના મંતવ્યો અને સૂચનો ધ્યાનમાં લેવામાં ન આવ્યા હોવાથી મૂંઝવણ ઊભી થઈ.

શું પીઓપીની મૂર્તિઓ ખરેખર પર્યાવરણની અધોગતિનું કારણ બને છે? નોંધનીય છે કે શિલ્પકારોએ એવું પણ સૂચન કર્યું હતું કે આનો પણ વૈજ્ઞાનિક રીતે અભ્યાસ કરવાની જરૂર છે.

ઉપરાંત, પીઓપીના વિકલ્પ તરીકે શાડુ માટીની મૂર્તિ બનાવવી ખૂબ જ મુશ્કેલ અને ખર્ચાળ છે. વિધાનસભામાં એવી માગણી કરવામાં આવી હતી કે જો પીઓપી પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવે તો રાજ્યના ઘણા શિલ્પકારોને ભૂખમરો અને બેરોજગારીનો સામનો કરવો પડશે.

પર્યાવરણ અને આબોહવા પરિવર્તન ખાતાના પ્રધાન પંકજા મુંડેએ જણાવ્યું હતું કે, રાજ્ય સરકાર શિલ્પકારોને નુકસાન પહોંચાડ્યા વિના પર્યાવરણને નુકસાન ન થાય તે માટેનો રસ્તો કાઢવાના પ્રયાસો કરી રહી છે.

આપણ વાંચો: ગિરગામ ચોપાટી પર પીઓપી મૂર્તિઓનું ધરાર વિસર્જન: પાલિકા-પોલીસ સાવ ચૂપ

એકવીસમી જાન્યુઆરી, 2025ના રોજ એક બેઠક યોજાઈ હતી અને આ વિષય પર વિગતવાર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. કેટલીક સંસ્થાઓ એમ પણ કહે છે કે પીઓપીની મૂર્તિઓ પ્રદૂષણ ફેલાવતી નથી. આ સંસ્થાઓ દ્વારા આપવામાં આવેલા કારણો કેન્દ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડને મોકલવામાં આવશે અને ત્યારબાદ નિર્ણય લેવામાં આવશે.

પંકજા મુંડેએ એવી માહિતી આપી હતી કે, ભાજપના નેતા અને પ્રધાન આશિષ શેલાર રાજીવ ગાંધી વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી આયોગના અધ્યક્ષ અનિલ કાકોડકરને મળ્યા હતા. કમિશનને પીઓપીની મૂર્તિઓની પર્યાવરણ પર થતી અસરનો અભ્યાસ કરવા માટે વિનંતી કરવામાં આવી હતી. તે મુજબ, એક અભ્યાસ જૂથની રચના કરવામાં આવી છે અને તેના નિષ્કર્ષ પછી આગળના નિર્ણયો લેવામાં આવશે,

તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે આ તારણો કેન્દ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડ સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવશે.
શું પીઓપી પ્રદૂષણ ફેલાવે છે કે તેના પર લગાવવામાં આવતો રંગ પ્રદૂષણ ફેલાવે છે? સરકારી સ્તરે પણ આ અંગે વિચારણા ચાલી રહી છે. સરકારે આ માટે વિવિધ બેઠકો યોજી છે.

પંકજા મુંડેએ પણ કહ્યું કે આ માહિતી કેન્દ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડને જાણ કરવામાં આવી છે. દરમિયાન, તેમણે કહ્યું કે તેઓ સેન્ટ્રલ કંટ્રોલ બોર્ડને કૃત્રિમ તળાવોમાં પીઓપીની મૂર્તિઓનું વિસર્જન કરવાની પરવાનગી આપવા વિનંતી કરવામાં આવશે.