- ફોકસ પ્લસ – રશ્મિ શુક્લ
વિટામિન-ઇ એક આવશ્યક પોષક તત્ત્વ છે, જે ફક્ત આપણી ત્વચા અને આંખોના સ્વાસ્થ્ય માટે જ જરૂરી નથી, પરંતુ તે સ્નાયુઓ અને નર્વસ સિસ્ટમના યોગ્ય કાર્યમાં પણ મદદ કરે છે. શરીરમાં આ વિટામિનનો અભાવ ઘણી સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
વિટામિન-ઇ એક શક્તિશાળી એન્ટીઑકિસડન્ટ છે, જે શરીરના કોષોનું સમારકામ કરે છે. તે ત્વચા, આંખો અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ માટે ફાયદાકારક છે. ઉપરાંત તે શરીરના સ્નાયુઓ અને નર્વસ સિસ્ટમના કાર્યમાં મદદ કરે છે. વિટામિન-ઇ કુદરતી રીતે ઘણી ખાદ્ય ચીજોમાં જોવા મળે છે. આમાં સૂર્યમુખીના બીજ, બદામ, પાલક અને વનસ્પતિ તેલનો સમાવેશ થાય છે. તેની સંતુલિત માત્રા શરીરને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે, પરંતુ જ્યારે શરીરને તે પૂરતું મળતું નથી, ત્યારે તે ઊણપગ્રસ્ત થઈ જાય છે. ચાલો જાણીએ કે તેની ઊણપનાં કારણો શું છે. વિટામિન-ઇ ની ઊણપનાં ઘણાં કારણો હોઈ શકે છે. સૌથી સામાન્ય કારણ ખોટી ખાવાની આદતો છે, જેમાં વિટામિન-ઇથી ભરપૂર ખોરાકનો સમાવેશ થતો નથી. આ ઉપરાંત, ક્રોનિક પેનક્રેટાઇટિસ, સિસ્ટિક ફાઇબ્રોસિસ અને સેલિયાક રોગ જેવા કેટલાક રોગો શરીરની વિટામિન-ઇ શોષવાની ક્ષમતાને અસર કરે છે.
શિશુઓમાં આ ઊણપ અકાળ જન્મને કારણે થઈ શકે છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં લાંબા સમય સુધી ખૂબ ઓછી ચરબીવાળો ખોરાક લેવાથી પણ તેની ઊણપ થાય છે, કારણ કે વિટામિન-ઇ ચરબીમાં ઓગળી જાય છે અને જ્યારે પૂરતી ચરબી હોય ત્યારે જ શરીરમાં યોગ્ય રીતે કાર્ય કરે છે.
વિટામિન-ઇની ઊણપનાં લક્ષણ શું છે?
એક નામાંકિત હોસ્પિટલના મેડિસિન વિભાગના ડૉ. સમજાવે છે કે વિટામિન-ઇ ની ઊણપનાં લક્ષણો ધીમે ધીમે દેખાય છે અને શરીરના સામાન્ય કાર્યને ગંભીર અસર કરી શકે છે. આ ઉણપ ખાસ કરીને સ્નાયુઓ અને નર્વસ સિસ્ટમને અસર કરે છે.
આ છે અન્ય લક્ષણ:
સ્નાયુઓની નબળાઈ: શરીરના સ્નાયુઓમાં શક્તિનો અભાવ હોઈ શકે છે.
થાક અને સુસ્તી: હંમેશાં થાક લાગવો અથવા ઓછી ઊર્જા હોવી.
સંતુલનનો અભાવ: ચાલતી વખતે કે ઊભા રહીને અસ્થિરતા અનુભવવી.
આંખની સમસ્યાઓ: ઝાંખી દ્રષ્ટિ અથવા નબળી દ્રષ્ટિ.
ત્વચા પર અસર: ત્વચા શુષ્ક, નિર્જીવ અને ઝડપથી વૃદ્ધ દેખાય છે.
રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં ઘટાડો: શરીર ચેપનો ભોગ બની શકે છે.
બાળકોમાં વિકાસ અટકી જાય છે: શારીરિક અને માનસિક વિકાસ પર અસર થઈ શકે છે.
તેને કેવી રીતે અટકાવવો?
લીલા પાંદડાવાળાં શાકભાજી, સૂકાં ફળો, બીજ અને વનસ્પતિ તેલનો સમાવેશ કરીને સ્વસ્થ આહાર લો.
ઓછી ચરબીવાળા ખોરાક ટાળો.
સમય સમય પર આરોગ્ય તપાસ કરાવો, ખાસ કરીને જો કોઈ પાચન રોગ હોય.
ડોક્ટરની સલાહ મુજબ પૂરક ખોરાક લો.
બાળકો અને વૃદ્ધોનું ખાસ ધ્યાન રાખો, કારણ કે તેઓ ઊણપથી પીડાય તેવી શક્યતા વધુ હોય છે.
આપણ વાંચો: ભીની ઋતુમાં હળદર છે રામબાણ ઈલાજ
