ફોકસ પ્લસ : બીમાર પડ્યા બાદ જ સમજાય છે સ્વાસ્થ્યનું મહત્ત્વ…

• રેખા દેશરાજ

દુનિયાની બધી સંસ્કૃતિઓમાં સ્વાસ્થ્યને સૌથી મોટી સંપત્તિ માનવામાં આવે છે. આપણે ઘણીવાર આ વાત કહીએ તો છીએ, પરંતુ ફક્ત બીમાર લોકો જ જાણે છે કે તેઓ પહેલા ક્યારેય એવું અનુભવતા નથી.

આનો સંબંધ આપણી વિચારસરણી, જીવનશૈલી અને પ્રાથમિકતાઓ નક્કી કરવા સાથે છે. સત્ય એ છે કે સ્વાસ્થ્યનું વાસ્તવિક મૂલ્ય બીમાર પડ્યા પછી જ સમજાય છે કે, સામાજિક, આર્થિક અને ભાવનાત્મક દૃષ્ટિકોણથી સ્વસ્થ રહેવું કેટલું મહત્ત્વપૂર્ણ છે.

સ્વસ્થ રહેવું એ ખુશીની પહેલી શરત છે
જો તમે દુનિયાની બધી સંપત્તિના માલિક બનો, પણ તમારા ઘૂંટણમાં દુખાવો હોય, રાત્રે ઊંઘ ન આવે, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ હોય અથવા ડાયાબિટીસ કે બીપીનો ડર હોય, તો પછી તમારી બધી સંપત્તિ નકામી છે, તમે કંઈપણ માણી શકતા નથી.

તે સ્પષ્ટ છે કે દુનિયાના દરેક સુખ અને દરેક આનંદનો પાયો શારીરિક સ્વાસ્થ્ય છે. આપણે શારીરિક સ્વાસ્થ્યને કારણે જ સુખ અને આનંદનો અનુભવ કરીએ છીએ. જ્યારે આપણે શારીરિક રીતે સ્વસ્થ હોઈએ છીએ, ત્યારે જ આપણે-આપણાં મનપસંદ સ્થળોની યાત્રા માટે જઈ શકીએ છીએ. તમે જે ઇચ્છો તે ખાઈ શકો છો. તમે જેની સાથે ઇચ્છો તેની સાથે વાત કરી શકો છો. તમે જે સર્જનાત્મક કાર્ય ઇચ્છો તે કરી શકો છો. કારણ કે આ બધી પ્રવૃત્તિઓ માટે, આપણી બધી ઇન્દ્રિયો યોગ્ય રીતે કાર્ય કરે તે મહત્ત્વપૂર્ણ છે.

બીમાર લોકો આ સરળ કાર્યો પણ કરી શકતા નથી અને પછી તેઓ સમજે છે કે જીવનમાં સ્વાસ્થ્ય શા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે અથવા સ્વાસ્થ્યને દુનિયાનું સૌથી મોટું સુખ કેમ કહેવામાં આવે છે.

યાદ રાખો, જો તમે સ્વસ્થ છો તો શરીરની સાથે ફક્ત મન પણ ખુશ રહે છે. જો શરીર અસ્વસ્થ હોય તો ધીમે ધીમે મન પણ અસ્વસ્થ બને છે. સંબંધો અને સ્વતંત્રતાનો આનંદ ફક્ત સ્વસ્થ રહેવામાં જ રહેલો છે.

જો આપણે સ્વસ્થ હોઈએ તો બધા સંબંધો આપણને ખુશીથી ભરપૂર લાગે છે. મિત્રતા, પરિવાર, બધું જ ત્યારે જ માણી શકાય છે જ્યારે આપણે સ્વસ્થ હોઈએ છીએ.

બીમાર વ્યક્તિ ક્યારેય સંબંધોનો આનંદ માણી શકતો નથી. તે દરેક નાની વાત પર ચિડાઈ જાય છે, એકલતા અનુભવે છે અને જો તમે અસ્વસ્થ છો, તો તમે ધીમે ધીમે બીજાઓથી ઈચ્છા વિના દૂર થઇ જાઓ છો. આને કારણે, ધીમે ધીમે સામાજિક અંતર વધે છે. જ્યારે શરીર સ્વસ્થ હોય છે, ત્યારે જ આપણે સંબંધો સાથે ભાવનાત્મક રીતે જોડાઈ શકીએ છીએ અને જ્યારે આપણે સ્વસ્થ હોઈએ છીએ, ત્યારે જ આપણે સ્વતંત્રતા અનુભવીએ છીએ.

કોઈ પણ અસ્વસ્થ વ્યક્તિ સ્વતંત્રતા અનુભવતો નથી. બીમાર વ્યક્તિને બીજાની મદદ લેવી પડે છે. દવા માટે, ફરવા માટે, બાથરૂમ જવા માટે અને ધીમે ધીમે આ પરિસ્થિતિઓ એક બીમાર વ્યક્તિની સ્વતંત્રતા છીનવી લે છે. બધી સફળતાનો આનંદ સ્વસ્થ રહેવામાં રહેલો છે, પછી ભલે તે સંપત્તિ હોય, જ્ઞાન હોય કે જીવનમાં મળેલી આર્થિક સફળતા હોય, આ બધી સફળતાઓ ફક્ત ત્યારે જ માણી શકાય છે જ્યારે તમે સ્વસ્થ હોવ.

બીમાર વ્યક્તિની બધી ખુશીઓ ઓસરી જાય છે. ધારો કે ઘરે લગ્ન હોય, પણ જો તમે ડાયાબિટીસના દર્દી હોવ, તો તમે કંઈ ખાઈ શકતા નથી.

અથવા તો ઘરે કોઈ કાર્યક્રમ હોય અને તમને ખૂબ તાવ હોય, તો તમે ન તો સંગીત વાગવાથી ખુશી અનુભવો છો, ન તો તમે નૃત્યમાં ભાગ લઈ શકો છો, ન તો તમે સારા ખોરાક અને સંબંધોનો આનંદ માણી શકો છો. આ બધી ખુશીઓ ફક્ત ત્યાં સુધી છે જ્યાં સુધી તમે શરીર અને મનથી સ્વસ્થ હોવ.

તેથી જ કહેવાય છે કે સ્વસ્થ રહેવું એ માત્ર એક સ્થિતિ નથી પણ ક્ષમતા છે.

કોર્પોરેટ દૃષ્ટિકોણથી આરોગ્યનું મહત્ત્વ

સ્વસ્થ રહેવું એ એક મોટી સંપત્તિ છે. જ્યારે આપણે તેને કોર્પોરેટ દ્રષ્ટિકોણથી જોઈએ છીએ, ત્યારે આપણે યોગ્ય રીતે સમજી શકીએ છીએ કે સ્વસ્થ રહેવું એ ફક્ત વ્યક્તિગત લાભ જ નથી પરંતુ તે આપણા વ્યવસાયની સ્થિરતા, વૃદ્ધિ અને નફાકારકતા સાથે પણ સીધા સંબંધિત છે.

આજના કોર્પોરેટ વિશ્વમાં, સ્વાસ્થ્ય ખરેખર સંપત્તિ છે. આ જ કારણ છે કે આજના સમયમાં, આપણું સ્વસ્થ રહેવું એ ફક્ત આપણી શારીરિક સિદ્ધિ જ નથી પરંતુ આપણી કારકિર્દીની સિદ્ધિ પણ છે. કારણ કે દરેક કંપની ફક્ત સ્વસ્થ કર્મચારીઓને રાખવા માગે છે, કારણ કે સ્વસ્થ કર્મચારી ક્યારેય કંપની પર બોજ નથી હોતો, પરંતુ તે કંપની દ્વારા કરવામાં આવેલું એક પ્રકારનું સારું રોકાણ છે.

કોઈપણ કંપની માટે, સ્વસ્થ કર્મચારી તેનું સૌથી મોટું સંસાધન અને રોકાણ છે. કારણ કે જો કર્મચારી માનસિક અને શારીરિક રીતે સ્વસ્થ હોય, તો તે-
*સમયસર કામ પર આવશે અને રજા લેશે નહીં.

*ઉચ્ચ ગુણવત્તાનું આઉટપુટ આપી શકે છે.

• તેનાં વિચાર નવીન હશે અને દરેક સમસ્યાનો ઉકેલ શોધી કાઢશે.

આપણ વાંચો:  આરોગ્ય પ્લસ -સંકલન: સંકલ્પશક્તિની પ્રચંડ પ્રબળતા…સ્મૃતિ શાહ-મહેતા

આ જ કારણ છે કે ગૂગલ, માઈક્રોસોફ્ટ જેવી કંપનીઓ કર્મચારીઓની સુખાકારીને સૌથી વધુ પ્રાથમિકતા આપે છે. કારણ કે આ કંપનીઓ જાણે છે કે ફક્ત સ્વસ્થ કર્મચારીઓ જ કંપનીને નફાકારક પદ સુધી પહોંચવામાં મદદ કરી શકે છે.

જો કોઈ કંપનીના કર્મચારીઓ સ્વસ્થ હોય, તો તેઓ ભાગ્યે જ ગેરહાજર રહે છે અને આવી કંપનીની ઉત્પાદકતા ખૂબ ઊંચી હોય છે. કારણ કે ફક્ત સ્વસ્થ કર્મચારીઓ જ સમયસર તેમના પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ કરે છે. તેઓ નિયમિતપણે હાજર રહે છે અને તેમના અન્ય સાથીદારો પર બોજ બનતા નથી.

હાર્વર્ડ બિઝનેસ રિવ્યૂ અનુસાર, કર્મચારી માટે સુખાકારી કાર્યક્રમો અપનાવનાર કંપનીઓમાં ગેરહાજરી 25 થી 30 ટકા ઓછી જોવા મળે છે.