ફાઈનાન્સના ફંડા: નાણાકીય સ્પષ્ટતા 50/30/20 બજેટિંગ નિયમ દ્વારા તમારાં નાણાં પર નિયંત્રણ મેળવો

• મિતાલી મહેતા

આજના જટિલ નાણાકીય માહોલમાં સ્પષ્ટ અને ટકાઉ બજેટ સ્થાપિત કરવું એ લાંબા ગાળાની સંપત્તિ અને સુરક્ષાનો પાયો છે. ઘણા લોકોને બજેટિંગનું નિયમન વધુ પડતું જટિલ લાગે છે.

અહીં એમની મદદે આવે છે 50/30/20 નિયમ એક સરળ, શક્તિશાળી માર્ગદર્શિકા, જે તમારી કર પછીની આવકના આધારે વ્યક્તિગત નાણાંને ત્રણ સરળતાથી વ્યવસ્થાપિત શ્રેણીમાં વિભાજિત કરે છે.

ત્રણ મુખ્ય ભાગ: આ સંખ્યાઓનો અર્થ શું છે?

50/30/20 નિયમ નિર્ધારિત કરે છે કે તમારી માસિક ઘરે લઈ જવાની આવક કેવી રીતે ફાળવવી જોઈએ:

50% જરૂરિયાતો માટે :

તમારા બજેટનો આ સૌથી મોટો હિસ્સો છે, જે જીવન ટકાવી રાખવા માટે જરૂરી, અનિવાર્ય ખર્ચાઓ માટે ફાળવવામાં આવે છે.

ઉદાહરણ: ભાડાની ચૂકવણી, વીમા પ્રીમિયમ, લોનની ચુકવણી, કરિયાણું, યુટિલિટી બિલ્સ અને અન્ય જરૂરી ખર્ચા.

લક્ષ્ય: તમારા આવશ્યક જીવનનિર્વાહ ખર્ચાઓ તમારી ઘરે લઈ જવાની આવકના અડધાથી વધુ ન હોવા જોઈએ. જો તમારી જરૂરિયાતો આ મર્યાદા વટાવી જાય, તો તે સંકેત છે કે તમારે પુનરાવર્તિત ખર્ચાઓ ઘટાડવાના માર્ગો શોધવાની જરૂર છે.

30% ઇચ્છાઓ માટે (જીવનશૈલી):

આ શ્રેણીમાં એવા બધા ખર્ચાનો સમાવેશ થાય છે, જે તમારા જીવનની ગુણવત્તામાં સુધારો કરે છે, પરંતુ તે અત્યંત જરૂરી નથી. નાણાંની તંગી હોય તો આ એવી વસ્તુઓ છે જેના પર તમે કાપ મૂકી શકો છો.

ઉદાહરણ: મનોરંજન- બહાર જમવા માટેના ખર્ચ – જિમ મેમ્બરશિપ- પર્યટન, મોંઘા કપડાં, વગેરે.

શક્તિ: આ વિભાગ તમને છૂટછાટ આપે છે. તે તમને જવાબદાર બનીને પણ જીવનનો આનંદ માણવા દે છે, જેથી બજેટ બનાવવાનો કંટાળો આવતો નથી.

20% બચત અને દેવું ચૂકવવા માટે (તમારું ભવિષ્ય):

આ સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ શ્રેણી છે, જે તમારા ભવિષ્યની નાણાકીય સુરક્ષા બનાવવા પર કેન્દ્રિત છે. આ 20% તમારી સંપત્તિ વધારવા અને દેવું દૂર કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ હોવા જોઈએ.

ઉદાહરણ: રિટાયરમેન્ટ ફંડમાં યોગદાન, આકસ્મિક જરૂરિયાતો માટેની બચત, ભવિષ્યનાં લક્ષ્યો માટે રોકાણ, અને દેવું ચૂકવવું.

આ પણ વાંચો…ફાઈનાન્સના ફંડાઃ NRI માટે પાવર ઑફ ઍટર્નીનું કેટલું મહત્ત્વ?

અગ્રતા: આ ભાગને એક અનિવાર્ય બિલની જેમ ગણવો જોઈએ અને પહેલા ચૂકવવો જોઈએ.

હવે જાણીએ 50/30/20 નિયમ શા માટે કામ કરે છે?

આ નિયમનું આકર્ષણ તેની સરળતા અને સ્પષ્ટતામાં રહેલું છે. આ તમને જટિલ બજેટ પ્લાનિંગની કડાકૂટથી ઉગારે છે.

જટિલતાને બદલે સ્પષ્ટતા:

શૂન્ય આધારિત જટિલ બજેટિંગથી વિપરિત, જેમાં દરેક પૈસાનો હિસાબ રાખવો પડે છે. આ નિયમ તમને વ્યાપક, વ્યવસ્થાપિત ‘બકેટ’ (હિસ્સાઓ) આપે છે.

તે ફક્ત તમારા “ઇચ્છાઓ” ના બકેટનો ભાગ છે.

વર્તમાન ને ભવિષ્ય વચ્ચે સંતુલન:

આ નિયમ એક જરૂરી સંતુલન જાળવે છે. 50 % ખાતરી કરે છે કે તમે આવશ્યક વસ્તુઓ આવરી શકો, જ્યારે 30% આનંદની મંજૂરી આપે છે અને સૌથી અગત્યનું, સમર્પિત 20% તમારા ભવિષ્યની નાણાકીય સુરક્ષા સુનિશ્ર્ચિત કરે છે.

નાણાકીય સ્વાસ્થ્યની તપાસ:

જો તમે સતત 20% બચતનું લક્ષ્ય પૂરું કરવા માટે સંઘર્ષ કરો છો, તો આ નિયમ એક નિદાન સાધન (diagnostic tool) તરીકે કાર્ય કરે છે. તે તમને તમારી “જરૂરિયાતો” (50%) અને “ઇચ્છાઓ” (30%) પર જોવા અને ગોઠવણો કરવા માટે મજબૂર કરે છે.

અલબત્ત, 50/30/20 નિયમ એ દરેક માટે એકસરખો નિયમ નથી, પરંતુ એક સગવડીયું માળખું છે. આ માળખાને અનુસરીને, તમે ફક્ત નાણાં ખર્ચવાને બદલે સહેતુક રીતે તેનું સંચાલન કરવાનું શરૂ કરો છો, જે તમને વધુ નિયંત્રણ અને નાણાકીય સ્વતંત્રતા તરફનો સ્પષ્ટ માર્ગ આપે છે.

આ પણ વાંચો…ફાઈનાન્સના ફંડાઃ પાવર ઑફ ઍટર્ની આ મહત્ત્વના મુદ્દા પણ ચૂકશો નહીં…