- અંકિત દેસાઈ
2025માં થયેલા એક સર્વે પર આપણે સૌએ ધ્યાન આપવા જેવું છે,જેમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે પહેલીવાર પિતૃત્વની જવાબદારી લેનારા 41% પુરુષોની ઉંમર હવે 35 વર્ષથી વધુ છે, જે પહેલાં કરતાં ખૂબ જ વધુ છે. આ ચોંકાવનારી આંકડાકીય માહિતીએ એક મોટી સામાજિક-સાંસ્કૃતિક ફેરફારની ઝલક દર્શાવે છે, જેમાં પુરુષો પોતાના જીવનના નવા અધ્યાયમાં પગ મૂકવામાં વાર લઈ રહ્યા છે. આ પરિવર્તનનાં કારણ અને તેનાં પરિણામો વિશે ચર્ચા થવી જરૂરી છે, કારણ કે તે નવી પેઢીના પરિવાર અને સમાજ પર ગહન અસર કરી શકે છે.
આ સામાજિક- સાંસ્કૃતિક ફેરફારની શરૂઆત નોકરીઓના વધતા દબાણ અને આર્થિક અસ્થિરતાથી થઈ શકે છે. આજના સમયમાં, યુવાનો પોતાની કારકિર્દીને સ્થિર કરવા માટે વધુ સમય ફાળવી રહ્યા છે, જેથી એ પોતાનાં બાળકોને શ્રેષ્ઠ જીવન આપી શકે. આથી લગ્ન અને પિતૃત્વને બીજા અને ત્રીજા ક્રમે રાખવામાં આવે છે.
ઉદાહરણ તરીકે, ભારતમાં શહેરી વિસ્તારોમાં યુવાનો પ્રથમ જોબ મેળવ્યા પછી ઓછામાં ઓછા 5-7 વર્ષ સુધી કારકિર્દી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે, જેનાથી પરિવારની યોજના પણ વિલંબ થાય છે. આ સિવાય,મોંઘવારી અને ખર્ચાળ જીવનશૈલીએ પણ લોકોને પોતાની આર્થિક સ્થિતિ મજબૂત કરવા માટે વધુ સમય લેવા પ્રેરિત કર્યા છે.
અન્ય એક મહત્ત્વપૂર્ણ કારણ એ છે કે આજના પુરુષ પોતાના જીવનસાથી પસંદ કરવામાં વધુ સાવચેતી રાખે છે. સામાજિક મૂલ્યોમાં ફેરફાર સાથે, લગ્ન ફક્ત પરંપરા નથી રહી, પરંતુ એક ગાઢ સમજૂતિ અને જીવન સાથીની સાથે સંબંધનું મૂલ્ય બની ગયું છે. આથી, યુવાનો એવા સંબંધમાં પગ મૂકવા માગે છે, જે લાંબા સમય સુધી ટકી શકે. આનાથી પિતૃત્વની ઉંમર પણ વધે છે. આ પ્રક્રિયામાં, કેટલાક પુરુષ શિક્ષણ અથવા વ્યવસાયિક વિકાસ પર ધ્યાન આપીને પોતાની પસંદગીની શોધમાં વધુ સમય લે છે.
આ પણ વાંચો…મેલ મેટર્સ : ઘરનું શું કરવું…. ભાડાનું લેવું કે પોતાનું?
જોકે બીજી તરફ, આ રીતે મોટી ઉંમરે પિતા બનવાનાં પરિણામો પર ધ્યાન આપવું અત્યંત જરૂરી છે. અનેકવિધ વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસ મુજબ,35 વર્ષથી વધુ ઉંમરે પિતૃત્વ સ્વીકારનાર પુરુષોનાં બાળકોને જન્મજાત રોગોનું જોખમ વધી શકે છે, જેમ કે ઓટિઝમ અથવા ડાઉન સિન્ડ્રોમ. આ સિવાય,પિતાની ઉંમર વધવાથી માતાની ગર્ભાવસ્થા પણ જટિલ બની શકે છે. જોકે,આવાં જોખમ હોવા છતાં,આધુનિક તકનીકીઓ જેમ કે ઈંટઋ અને અન્ય પરીક્ષણોએ આ સમસ્યાઓને ઘટાડવામાં મદદ કરી છે, જેથી પુરુષ આશા રાખીને મોટી ઉંમરે પિતૃત્વ પસંદ કરે છે.
આ ઉપરાંત, વધતી ઉંમરે પિતૃત્વનું એક સકારાત્મક પાસું પણ છે. જે પુરુષ 35 પછી પિતા બને છે એ પોતાનાં સંતાન સાથે વધુ સમય પસાર કરવાનું પસંદ કરે છે અને એમનાં પર વધુ ધ્યાન આપે છે. આજના સમયમાં, ઘણા પુરુષ એવું માને છે કે ઉંમરના આ સ્તરે ભલે પોતે શારીરિક રીતે ઓછા સક્રિય હોય,પરંતુ માનસિક રીતે વધુ પરિપક્વ અને સમજદાર બની ગયા હોય છે, જે બાળકોના ઉછેરમાં મદદરૂપ થઈ શકે છે. આ સ્થિતિમાં, પિતૃત્વ વધુ ઇરાદાપૂર્વક અને સચેતપણે લેવામાં આવે છે, જે પરિવારના સંબંધોને મજબૂત કરે છે.
ભારતીય સંદર્ભમાં, આ ફેરફાર ગ્રામ્ય અને શહેરી વિસ્તારોમાં જુદી જુદી રીતે જોવા મળે છે. ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં હજુ પણ પરંપરાગત મૂલ્યોને અનુસરવામાં આવે છે, જ્યાં યુવાનો વહેલી ઉંમરે પરિવાર શરૂ કરે છે. જ્યારે શહેરોમાં, શિક્ષણ અને કારકિર્દીની સફળતા પર ભાર મૂકાય છે, જેનાથી પિતૃત્વની ઉંમર વધી છે. આ બધું એક વધતા જતા સામાજિક પરિવર્તનનું પ્રતીક છે, જેમાં વ્યક્તિગત પસંદગીઓ અને સામાજિક દબાણ વચ્ચે સંતુલન બનાવવાની કોશિશ થઈ રહી છે.
આ બધા વચ્ચે, સરકાર અને સામાજિક સંસ્થાઓએ આ બદલાતી પરિસ્થિતિને સમજવી અને તેના અનુસાર નીતિઓ ઘડવી જરૂરી છે, જેમ કે પરિવારની આર્થિક સ્થિતિ સુધારવા માટે સબસિડી અથવા પેરેન્ટલ સપોર્ટ પ્રોગ્રામ શરૂ કરી શકાય, જેથી યુવાનોને વહેલી ઉંમરે પરિવારની યોજના બનાવવા માટે પ્રોત્સાહન મળે. આ સિવાય,જાહેર જાગૃતિ કાર્યક્રમો દ્વારા લોકોને આરોગ્ય સંબંધિત જોખમો વિશે જણાવવું પણ જરૂરી છે, જેથી એ સચેત રહી શકે.
આખરે, આ બદલાતી પેઢીનું પિતૃત્વ એક નવી દિશા તરફ દોરી રહ્યું છે, જેમાં પરંપરાઓ અને આધુનિકતા વચ્ચે સંતુલન બનાવવાનો પ્રયાસ થઈ રહ્યો છે. 41%ની આ આંકડાકીય વૃદ્ધિ ફક્ત એક સંખ્યા નથી,પરંતુ એક એવા સમાજનું પ્રતિબિંબ છે જે પોતાની પસંદગીઓને પ્રાથમિકતા આપી રહ્યો છે, જોકે આ પ્રક્રિયામાં તેના લાંબા ગાળાના પરિણામો પર પણ ધ્યાન આપવું જરૂરી છે. આ બધું સમજવું અને તેના અનુસાર પગલાં લેવા એ આગામી પેઢીના સુખી અને સ્વસ્થ ભવિષ્ય માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે.
આ પણ વાંચો…મેલ મેટર્સ : કહું દોસ્ત સે, દોસ્ત કી બાત ક્યા ક્યા…
