વન નેશન વન ઇલેક્શનનો મુદ્દો હજુ પણ અદ્ધરતાલ…
નવી દિલ્હીઃ 2024માં લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણી એકસાથે યોજવાનું શક્ય નથી. આ પણ એ શક્ય છે કે દેશમાં એક દેશ, એક ચૂંટણીને લઈ કાયદા પંચનો રિપોર્ટ 2024 લોકસભા ચૂંટણી પૂર્વે તૈયાર થઈ જાય. કાયદા પંચ તેના રિપોર્ટમાં એક દેશ, એક ચૂંટણી કેવી રીતે શક્ય બની શકે છે અને આ માટે બંધારણમાં શું સુધારા કરવા પડશે તે અંગે વિગતવાર તથ્યો રજૂ કરી શકે છે.
2024ની ચૂંટણી નજીક છે. દેશમાં યોજાનારી સામાન્ય ચૂંટણી પહેલા સરકાર આ વખતથી ‘વન નેશન-વન ઈલેક્શન’ના લક્ષ્ય સુધી પહોંચશે કે કેમ તે અંગે જોરદાર ચર્ચા ચાલી રહી છે. ઘણી ચર્ચા-વિચારણા બાદ કાયદા પંચ આ નિષ્કર્ષ પર આવી રહ્યું છે કે 2024માં વન નેશન-વન ઈલેક્શન લાગુ કરવું મુશ્કેલ હશે. અથવા આપણે એમ કહી શકીએ કે આવતા વર્ષે જ 2024માં લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ એક સાથે યોજાય તેવી કોઇ શક્યતા દેખાતી નથી.
‘એક દેશ, એક ચૂંટણી’ પર કાયદા પંચનો રિપોર્ટ 2024ની લોકસભા ચૂંટણી પહેલા તૈયાર થઈ શકે છે. કાયદા પંચ તેના રિપોર્ટમાં એક દેશ, એક ચૂંટણી કેવી રીતે શક્ય બની શકે છે અને આ માટે બંધારણમાં શું સુધારા કરવા પડશે તે અંગે વિગતવાર તથ્યો રજૂ કરી શકે છે.
વિધાનસભાની ચૂંટણીના આયોજન અંગેના સૂચનો સમાવવા માટે રિપોર્ટ લાવવો પડશે. વન નેશન વન ઇલેક્શન પર લો કમિશનનો રિપોર્ટ ખાસ કરીને માત્ર લોકસભા અને રાજ્ય વિધાનસભાની ચૂંટણીઓથી સંબંધિત છે. નોંધનીય છે કે મોદી સરકારે લોકસભા, તમામ વિધાનસભાઓ, સ્થાનિક પંચાયતો અને નગરપાલિકાઓની ચૂંટણી એકસાથે કરાવવા માટે તમામ પાસાઓ પર ચર્ચા કરવા માટે 2 સપ્ટેમ્બરે એક સમિતિની રચના કરી હતી.
જેમાં પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની અધ્યક્ષતાવાળી આ સમિતિમાં કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ, લોકસભામાં કોંગ્રેસના નેતા અધીર રંજન ચૌધરી, પૂર્વ કેન્દ્રીય મંત્રી ગુલામ નબી આઝાદ, 15મા નાણાં પંચના પૂર્વ અધ્યક્ષ એનકે સિંહ, લોકસભાના પૂર્વ મહાસચિવ સુભાષ કુમાર, કશ્યપ, વરિષ્ઠ વકીલ હરીશ સાલ્વે અને ભૂતપૂર્વ ચીફ વિજિલન્સ કમિશનર સંજય કોઠારીનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. જોકે અધીર રંજન ચૌધરીએ આ સમિતિમાં સામેલ થવાનો ઈન્કાર કરી દીધો હતો.
નેશનલ લો કમિશન (ભારતના કાયદા પંચ) એ બુધવારે ‘એક દેશ એક ચૂંટણી’ સહિત ત્રણ મુદ્દાઓ પર વિચારણા કરવા માટે તેના સભ્યો સાથે બેઠક બોલાવી હતી. તેમાંથી ‘વન નેશન વન ઈલેક્શન’ના મુદ્દે થોડી મૂંઝવણ હતી, પરંતુ અન્ય બે મુદ્દાઓ પર સર્વસંમતિ સધાઈ હતી. લો કમિશનની બેઠક પૂરી થયા બાદ કમિશનના અધ્યક્ષ જસ્ટિસ ઋતુરાજે કહ્યું હતું કે બુધવારની બેઠકમાં અમે એક રાષ્ટ્ર, એક ચૂંટણીના ખ્યાલ પર ચર્ચા કરી હતી. પરંતુ આ મુદ્દે કોઈ નક્કર નિષ્કર્ષ પર પહોંચ્યા નથી. લાગે છે કે હજુ કેટલીક બેઠકો યોજવી પડશે. અંતિમ અહેવાલ મોકલતા પહેલા વધુ બેઠકો યોજાશે.