પૂર્વીય સીમા પર ભારતની સૌથી મોટી તૈયારી: ‘ચિકન નેક’ હવે બનશે અભેદ્ય કિલ્લો!

ભારતે પોતાની પૂર્વીય સીમા પર અભૂતપૂર્વ અને અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી સૈન્ય તૈનાતી શરૂ કરી દીધી છે. સિલિગુડી કોરિડોર, જેને ‘ચિકન નેક’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે અને જે માત્ર 22 કિલોમીટર પહોળો સંવેદનશીલ વિસ્તાર છે, જે ઈશાન ભારતના સાત રાજ્યોને દેશની મુખ્ય ભૂમિ સાથે જોડે છે, તેને હવે સંપૂર્ણપણે અભેદ્ય કિલ્લો બનાવવામાં આવી રહ્યો છે. આ મહત્વપૂર્ણ ક્ષેત્રમાં ત્રણ નવા સૈન્ય સ્ટેશનોની સ્થાપના કરવામાં આવી રહી છે, જે નવી દિલ્હીની સંરક્ષણ વ્યૂહરચનામાં મૂળભૂત પરિવર્તનનો સંકેત આપે છે.

ભારતના આ મોટા વ્યૂહાત્મક પગલા પાછળનું મુખ્ય કારણ બાંગ્લાદેશમાં થયેલું તાજેતરનું સત્તા પરિવર્તન છે. ભારત-સમર્થક શેખ હસીનાની સરકારની જગ્યાએ મુહમ્મદ યુનુસના નેતૃત્વમાં વચગાળાનું પ્રશાસન આવ્યું છે, જેની વિદેશ નીતિમાં ભારત કરતાં ચીન અને પાકિસ્તાનને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવી રહ્યું છે.

રિપોર્ટ્સ મુજબ, બાંગ્લાદેશ ચીન પાસેથી 2.2 અબજ ડોલરમાં J-10C ફાઇટર જેટ ખરીદવા જઈ રહ્યું છે અને પાકિસ્તાને તેને JF-17 બ્લોક-C થંડર જેટ ઑફર કર્યા છે. બાંગ્લાદેશનો ચીન અને પાકિસ્તાન તરફનો ઝુકાવ ભારત માટે વ્યૂહાત્મક રીતે સારો સંકેત નથી. તેથી ભારતે હવે પ્રતિક્રિયાત્મક નહીં, પણ સક્રિય (Pro-Active) વલણ અપનાવ્યું છે.

નવા લશ્કરી ઠેકાણા પશ્ચિમ બંગાળના ચોપરા (બાંગ્લાદેશની સરહદથી માત્ર 1 કિમી દૂર), બિહારના કિશનગંજ અને આસામના ધુબરી નજીક લાચિત બોરફુકન મિલિટરી સ્ટેશન તરીકે સ્થાપિત થઈ રહ્યા છે. આ થાણાઓ માત્ર સૈન્ય અડ્ડા નથી, પરંતુ તે રેપિડ ડિપ્લોયમેન્ટ ફોર્સ, પેરા સ્પેશિયલ ફોર્સ, ઇન્ટેલિજન્સ યુનિટ્સ અને હાઇ-ટેક સર્વેલન્સ ઉપકરણોથી સજ્જ વ્યૂહાત્મક કેન્દ્રો છે.

આ ત્રણેય નવા સૈન્ય મથકો સમગ્ર સિલિગુડી કોરિડોરને સઘન સુરક્ષા કવરેજ પ્રદાન કરે છે. આ થાણાઓથી બાંગ્લાદેશની અંદરના વિસ્તારો સુધી મોનીટરીંગ શક્ય બનશે અને કોઈપણ સંકટની સ્થિતિમાં ભારતની સેનાઓ મિનિટોમાં વળતો જવાબ આપવા માટે તૈયાર રહી શકે છે.

સિલિગુડી કોરિડોર, જે તેના સૌથી સાંકડા ભાગમાં માત્ર 22 કિલોમીટર પહોળો છે, તે ઇશાન ભારતના 4.5 કરોડથી વધુ લોકો માટે એકમાત્ર મુખ્ય જોડાણ છે. દુશ્મન દેશો વિપરીત પરિસ્થિતિઓમાં આ સંવેદનશીલ કડીને નિશાન બનાવીને ઉત્તર-પૂર્વીય રાજ્યોને મુખ્ય ભારતથી અલગ કરવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે. આ જોખમને ધ્યાનમાં રાખીને, ભારતે પૂર્વીય સીમા પર રાફેલ લડાકુ વિમાનો, બ્રહ્મોસ મિસાઇલો અને S-400 જેવા અત્યાધુનિક એર ડિફેન્સ સિસ્ટમની તૈનાતી કરી છે.

બાંગ્લાદેશ માટે આ સંદેશ સ્પષ્ટ છે: ભારત અને તેની સૈન્ય શક્તિ વચ્ચેનો તફાવત બહુ મોટો છે, અને તેના તરફથી કોઈપણ ખોટું પગલું ભરવામાં આવશે તો ભારતનો જવાબ ભયાનક હશે. સિલિગુડી કોરિડોર હવે ભારતની નબળાઈ નહીં, પણ મજબૂત વ્યૂહાત્મક સંપત્તિ બની ચૂક્યો છે.