દિવાળીના તહેવારની ખુશીઓ વચ્ચે દેશની રાજધાનીમાં પ્રદૂષણની સમસ્યા ગંભીર બની છે. ફટાકડા અને અન્ય કારણોથી હવા એટલી ઝેરી થઈ ગઈ છે કે દિલ્હીને ‘ગેસ ચેમ્બર’ કહેવામાં આવી રહી છે. કેન્દ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડના ડેટા મુજબ, વાયુ ગુણવત્તા સૂચકાંક (AQI) ખૂબ જ ખરાબ અને ગંભીર કેટેગરીમાં પહોંચી ગયો છે, જે આરોગ્ય માટે મોટો ખતરો છે.
દિલ્હીમાં હાલનો સરેરાશ AQI 531 છે, જ્યારે શહેરના 38માંથી 34 મોનિટરિંગ સ્ટેશન્સ પર પ્રદૂષણનું સ્તર ‘રેડ ઝોન’માં નોંધાયું છે. નરેલા વિસ્તારમાં AQI 551ની ટોચે પહોંચ્યો છે, અશોક વિહારમાં 493 અને આનંદ વિહારમાં 394 રહ્યો છે. દિલ્હીને અડીને આવેલા નોઈડામાં 369 અને ગાઝિયાબાદમાં 402 AQI નોંધાયો છે, જ્યારે ચંડીગઢમાં તે 158 છે. આ આંકડા દર્શાવે છે કે NCRમાં હવાની ગુણવત્તા કેટલી ઝડપથી બગડી છે.
ઝેરી હવાની અસર
આટલા ઉંચા AQIના કારણે દિલ્હીના લોકોને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, આંખોમાં બળતરા અને અન્ય આરોગ્ય સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. 400થી વધુ AQIને ‘ગંભીર’ માનવામાં આવે છે, જે તંદુરસ્ત વ્યક્તિઓને પણ અસર કરે છે. આરોગ્ય નિષ્ણાતોની સલાહ છે કે બાળકો, વૃદ્ધો અને શ્વસન સંબંધિત બીમારીવાળા લોકોએ બહાર નીકળવું ટાળવું જોઈએ અને માસ્ક પહેરવું જરૂરી છે. પ્રદૂષણના આ સ્તરથી લાંબા ગાળાની આરોગ્ય સમસ્યાઓ વધી શકે છે.
દિલ્હી-NCRમાં હવાની ધીમી ગતિ અને તાપમાનમાં વધારાને કારણે સ્મોગની સ્થિતિ બની રહી છે. મૌસમ વિભાગ અનુસાર, સવારે દક્ષિણ-પૂર્વ દિશામાંથી 5 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે હવા ચાલી રહી છે, જ્યારે રાત્રે તે 8 કિમી પ્રતિ કલાકથી ઓછી રહેશે. અધિકતમ તાપમાન 31થી 33 ડિગ્રી અને ન્યૂનતમ 20થી 22 ડિગ્રી રહેવાની આગાહી છે, જે પ્રદૂષણને વધારે છે અને તેને દૂર કરવામાં મદદ કરતી નથી.
ગુજરાતના અમદાવાદમાં AQI 300 ને પાર પહોંચીને ‘ગંભીર’ કેટેગરીમાં આવ્યો છે, જ્યારે મહારાષ્ટ્રના મુંબઈમાં તે 207 પર પહોંચીને પણ ‘ગંભીર’ સ્તરે છે. આ શહેરોમાં પણ દિવાળીના કારણે પ્રદૂષણ વધ્યું છે, જે સ્થાનિક વહીવટને ત્વરિત પગલાં લેવા મજબૂર કરે છે. સુરતમાં 158 અને વડોદરામાં 166 AQI નોંધાયો છે, જે ‘અસ્વસ્થ’ કેટેગરીમાં છે.
આ પણ વાંચો…દિવાળી પૂર્વે દિલ્હી-એનસીઆરમાં હવાની ગુણવત્તા ‘ગંભીર’: અક્ષરધામમાં AQI 426…
