નવી દિલ્હી: લોકસભામાં(Loksabha) સ્પીકર પદ માટે ઓમ બિરલા(OM Birla)ચૂંટાયા છે. પરંતુ ડેપ્યુટી સ્પીકરનું પદ હજુ પણ ખાલી છે. એક અખબારના અહેવાલ મુજબ ડેપ્યુટી સ્પીકરપદ માટે સમાજવાદી પાર્ટીના નેતા અવધેશ પ્રસાદના નામ પર વિપક્ષે સહમતિ દર્શાવી છે. વિપક્ષ ફૈઝાબાદના સાંસદ અવધેશ પ્રસાદને ડેપ્યુટી ચેરમેન પદ માટે મેદાનમાં ઉતારશે.
17મી લોકસભા ડેપ્યુટી સ્પીકર વિના ચાલી
કોંગ્રેસ અને તૃણમૂલ કોંગ્રેસ વચ્ચે મતભેદો સામે આવતા પ્રમુખ પદની ચૂંટણી દરમિયાનના અનુભવમાંથી શીખીને વિપક્ષોએ આ પદ માટે એક થઈને ચૂંટણી લડવાનો નિર્ણય લીધો છે. બંધારણીય રીતે ફરજિયાત હોવા છતાં 17મી લોકસભા ડેપ્યુટી સ્પીકર વિના ચાલી હતી. આ અટકળો ઉપરાંત સરકાર તરફથી એવો કોઈ ઔપચારિક સંકેત મળ્યો નથી કે આ પદ 18મી લોકસભામાં પણ ભરવામાં આવશે.
અવધેશ પ્રસાદના નામ પર વિપક્ષ સહમત
અવધેશ પ્રસાદ નવ વખતના ધારાસભ્ય અને પ્રથમ વખત સાંસદ છે. જેમણે ફૈઝાબાદ લોકસભા બેઠક પરથી બે વખતના ભાજપના સાંસદ લલ્લુ સિંહને હરાવીને અપસેટ સજર્યો હતો.
જો 3 જુલાઈ સુધીમાં નિમણૂક નહીં કરવામાં આવે તો વિપક્ષ લોકસભા અધ્યક્ષને પત્ર લખશે
એક ટોચના વિપક્ષી નેતાએ કહ્યું, “અવધેશ પ્રસાદની જીત ભાજપના હિંદુત્વના એજન્ડાની હારને દર્શાવે છે. એક દલિત નેતા તરીકે, સામાન્ય બેઠક પરથી તેમની જીત પણ ભારતીય રાજકીય ઈતિહાસમાં અત્યંત મહત્વપૂર્ણ ક્ષણ હતી.” સૂત્રોએ જણાવ્યું કે જો સરકાર 3 જુલાઈએ સંસદના પ્રથમ સત્રના અંત પહેલા ડેપ્યુટી સ્પીકરની નિમણૂક કરવા માટે કોઈ પગલાં નહીં ભરે તો વિપક્ષ આ મુદ્દે લોકસભા અધ્યક્ષને પત્ર લખશે.
ઉપાધ્યક્ષ પાસે પણ અધ્યક્ષની સમાન સત્તા છે
ડેપ્યુટી સ્પીકર પાસે સ્પીકરની સમાન કાયદાકીય સત્તાઓ છે. અને મૃત્યુ, માંદગી અથવા અન્ય કોઈ કારણસર અધ્યક્ષની ગેરહાજરીમાં, ઉપાધ્યક્ષ પણ વહીવટી સત્તાઓ સંભાળે છે. જવાબદાર લોકશાહી સંસદ ચલાવવા માટે શાસક પક્ષ સિવાયના પક્ષમાંથી લોકસભાના ઉપાધ્યક્ષની પસંદગી કરવાની સંસદીય પરંપરા છે.
તમામ સરકારોએ આ નિયમનું પાલન કર્યું નથી
પરંપરાગત રીતે આ પદ સૌથી મોટા વિરોધ પક્ષ માટે અનામત છે. પરંતુ તમામ સરકારોએ આ નિયમનું પાલન કર્યું નથી. વર્ષ 2014 માં નરેન્દ્ર મોદી સરકારના પ્રથમ કાર્યકાળમાં આ પદ ભાજપના સહયોગી AIADMKના થમ્બી દુરાઈને આપવામાં આવ્યું હતું. 2004 અને 2009માં જ્યારે કોંગ્રેસની આગેવાની હેઠળની યુપીએ સરકાર સત્તામાં હતી ત્યારે શિરોમણી અકાલી દળના સાંસદ ચરણજીત સિંહ અટવાલ અને ભાજપના સાંસદ કરિયા મુંડાએ આ પદ સંભાળ્યું હતું. અટલ બિહારી વાજપેયી સરકાર દરમિયાન કોંગ્રેસના પીએમ સઈદ આ પદ પર હતા.
