એક્સિઓમ-૪ મિશનથી ભારતમાં માઇક્રોગ્રેવિટી સંશોધનના દ્વાર ખુલ્યા: શુભાંશુ શુક્લા
મુંબઈ: એક્સિઓમ-૪ અવકાશ મિશનનો ભાગ રહેલા અવકાશયાત્રી શુભાંશુ શુક્લાએ આજે કહ્યું હતું કે તેનાથી ભારત માટે માઇક્રોગ્રેવિટીમાં સંશોધનના દરવાજા ખુલી ગયા છે. મુંબઈમાં આયોજિત એક કોન્ક્લેવને સંબોધતા શુક્લાએ જણાવ્યું હતું કે અવકાશમાં તેમના રોકાણ દરમિયાન તેમણે ભારતના આયોજિત માનવ અવકાશ મિશન ‘ગગનયાન’, ભારતીય અવકાશ મથક અને ચંદ્ર પર માનવસહિત મિશન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને ઘણા પ્રયોગો કર્યા હતા.
તેમણે કહ્યું કે ભારતમાં સંશોધકો, જેમની પાસે માઇક્રોગ્રેવિટી પ્લેટફોર્મની ઍક્સેસ નહોતી, તેઓ હવે એક્સિઓમ-૪ પર કરવામાં આવેલા પ્રયોગોના પરિણામોનું મૂલ્યાંકન કરી રહ્યા છે. મિશન દરમિયાન ટાર્ડિગ્રેડ્સ, માયોજેનેસિસ, મેથી (મેથી) અને મગના બીજ, સાયનોબેક્ટેરિયા, માઇક્રોએલ્ગી, પાકના બીજ અને વોયેજર ડિસ્પ્લેના ભારતીય પ્રકાર પરના પ્રયોગો પૂર્ણ થયા હતા.
શુક્લાએ જણાવ્યું હતું કે, એક્સિઓમ 4 ફ્લાઇટ ગગનયાન મિશન માટે એક પગથિયું હતું, તેમણે ઉમેર્યું હતું કે ભારતના માનવ અવકાશ મિશનની સત્તાવાર સમયરેખા ૨૦૨૭ છે. ભારતના આયોજિત અવકાશ મથક વિશે, શુક્લાએ કહ્યું કે કાર્ય પહેલાથી જ શરૂ થઈ ગયું છે. સૈદ્ધાંતિક રીતે તે પરિભ્રમણ પ્રયોગશાળાઓ જેવું જ છે, તેમણે કહ્યું.
“આ (એક્સિઓમ-૪) મિશનમાંથી આપણે ઘણું વિજ્ઞાન શીખ્યા છીએ. સિદ્ધિ એ છે કે આપણે આ મિશન દ્વારા આપણા દેશ માટે સૂક્ષ્મ ગુરુત્વાકર્ષણ સંશોધન માટે દરવાજા ખોલ્યા છે. આ હવે થતું રહેશે. તેઓ (સંશોધકો) સમજી ગયા છે કે તે કેવી રીતે થાય છે.
“માઈક્રોગ્રેવિટીમાં સંશોધન કરવાનો અનોખો અનુભવ એ છે કે…તમે એવા વાતાવરણમાં જીવન બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છો જ્યાં તેનું અસ્તિત્વ ન હોવું જોઈએ. જ્યારે તમે તે કરવાનો પ્રયાસ કરો છો, ત્યારે તમે એવા ઉકેલો સાથે આવો છો જે પૃથ્વી પરની સમસ્યાઓનું નિરાકરણ લાવે છે જેના વિશે તમે વિચાર્યું પણ નહોતું,” શુક્લાએ જણાવ્યું હતું.
કોઈએ નિષ્ફ્ળતાથી ડરવું જોઈએ નહીં, કારણ કે નિષ્ફ્ળતા ઘણું શીખવે છે, તેમણે કહ્યું. “આપણે સફળતા કરતાં હારની ઉજવણી શરૂ કરવી જોઈએ, જેથી આપણે આપણા બાળકોને પ્રોત્સાહિત કરી શકીએ કે નિષ્ફળતા પ્રક્રિયાનો એક ભાગ છે. આપણે આ જ શીખવવાની જરૂર છે,” શુક્લાએ ઉમેર્યું.
ભારતીય વાયુસેનામાં ગ્રુપ કેપ્ટન શુક્લા, આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક પર ૧૮ દિવસના રોકાણ પછી જુલાઈમાં પૃથ્વી પર પાછા ફર્યા. ૧૯૮૪માં રાકેશ શર્મા પછી તેઓ અવકાશમાં જનારા બીજા ભારતીય બન્યા.
આ પણ વાંચો…એક તરફ શુભાંશુ શુક્લા મળ્યા પીએમને, બીજી બાજુ આ મામલે શશી થરૂરે ફરી કૉંગ્રેસની નસ દબાવી
