માલદીવના નવા રાષ્ટ્રપતિ સાથે ભારતે કરી ‘સકારાત્મક શરૂઆત’

વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ શુક્રવારે દુબઈમાં આયોજિત COP 28 વર્લ્ડ ક્લાઈમેટ એક્શન સમિટ દરમિયાન માલદીવના નવા ચૂંટાયેલા રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મુઈઝુ સાથે ‘અર્થપૂર્ણ’ બેઠક કરી હતી. આ દરમિયાન બંને નેતાઓએ વિવિધ ક્ષેત્રોમાં દ્વિપક્ષીય મિત્રતા વધારવાના માર્ગો પર ચર્ચા કરી હતી. ભારત અને માલદીવ તેમની ભાગીદારીને વધુ ગાઢ બનાવવા માટે કોર ગ્રુપ બનાવવા માટે પણ સંમત થયા હતા. મુઈઝુને ચીન તરફી નેતા માનવામાં આવે છે જેમણે રાષ્ટ્રપતિ બનતાની સાથે જ માલદીવમાં હાજર ભારતીય સૈનિકોને દેશ છોડી દેવાનો આદેશ આપ્યો હતો.

મુઈઝુના આ પગલાને ભારત-માલદીવના સંબંધોમાં તિરાડ માનવામાં આવી રહી છે. જો કે, ભારત અને માલદીવ હવે ચીનના પ્રભાવથી દૂર કરીને તેમના સંબંધોને ફરીથી પરિભાષિત કરવા માંગે છે અને બંને દેશો આ સંબંધમાં એક કોર ગ્રુપ બનાવવા માટે સંમત થયા છે.

મીટિંગ બાદ મોદીએ સોશિયલ મીડિયા સાઈટ ‘X’ પર એક પોસ્ટમાં કહ્યું હતું કે, “રાષ્ટ્રપતિ મુઈઝુ અને મારી આજે અર્થપૂર્ણ મુલાકાત થઈ. અમે વિવિધ ક્ષેત્રોમાં ભારત-માલદીવની મિત્રતા વધારવાની રીતો પર ચર્ચા કરી. અમે અમારા લોકોના લાભ માટે સહકારને વધુ ગાઢ બનાવવા માટે સાથે મળીને કામ કરવા આતુર છીએ. વડાપ્રધાન કાર્યાલયના જણાવ્યા અનુસાર, બંને નેતાઓએ આર્થિક સંબંધો, વિકાસ સહયોગ અને લોકો વચ્ચેના સંબંધો સંબંધિત ક્ષેત્રોમાં ભારત-માલદીવ સંબંધોને વધુ ગાઢ બનાવવાના માર્ગો પર ચર્ચા કરી હતી.

મુઈઝુ માલદીવના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ અબ્દુલ્લા યામીનના નજીકના સાથી છે. 2013 થી 2018 સુધી રાષ્ટ્રપતિ પદ સંભાળતા યામીને ચીન સાથે ગાઢ સંબંધો જાળવી રાખ્યા હતા. 45 વર્ષીય મુઈઝુએ સપ્ટેમ્બરમાં યોજાયેલી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં ભારતના નજીકના મિત્ર ગણાતા ઈબ્રાહિમ મોહમ્મદ સોલિહને હરાવ્યા હતા. માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળ્યા બાદ PM મોદીએ શુક્રવારે મુઈઝુને અંગત રીતે અભિનંદન પાઠવ્યા હતા.

વિદેશ મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, ‘બંને નેતાઓએ બંને દેશો વચ્ચેના વ્યાપક દ્વિપક્ષીય સંબંધોની સમીક્ષા કરી હતી, જેમાં લોકો વચ્ચેના સંબંધો, વિકાસ સહયોગ, આર્થિક સંબંધો, જળવાયુ પરિવર્તન અને રમતગમતનો સમાવેશ થાય છે. બંને નેતાઓએ તેમની ભાગીદારીને વધુ ગાઢ બનાવવાની રીતો પર પણ ચર્ચા કરી હતી. આ સંદર્ભે, તેઓ કોર ગ્રુપ બનાવવા માટે સંમત થયા હતા.

આ બેઠક એવા મહત્વના સમયે કરવામાં આવી હતી જ્યારે રાષ્ટ્રપતિ મુઇઝુએ થોડા દિવસો પહેલા જ ભારતને 77 ભારતીય સૈન્ય જવાનોને પાછા ખેંચવાની વિનંતી કરી હતી અને બંને દેશો વચ્ચે 100 થી વધુ દ્વિપક્ષીય કરારોની સમીક્ષા કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. મુઇઝુ દ્વારા આ વિનંતી ત્યારે કરવામાં આવી હતી જ્યારે કેન્દ્રીય મંત્રી કિરેન રિજિજુએ 18 નવેમ્બરે તેમના કાર્યાલયમાં નવા રાષ્ટ્રપતિ સાથે સૌજન્ય મુલાકાત લીધી હતી.

માલદીવ હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રમાં ભારતનો મુખ્ય પડોશી દેશ છે અને વડાપ્રધાનના ‘SAGAR’ (પ્રદેશમાં તમામ માટે સુરક્ષા અને વિકાસ) અને ‘નેબરહુડ ફર્સ્ટ પોલિસી’ના વિઝનમાં વિશેષ સ્થાન ધરાવે છે. રાજકીય નિરીક્ષકો કહે છે કે મુઇઝુની પાર્ટીની ચીન તરફી હોવા છતાં બ્રિટનમાં શિક્ષણ મેળવીને સિવિલ એન્જિનિયર થયેલા મુઇઝુ વધુ ઝીણવટભરી વિદેશ નીતિ અપનાવી શકે છે કારણ કે તેમનો દેશ અનિશ્ચિત અર્થતંત્રનો સામનો કરી રહ્યો છે, જેમાં ઘણા દેવાની ચૂકવણી બાકી છે જે દેશની બગડતી આર્થિક કટોકટી તરફ નિર્દેશ કરે છે.