કચ્છની માટીનો મંગળ ગ્રહ સાથે સંબંધ! મિશન મંગળયાન-૨ માટે ઇસરો માતાના મઢને ‘ટેસ્ટ બેડ’ બનાવશે?

ભુજ: કચ્છના લખપત તાલુકામાં આવેલા માતાના મઢ ગામની માટીનો મંગળ ગ્રહ સાથે અદભૂત સંબંધ સામે આવ્યો છે, જેના કારણે ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંગઠન (ઇસરો) આ સ્થળને મંગળયાન-2 મિશન માટે પરીક્ષણ કેન્દ્ર તરીકે વિકસાવવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે.

આ ગામની માટીમાં મળેલું જારોસાઇટ ખનિજ મંગળની સપાટી જેવું છે, જે વૈજ્ઞાનિકો માટે મોટી શોધ છે. આ શોધ પૃથ્વી અને મંગળના ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય ઇતિહાસને જોડે છે અને અવકાશ સંશોધનમાં નવો રસ્તો ખોલે છે.

જારોસાઇટની શોધ અને મહત્વ
2016માં માતાના મઢમાં મળેલું જારોસાઇટ ખનિજ 5.5 કરોડ વર્ષ જૂનું છે, જે મંગળની સપાટી પરના ખનિજ સાથે સમાનતા ધરાવે છે. અમદાવાદના સ્પેસ એપ્લિકેશન સેન્ટર, પુણેની સાવિત્રીબાઈ ફૂલે યુનિવર્સિટી અને લખનૌની બીરબલ સાહની ઇન્સ્ટિટ્યૂટના વૈજ્ઞાનિકોએ આ શોધની પુષ્ટિ કરી છે.

આ ખનિજ પાણી, લોખંડ, સલ્ફર અને પોટેશિયમની હાજરીમાં બને છે, જે મંગળ પર પાણીના પ્રાચીન અસ્તિત્વનો પુરાવો આપે છે. આ શોધ મંગળયાન-2 મિશન માટે રોવર અને સાધનોના પરીક્ષણમાં મદદરૂપ થશે.

મંગળયાન-2 માટે નવી શક્યતાઓ
મુખ્ય સંશોધક આદિત્ય ધરૈયાના જણાવ્યા મુજબ, આ શોધ પૃથ્વીના ભૂસ્તરશાસ્ત્રને મંગળ સાથે જોડે છે અને જીવનની ઉત્પત્તિ તેમજ ગ્રહોના ઉત્ક્રાંતિના અભ્યાસ માટે મહત્વપૂર્ણ છે.

માતાના મઢની માટીમાં જારોસાઇટ બારીક કણોમાં મળે છે, જે મંગળના સલ્ફેટ્સ અને ક્લે સાથે મળતું આવે છે. આ સ્થળ રોવરની હિલચાલ, ડ્રિલિંગ અને ભૂ-રાસાયણિક પ્રયોગો માટે આદર્શ બની શકે છે, જે મંગળયાન-2ના સાધનોના પરીક્ષણને સરળ બનાવશે.

કચ્છની ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય વિશેષતા
કચ્છમાં લાખો વર્ષ પહેલાં જ્વાળામુખી ગતિવિધિઓએ સલ્ફર યુક્ત રાખને સમુદ્રના પાણીમાં ભેળવીને જારોસાઇટ બનાવ્યું હતું, જે પૃથ્વી પર દુર્લભ છે. આ ખનિજ જૈવિક અણુઓ અને જીવન-સહાયક તત્વોને સાચવી શકે છે.

જે મંગળની રસાયણશાસ્ત્ર અને જીવનની શક્યતાઓને સમજવામાં મદદ કરશે. માતાના મઢનું આ સ્થળ ઇસરો માટે મંગળની સપાટીનું અનુકરણ કરવા માટે એક આદર્શ પરીક્ષણ ક્ષેત્ર બની શકે છે, જે ભારતના અવકાશ સંશોધનમાં નવું પરિમાણ ઉમેરશે.

આ પણ વાંચો…મંગળ ગ્રહ પરથી મળેલા સૌથી મોટા ખડકની હરાજી કરાશે, જાણો કયારે અને કેવી રીતે મળ્યો હતો…