વિશેષઃ ગુરુકૃપાનું પરમ દુર્લભ સ્વરૂપ એટલે શક્તિપાત

રાજેશ યાજ્ઞિક
શક્તિપાત મેળવવો એ કંઈ સહેલું કામ નથી, પણ જો તમને યોગ્ય ગુરુ મળે, તો તેઓ તમને આ ઊર્જાથી ભરપૂર આશીર્વાદ આપી શકે છે. સાથે એ પણ મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે, એક શિષ્ય તરીકે, તમારે પણ સંપૂર્ણપણે ગ્રહણશીલ બનવું પડે.
ગુરુ જુએ કે શિષ્ય શક્તિપાત લેવા માટે સંપૂર્ણ યોગ્ય અને તૈયાર છે, પછી એક વ્યક્તિથી બીજા વ્યક્તિમાં ઊર્જાનો આધ્યાત્મિક પ્રવાહ કેવી રીતે થાય છે? ઘણી પદ્ધતિઓ અસ્તિત્વમાં છે અને તે ગુરુ પર આધાર રાખે છે કે તેઓ કઈ પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવા માગે છે.
અહીં કેટલીક રીતો છે જેના દ્વારા શક્તિપાત થઈ શકે છે:
- મંત્ર દીક્ષા
આ પદ્ધતિમાં, ગુરુ શિષ્યને એક ગુપ્ત મંત્ર આપે છે. પછી બંને સાથે મળીને મંત્રનો જાપ કરે છે, જે દરમિયાન શક્તિપાત થાય છે. - ચક્ષુષી દીક્ષા (દ્રષ્ટિ)
કેટલાક ગુરુઓ ફક્ત એક નજરની શક્તિ દ્વારા શિષ્યની કુંડલિની શક્તિને જાગૃત કરી શકે છે. ગુરુ સીધા પ્રાપ્તકર્તાની આંખોમાં જુએ છે અને તેમની વચ્ચે આધ્યાત્મિક ઊર્જા વહે છે. - માનસી દીક્ષા (વિચારો)
આ શક્તિપાતની એકમાત્ર પદ્ધતિ છે જેમાં ગુરુ અને શિષ્યને એક જ રૂમમાં રહેવાની જરૂર નથી. ગુરુ ફક્ત શિષ્યને વિચારો અને પ્રાર્થના મોકલે છે, જે તેમની ગ્રહણશક્તિના આધારે તેમની કુંડલિની ઊર્જાને જાગૃત કરી શકે છે. - સ્પર્શ દીક્ષા
ગુરુ પોતાનો અંગૂઠો શિષ્યના કપાળ પર ભમર વચ્ચેના બિંદુ પર રાખે છે. આ દરેક વ્યક્તિમાં ચેતનાનું બિંદુ છે અને તેને ત્રીજું નેત્ર પણ કહેવામાં આવે છે. ત્યારબાદ ત્રીજી આંખ ગુરુ પાસેથી ઊર્જા મેળવે છે.
શું કુંડલિની જાગૃતિ દરેક વ્યક્તિમાં સમાન સ્તરની અતિચેતના જગાડે છે? ચોક્કસ નહીં.
શિષ્યની ગ્રહણશક્તિના સ્તર, તેમનાં કર્મોનો સરવાળો અને કુંડલિની પોતે વ્યક્તિના ઊર્જા ક્ષેત્રમાં કેવી રીતે વર્તે છે તેના આધારે, શક્તિપાત વિવિધ તીવ્રતાનો હોઈ શકે છે. સૌથી વધુ તીવ્રતાથી શરૂથતા શક્તિપાતના 7 વિવિધ સ્તરો હોઈ શકે છે.
- હીન કૃપા (મંદ)
મોટાભાગના લોકો આ શ્રેણીમાં આવે છે કારણ કે તેઓ ફક્ત દુ:ખના સમયે જ ઈશ્વરને યાદ કરે છે. આવા લોકો શક્તિપાત પ્રાપ્ત કરવા તૈયાર નથી. - મધ્યમ કક્ષાની કૃપા (મધ્ય મંદ શક્તિપાત)
દીક્ષા લીધા પછી પણ, આ સ્તર પર શિષ્યને દુન્યવી સુખો પ્રત્યે મજબૂત લગાવ રહે છે. અને આ લગાવ ઘણીવાર ભગવાન સાથે જોડાણ કરવાની ઇચ્છા કરતાં વધુ મજબૂત હોય છે. - મધ્યમ મધ્ય કૃપા (મધ્ય મધ્ય શક્તિપાત)
ગુરુએ આ તબક્કે વ્યક્તિને શક્તિપાત આપવાની શરૂઆત કરી હશે, પરંતુ પ્રાપ્તકર્તાની ભૌતિક ઇચ્છાઓ હજુ પણ પૃષ્ઠભૂમિમાં રહે છે. તેમને બીજી દીક્ષાની જરૂર પડી શકે છે, મોટે ભાગે બીજા જીવનમાં. - મધ્યમ પરમ કૃપા (મધ્ય તીવ્ર શક્તિપાત)
કૃપાનું આ સ્તર વ્યક્તિને ગુરુ પાસેથી માર્ગદર્શન મેળવવા તરફ દોરી જાય છે. પરંતુ મુક્તિનું સાચું સાધન શોધવામાં આખું જીવન લાગી શકે છે. - પરમ નિમ્ન કૃપા (તીવ્ર મંદ શક્તિપાત)
આ સ્તરે, શક્તિપાત પ્રાપ્ત કરનાર શિષ્યને ગુરુ પાસેથી હજુ ઘણું શીખવાનું બાકી છે. અને તેઓ મુક્તિનો માર્ગ પ્રાપ્ત કરવા માટે આમ કરવાની તીવ્ર ઇચ્છા વ્યક્ત કરે છે. - પરમ મધ્યમ કૃપા (તીવ્ર મધ્ય શક્તિપાત)
અહીં, પ્રાપ્તકર્તાને ગુરુ તરફથી કોઈ વધુ માર્ગદર્શનની રાહ જોવાની જરૂર નથી. તેના બદલે, તેઓ દૈવી શક્તિઓની મદદથી મુક્ત થાય છે. - પરમ કૃપા (તીવ્ર તીવ્ર શક્તિપાત)
ઉચ્ચતમ સ્તરે, શક્તિપાત પ્રાપ્ત કરનાર વ્યક્તિ સ્વયં ગુરુ બની જાય છે અને તરત જ મુક્ત થઈ જાય છે. તેઓ બ્રહ્મ સાથેના અંતિમ જોડાણ માટે પોતાના શરીરનો ત્યાગ પણ કરી શકે છે.
શક્તિપાત દીક્ષાના સૌથી દુર્લભ અને કઠિન સ્વરૂપોમાંનું એક સાધકના સંકલ્પ દ્વારા થાય છે. અહીં ગુરુ તરફથી શક્તિપાત માટે કોઈ શરૂઆત નથી થતી, પરંતુ સાધક પોતાની પસંદગીના ગુરુ પાસેથી દીક્ષા લેવા માટે ગહન સંકલ્પ કરે છે. સંકલ્પ એ શિષ્યના સમર્પણ અને ભક્તિનું સર્વોચ્ચ સ્વરૂપ હોવાથી, ગુરુ, જેમને વૈશ્વિક દૈવી ચેતનાનું મૂર્ત સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે, તેઓ સાધકના સંકલ્પનો પ્રતિભાવ આપવા માટે બાધ્ય બને છે.
શક્તિપાત દીક્ષાના આ સ્વરૂપનું એક શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ આપણાં શાસ્ત્રોમાં પ્રખ્યાત ગ્રંથ મહાભારતમાંથી એકલવ્યની કથા છે. તેમણે ગુરુ દ્રોણાચાર્ય પાસેથી પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન મેળવવાના બદલે મૂર્તિ બનાવીને ધનુર્વિદ્યા શીખવાનો અને તાલીમ લેવાનો સંકલ્પ કર્યો હતો. તેના આ સંકલ્પથી અજાણ દ્રોણાચાર્યએ આખરે તેનો સ્વીકાર કર્યો. નિર્વાણ દીક્ષા અને મૃત્યુદ્ધારી દીક્ષા, શક્તિપાત દીક્ષાના બે અન્ય સ્વરૂપો છે. પહેલામાં, ગુરુ સાધકનાં બધાં કર્મોને એક ક્ષણમાં બાળી નાખે છે, તેમને મુક્તિ અથવા નિર્વાણ પ્રદાન કરે છે.
બીજામાં, દીક્ષા મૃત્યુ પછી કરવામાં આવે છે. આ દીક્ષાના ખૂબ જ અદ્યતન સ્વરૂપો છે અને અત્યંત દુર્લભ છે. અહીં યાદ રાખવા જેવી એક મહત્ત્વપૂર્ણ વાત એ છે કે ગુરુ એ નિશ્ર્ચિત કરશે કે શક્તિપાત દીક્ષા ક્યારે જરૂરી છે. વધુમાં, શક્તિપાત દીક્ષા ત્યારે જ શક્તિશાળી હોય છે જ્યારે શક્તિપાત દીક્ષા લેનારા ગુરુએ તે પોતાના ગુરુ પાસેથી પ્રાપ્ત કરી હોય.
આ પણ વાંચો…વિશેષઃ શરીર સ્વસ્થ તો ત્વચા પણ સ્વસ્થ: સુંદરતા એ અંતરમનમાં છુપાયેલી છે



