અનવર વલિયાણી
એક ખૂબ માલદાર માણસ હતો. એને રાત્રે નિરાંતની નિંદર આવતી નહોતી. બહુ પ્રયત્નો કરી જોયા, પરંતુ ઊંઘ આવે નહીં.
- એવામાં ગામમાં એક સૂફી ઓલિયા આવ્યા. એ દરવેશ વિશે ચમત્કારી વાતો સંભળાતી હતી. એ સાંભળીને પેલા શ્રીમંતને પણ સંત પાસે જવાની ઈચ્છા જાગી.
- એક સાંજે એ ઈશ્વરના ઓલિયાને મળવા ગયો.
- સંત પાસે પોતપોતાની મુશ્કેલીઓ લઈને આવેલા બીજા બધા લોકો સંત પાસેથી નિરાકરણ મેળવીને ગયા ત્યાં સુધી એ બેસી રહ્યો.
આ પણ વાંચો: આચમન : તમામ સુખ-સાહ્યબી હોવા છતાં તમે દુ:ખી કેમ છો?
-આખરે ત્યાં બેજ વ્યક્તિ રહી: સંત અને પેલી શ્રીમંત વ્યક્તિ.
- સંતે પોતાની કરુણાસભર દૃષ્ટિ એના પર ફેરવી, પૂછ્યું.
- `ભાઈ! તમે હજુ કેમ બેઠા છો?’
- પેલાએ પોતાની મુશ્કેલી કહી સંભળાવી.
- સૂફી મહાત્માએ ધીમેધીમે એની આખી જીવનકથા જાણી લીધી.
- એક સમયે જેને એક ટંક ખાવાના ય સાંસા હતા તે માણસ કરોડપતિ શી રીતે બની ગયો એ સંત સમજી ગયા.
- સંતે પેલાને સમજાવટના સૂરે કહ્યું,
- `જો ભાઈ, તારો સવાલ અને એનો જવાબ બંને તું જ છે.’
- `જ્યારે તારી પાસે દોમ દોમ સાહેબી નહોતી ત્યારે તને ખુલ્લી જમીન પર પણ ઘસઘસાટ ઊંઘ આવી જતીને?’
- `પેલા શાહુકારે હા પાડી.’
- `તો આજે તારી પાસે દુનિયાની તમામ સુખસગવડ છે ત્યારે તને ઊંઘ કેમ નથી આવતી?’
- સૂફી ઓલિયાએ પ્રશ્ન પૂછ્યો, પછી પોતે જ જવાબ આપ્યો:
- `પૈસો માત્ર એક સાધન છે, એ સિદ્ધિ નથી.’
- `પૈસો માત્ર રસ્તો છે, મંઝિલ નથી.’
- `પૈસાથી તું દુનિયાભરની લઝીઝ (શ્રેષ્ઠ અને સ્વાદિષ્ટ) વાનગીઓ મેળવી શકે છે ભૂખ નહીં.’
- `પૈસાથી તું સોનાનો પલંગ ખરીદી શકે છે, ઊંઘ નહીં.’
- પૈસો તને
- `ઊંઘ, આરોગ્ય, ભૂખ કે સાચું સુખ આપી શકતો નથી.’
- કારણ કે
- પૈસો સુખ નથી,
- પૈસો સંતોષ નથી,
- પરંતુ એનો એક માર્ગ છે.
- સંત શ્વાસ લેવા રોકાયા.
- શ્રીમંત શખસની જિજ્ઞાસા વધતી જતી હતી.
આ પણ વાંચો: આચમનઃ આપણા ઉત્સવો હૈયાના મિલન સમા…
`કહો, કહો,’ પેલો માલદાર માણસ અધીરાઈથી બોલી ઊઠ્યો.
- સંતે મીઠું મલકાતા કહ્યું,
- તું સંઘર્ષ કરીને ઉપર આવ્યો એ સાચું, પરંતુ ઝડપભેર ઉપર આવવાની લાહ્યમાં તે અજાણતાંમાં ઘણાને અન્યાય કર્યો હશે,
- ઘણાની આંતરડી કકળાવી હશે,
- તારા પોતાના ખાદીમો (સેવક-કર્મચારીઓ)નું શોષણ કર્યું હશે.
- હજાર રૂપિયા મળ્યા હશે ત્યારે તને લખપતિ થવાની અબળખા જાગી હશે અને લખપતિ થયા પછી કરોડપતિ અને અરબપતિ થવાની મહત્ત્વાકાંક્ષા જોર કરી ગઈ હશે…!’
- `હવે ધ્યાનથી સાંભળ!’
- ઈશ્વર, અલ્લાહ, પ્રભુના આ મહાન સૂફી, ઓલિયા, સંતે કહ્યું,
- `અહીં બેસીને કરવું હોય તો અહીં અને તારા ઘરે જઈને કરવું હોય તો ઘરે જઈને.’
- તું તારા જીવનનું સરવૈયું કાઢ.
- તેં જાણ્યે-અજાણ્યે જેને દુભાવ્યા હોય એ સૌની રૂબરૂમાં કે પત્ર દ્વારા અથવા અન્ય સાધન-ઉપકરણ દ્વારા માફી માગી લે.
- કમાવવાની હાયવોયમાં
- માતા-પિતા,
- પત્ની-સંતાન,
- સગાસંબંધીઓને
- અન્યાય થઈ ગયો હોય,
- તેમના તરફ ધ્યાન અપાયું ન હોય તો તેમની માફી માગી લે.
- પછી વિચાર કે હવે તને વધુ માલ-દૌલત, ધન-જાયદાદની જરૂર છે?
- ન હોય તો કાળાંધોળાં કરવાનું મૂકી દે.
- થાય તેટલો ધંધો કર,
- માણસને આખરે તો
- બે રોટલી,
- બે કપડાં
- બે ગજ જમીન અને
- ચારવાર કફનની જરૂર છે.
- એમાં તમામ સુખનો સરવાળો છે,
- બાકીની બધી વાત નકામી છે.
- આટલું કર્યા પછીય ઊંઘ ન આવે તો મારી પાસે આવજે…?
- સંત અને શ્રીમંત વચ્ચેના આ વાર્તાલાપમાંથી બોધ એ મળવા પામે છે કે, માનવી પોતાના જીવનનાં લેખાં-જોખાં કરે. સમયનો એ તકાજો છે બેચેન મનને શાંત કરવાનો, હોય તો વાચક બિરાદરો જરૂર જણાય.
