ચાંદીમાં વધી રહેલી ઔદ્યોગિક માગ તેજીનો વક્કર જાળવી રાખશે
સામાન્યપણે કિંમતી ધાતુઓમાં સોના પછી ચાંદી બીજો ક્રમાંક ધરાવે છે, પરંતુ હાલના તબક્કે વળતરને ધ્યાનમાં લેતાં સોના કરતાં ચાંદી ઝડપથી આગળ નીકળી ગઈ છે. ચાંદીમાં ઝડપી વૃદ્ધિનું મુખ્ય કારણ પુરવઠાખાધની સામે સલામતી માટેની માગ ઉપરાંત સોલાર પેનલ જેવા રિન્યુએબલ એનર્જી ક્ષેત્રો સહિતની વધી રહેલી ઔદ્યોગિક માગ છે. ગત સપ્તાહના અંતે ન્યૂયોર્ક મર્કન્ટાઈલ એક્સચેન્જના કૉમૅક્સ વિભાગ પર સત્રના અંતિમ તબક્કામાં હાજરમાં ચાંદીના ભાવ આગલા બંધ સામે 6.1 ટકા ઉછળીને આૈંસદીઠ 56.78 ડૉલર આસપાસ ક્વૉટ થઈ રહ્યા હતા અને માસિક ધોરણે 16.6 ટકા જેટલો તોતિંગ ઉછાળો દર્શાવાઈ રહ્યો હતો, જ્યારે સોનામાં ફેડરલ રિઝર્વ દ્વારા આગામી ડિસેમ્બર મહિનાની નીતિવિષયક બેઠકમાં વ્યાજદરમાં કાપ મૂકે તેવા આશાવાદ સાથે હાજરમાં ભાવ આગલા બંધ સામે 1.3 ટકા વધીને આૈંસદીઠ 4210.94 ડૉલર આસપાસ ક્વૉટ થઈ રહ્યા હતા અને સાપ્તાહિક ધોરણે 3.6 ટકાનો અને માસિક ધોરણે ભાવમાં 5.2 ટકાનો ઉછાળો જોવા મળ્યો હતો.
વૈશ્વિક પ્રોત્સાહક અહેવાલ સાથે સ્થાનિક ઝવેરી બજારમાં પણ બન્ને કિંમતી ધાતુઓમાં તેજીનું વલણ જોવા મળ્યું હતું.
ઈન્ડિયા બુલિયન ઍન્ડ જ્વેલર્સ એસોસિયેશનની આંકડાકીય માહિતી અનુસાર વેરારહિત ધોરણે 999 ટચ સ્ટાન્ડર્ડ સોનાના ભાવ આગલા સપ્તાહના અંત અથવા તો ગત 21મી નવેમ્બરના 10 ગ્રામદીઠ રૂ. 1,23,146ના બંધ સામે સુધારાના અન્ડરટોને રૂ. 1,23,057ના મથાળે ખૂલ્યા બાદ સપ્તાહ દરમિયાન નીચામાં રૂ. 1,23,057 અને ઉપરમાં રૂ. 1,26,666ની રેન્જમાં રહીને અંતે સાપ્તાહિક ધોરણે 2.80 ટકા અથવા તો રૂ. 3445 વધીને રૂ. 1,26,591ના મથાળે બંધ રહ્યા હતા. જોકે, એકંદરે સપ્તાહ દરમિયાન તેજીનું વલણ જળવાઈ રહ્યું હોવાથી સ્ટોકિસ્ટો અને રોકાણકારોની નવી લેવાલી નિરસ રહેવાની સાથે જ્વેલરી ઉત્પાદકોની માગ પણ મર્યાદિત રહેવાની સાથે રિટેલ સ્તરની લગ્નસરાની અપેક્ષિત માગનો વસવસો રહ્યો હોવાનું સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું. વધુમાં ગત સપ્તાહે ચાંદીમાં પણ દરિયાપારના પ્રોત્સાહક અહેવાલે ઝડપી તેજી જોવા મળતા સપ્તાહના આરંભે વેરારહિત ધોરણે 999 ટચ ચાંદીના કિલોદીઠ ભાવ આગલા સપ્તાહના અંતના રૂ. 1,51,129ના બંધ સામે સપ્તાહ દરમિયાન નીચામાં રૂ. 1,53,054 અને ઉપરમાં સપ્તાહના અંતે રૂ. 1,64,359ની સપાટીએ બંધ રહ્યા હતા. આમ ચાંદીમાં સાપ્તાહિક ધોરણે 8.75 ટકાનો અથવા તો કિલોદીઠ રૂ. 13,230નો ઉછાળો જોવા મળ્યો હતો. જોકે, ચાંદીમાં પણ રિટેલ સ્તરની માગ પાંખી હતી, પરંતુ ઔદ્યોગિક વપરાશકારોની માગ જળવાઈ રહી હતી. જોકે, ગત સપ્તાહના અંતે વૈશ્વિક ચાંદીમાં છ ટકા કરતાં વધુ માત્રામાં ઉછાળો આવ્યો હોવાથી સોમવારે સ્થાનિક સ્તરે ચાંદીના ભાવમાં કેટલો ઉછાળો આવે છે તેના પર બજાર વર્તુળોની મીટ મંડાયેલી છે.
આ પણ વાંચો: ચાંદીમાં વધુ રૂ. 1692ની આગેકૂચ, સોનામાં રૂ. 534નો સુધારો
વાસ્તવમાં જોઈએ તો કિંમતી ધાતુઓમાં સોના પછી બીજા ક્રમાંકે ચાંદી આવે છે, પરંતુ રોકાણકારોને વળતર આપવાના સંદર્ભમાં જોઈએ તો સોનાની સરખામણીમાં ચાંદી વધુ સારું પ્રદર્શન કરી રહી છે. માળખાકીય પુરવઠા ખાધ અને સોલાર પેનલ જેવી રિન્યુએબલ ટેક્નોલૉજી ક્ષેત્રની વધી રહેલી માગ ભવિષ્યમાં લાંબા સમયગાળા સુધી ચાંદી વળતરની દૃષ્ટિએ આકર્ષક દેખાવ જાળવી રાખે તેવી શક્યતા નકારી ન શકાય. પ્રાપ્ત આંકડાકીય માહિતી અનુસાર ગત ઑક્ટોબર, 2023થી ચાંદીમાં તેજીના મંડાણ શરૂ થયાં હતાં. ગત ત્રીજી ઑક્ટોબર, 2023નાં રોજ ચાંદીના ભાવ આૈંસદીઠ 20.67 ડૉલર હતા તેની સામે ગત 28મી નવેમ્બરનાં રોજનાં આૈંસદીઠ 56.78 ડૉલરની સપાટી સુધી પહોંચ્યા હતા. તે જોતા માત્ર બે વર્ષના જ સમયગાળામાં ચાંદીના ભાવમાં લગભગ 174 ટકા જેટલો ઉછાળો આવી ગયો છે. તેની સરખામણીમાં ગત ત્રીજી ઑક્ટોબર, 2023ના રોજ સોનાના આૈંસદીઠ ભાવ 1813.90 ડૉલર હતા તેની સામે ગત સપ્તાહના અંતે હાજરમાં સોનાના ભાવ આૈંસદીઠ 4210.94 ડૉલરની સપાટીએ રહ્યા હતા તે જોતા સોનાના ભાવમાં આ બે વર્ષના સમયગાળામાં 132 ટકા ભાવવૃદ્ધિ જોવા મળી છે.
આ પણ વાંચો: વૈશ્વિક સોનું બે સપ્તાહની ઊંચી સપાટીએથી પાછું ફરતા સ્થાનિકમાં રૂ. 24નો ઘસરકો, ચાંદી રૂ. 3642 ઉછળી
હાલના તબક્કે ખાસ કરીને સોનામાં અમેરિકી પ્રમુખ ડૉનલ્ડ ટ્રમ્પ સત્તા પર આવતા હળવી નાણાનીતિનો આશાવાદ સપાટી પર આવવાની સાથે સાથે ફેડરલ રિઝર્વ પર અમેરિકી વહીવટીતંત્રના નિયંત્રણો વધવાની ભીતિને ધ્યાનમાં લેતા અમેરિકી ડેબ્ટ જેવી અસ્ક્યામતો પર રોકાણકારોનો વિશ્વાસ ઓછો થવાથી સોનામાં રોકાણકારોનું આકર્ષણ વધ્યું છે. આ સિવાય કેન્દ્રવર્તી બૅન્કો તથા એક્સચેન્જ ટ્રેડેડ ફંડોની લેવાલીનો ટેકો મળી રહ્યો છે. તેની સરખામણીમાં જોઈએ તો ચાંદીને સલામતી માટેની માગના ટેકા ઉપરાંત ઔદ્યોગિક માગનો ટેકો મળી રહ્યો છે. લંડન સ્ટોક એક્સચેન્જ ગ્રૂપ (એલએસઈજી)ની આંકડાકીય માહિતી અનુસાર વર્ષ 2024માં ચાંદીની ઔદ્યોગિક માગ જે વર્ષ 2023માં 64.4 કરોડ આૈંસની હતી તે વધીને 68.91 કરોડ આૈંસની સપાટીએ પહોંચી છે. જેમાં સોલાર પેનલ માટેની માગ વર્ષ 2020ની 9.44 કરોડ આૈંસની માગ સામે 158 ટકા અને વર્ષ 2023ની 19.18 કરોડ આૈંસની માગ સામે વધીને 24.37 કરોડ આૈંસની સપાટીએ રહી હતી. અત્રે નોંધનીય બાબત એ છે કે વર્ષ 2024માં વૈશ્વિક સોલાર ક્ષમતામાં 600 ગિગા વૉટનો વધારો થયો હતો અને વર્ષ 2030 સુધીમાં તે વધીને 1000 ગિગા વૉટ થવાની ધારણા છે. જોકે, ઈન્ટરનેશનલ એનર્જી એજન્સીએ વર્ષ 2024થી 2030 દરમિયાન નવી સોલાર ક્ષમતામાં 4000 ગિગા વૉટની નવી સોલાર ક્ષમતા સ્થાપવાનો અંદાજ મૂક્યો છે તે જોતા વર્ષ 2030 સુધીમાં ચાંદીની માગમાં વાર્ષિક 15 કરોડ આૈંસનો વધારો થશે.
આ પણ વાંચો: વૈશ્વિક સોના-ચાંદીમાં ધીમો સુધારો: સ્થાનિક ચાંદી રૂ. 2521 ઉછળી, સોનામાં રૂ. 162નો ધીમો સુધારો
અમેરિકી ફેડરલ રિઝર્વની આગામી નીતિવિષયક બેઠક 9-10 ડિસેમ્બરના રોજ યોજાનાર છે. આ બેઠક પૂર્વે તાજેતરમાં જાહેર થયેલા અમેરિકાના રિટેલ વેચાણ, જોબ ડેટા અને ફુગાવા સહિતના આર્થિક ડેટાઓ રેટકટની તરફેણમાં હોવાથી સોના-ચાંદીમાં તેજીનું વલણ જોવા મળી રહ્યુ છે. વધુમાં અમેરિકી ફેડરલ રિઝર્વનાં અધ્યક્ષ જૅરૉમ પૉવૅલના અનુગામી તરીકે હળવી નાણાનીતિની તરફેણ કરતાં કેવિન હેઝેટની જાહેરાત થતાં તેજીને વેગ મળ્યો હોવાનું એસએમસી ઈન્વેસ્ટમેન્ટ ઍન્ડ ઍડ્વાઈઝર્સના વિશ્લેષકે જણાવતાં ઉમેર્યું હતું કે અમારા મતે આગામી સપ્તાહે વૈશ્વિક સોનામાં આૈંદીઠ 3890 ડૉલરની સપાટી મહત્ત્વની ટેકાની અને 4550 ડૉલરની સપાટી પ્રતિકારક સપાટી પુરવાર થાય તેવી શક્યતા છે, જ્યારે સ્થાનિકમાં સોનાના ઓનલાઈન વાયદામાં ભાવ આૈંસદીઠ 1,19,800થી 1,28,000ની રેન્જમાં અને ચાંદીના ભાવ 1,52,000થી 1,72,000ની રેન્જમાં રહે તેવી શક્યતા નકારી ન શકાય.
