આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ શું હવે માણસના મૃત્યુની તારીખ જાણી શકાશે?

વિશેષ -એન. કે. અરોરા

દુનિયામાં એવો કોઈ વ્યક્તિ નહીં હોય જે તેના મૃત્યુનો ચોક્કસ દિવસ જાણવા ન માંગતો હોય. આ પૃથ્વી પરના સૌથી મોટામાં મોટી અને સૌથી નાનામાં નાની વ્યક્તિની એક જ ચિંતા છે કે કોણ જાણે ક્યારે તેનું મૃત્યુ થઇ જાય? અચાનક કોઈ
દિવસ મૃત્યુ પામવાનો ડર દરેકને સતાવે છે. આના પર લાખો પુસ્તકો લખાયા છે.

આ જાણવા માટે દાન, પૂજા, અનુષ્ઠાન વગેરેમાં ઘણા રહસ્યો વિકસાવવામાં આવ્યા છે. લાખો-કરોડોની કિંમતનું જ્યોતિષ બજાર પણ સદીઓથી આ જિજ્ઞાસાનો જવાબ શોધી રહ્યું છે. સદીઓથી આવા જ્યોતિષીઓ વિપુલ પ્રમાણમાં છે, જે લોકોના મોતની આગાહી કરી રહ્યા છે. પછી તે રોમનો રાજા હોય કે યુનાનનો બાદશાહ કે ભારતના વિદ્વાન, દરેક વ્યક્તિ હંમેશા ચિંતિત રહે છે કે કાશ તેઓ મૃત્યુ પામતા પહેલા તેમના મૃત્યુની તારીખ જાણી શકત. એક અનુમાન મુજબ આજે પણ જ્યોતિષ શાસ્ત્ર મૃત્યુની આગાહી કરવાનો કરોડો રૂપિયાનો ધંધો છે.

પરંતુ હવે આ તમામ અવૈજ્ઞાનિક અનુમાન અને યુક્તિઓ પાછળ રહી જશે. આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સે ખરેખર કૃત્રિમ મૃત્યુ ઘડિયાળ કેલ્ક્યુલેટર બનાવીને હકીકતમાં મૃત્યુની લગભગ ૭૬ ટકા આગાહી સાચી કરવાનું શક્ય બનાવ્યું છે. ડેનમાર્ક ટેકનિકલ યુનિવર્સિટીના પ્રો. જૂને લેહમેન અનુસાર, માનવ જીવન ઘટનાઓની સતત શ્રેણી હોય છે. જીવનની આ વ્યાખ્યાને ધ્યાનમાં રાખીને તેમણે મૃત્યુ માટે એક સચોટ અલ્ગોરિધમ વિકસાવ્યુ છે. ૨૦૦૮ અને ૨૦૧૬ ની વચ્ચે, તેઓએ વિવિધ વય જૂથોમાં અને વિવિધ કારણો સાથે લાખો લોકોના મૃત્યુ અંગેનો ડેટા એકત્રિત કર્યો. તે બધાના વ્યાપક અભ્યાસ દ્વારા, ડો. જૂને લેહમેને તેમના અલ્ગોરિધમનું એવું જટિલ માળખું વિકસાવ્યું છે, જેના કારણે કોઈ પણ વ્યક્તિના મૃત્યુનું ૮૦ થી ૯૦ ટકા ચોક્કસ મૂલ્યાંકન કરી શકાય છે અને ચોક્કસ પ્રકારના તથ્યોથી સજ્જ લોકોના મૃત્યુનું ૯૯ ટકા અનુમાન સાચુ નીકળે છે.

ડેથ કેલક્યુલેટરથી મૃત્યુની આગાહી ૭૫ ટકા સુધી સાચી હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. ઘણા કિસ્સાઓમાં મૃત્યુની તારીખ પણ સાચી નીકળી છે.

આ કેલ્ક્યુલેટરનું નામ છે ઇનસ્ટાએસ્ટ્રો પરફેક્ટ ડેથ કેલક્યુલેટર. આ મૃત્યુ કેલ્ક્યુલેટર તમને કહી શકે છે કે જ્યારે તમે મૃત્યુ પામશો ત્યારે તમારી ઉંમર કેટલી હશે, તમે કયા વર્ષમાં મૃત્યુ પામશો અને મૃત્યુનું કારણ શું હશે. જો કે, જો આપણે ખૂબ જ ચતુરાઈથી જોઈએ તો, આ બધું તેના સ્વાસ્થ્યના તથ્યોના આધારે વ્યક્તિના જીવિત રહેવાના દિવસોના અંદાજની ગણતરી છે. પરંતુ તેને અલગ અલગ રીતે રોમાંચક બનાવવામાં આવ્યું છે. આ પહેલાના આરોગ્યના આંકડાએ ઘણા પ્રકારના ગાણિતિક અંદાજો આપ્યા છે, ઉદાહરણ તરીકે, જાપાની લોકો સૌથી વધુ શિસ્તબદ્ધ જીવન જીવે છે, તેથી તેમના મૃત્યુની આગાહી તેમના સંપૂર્ણ મૃત્યુના ૨૪.૫૫ ટકા સુધીની ચોકસાઈ સાથે કરવામાં આવી રહી છે. ડેથ કેલ્ક્યુલેટરને કારણે આ આગાહીનો વ્યાપ વધુ વધી ગયો છે.

સામાન્ય રીતે, અગાઉ આવા અંદાજો વિવિધ દેશોના આયુષ્યના આધારે નક્કી કરવામાં આવતા હતા, પરંતુ હવે એઆઇના આ વિષયમાં હસ્તક્ષેપથી, ઘણી બાબતો રસપ્રદ અને રોમાંચક બની છે. આજ, સામાન્ય રીતે વિશ્ર્વમાં મોટાભાગના લોકો માત્ર ૬૦ થી ૭૦ વર્ષ સુધી માત્ર જીવતા જ નથી પરંતુ ફિટ પણ રહે છે. પરંતુ તે જરૂરી નથી કે તેને નિયમ તરીકે ગણવામાં આવે અને ઓળખવામાં આવે. કોઈપણ વ્યક્તિ પ્રકૃતિને ૧૦૦ ટકા ડોજ કરી શકે છે, આ હજુ સુધી વૈજ્ઞાનિક પરીક્ષણમાં વાત સાચી નથી પડી. પરંતુ માનવ સ્વાસ્થ્યના મોટા ડેટાના ખૂબ જ સચોટ વિશ્ર્લેષણના આધારે, આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ તેના શારીરિક સ્વાસ્થ્ય, રંગસૂત્રો અને જિન્સના આધારે, તે કેટલા વર્ષ જીવશે તે લગભગ સચોટ અંદાજ સુધી પહોંચવામાં સફળ થયો છે? આ કંઈ રાતોરાત પ્રખ્યાત થવાનો રસ્તો નથી.

વૈજ્ઞાનિકો આ કામમાં ગંભીરતાથી લાગેલા છે અને તેઓ સુપર કોમ્પ્યુટર દ્વારા આધુનિક વિશ્ર્વમાં હાજર કરોડો લોકોના મૃત્યુના વિશાળ ડેટાનું વિશ્લેષણ કરીને તે ગુપ્ત સમીકરણ શોધવાનો પ્રયાસ
કરી રહ્યા છે કે જેના પર વ્યક્તિનો ડેટા મૂકી જાણી શકાય કે તેનું મૃત્યુ ક્યારે થશે?

વૈજ્ઞાનિકોના મતે ૭૮ ટકા સુધીની આગાહીઓ સાચી સાબિત થઈ છે. હવે માત્ર મૃત્યુ જ નહીં પણ જીવલેણ રોગોની પણ સચોટ આગાહીના માધ્યમો પણ વિકસિત થયા છે અને આધુનિક તબીબી વિજ્ઞાન તમારા માટે જીવનના મૂળભૂત પરિબળોનું પરીક્ષણ કરીને, તે કહી શકે છે કે વ્યક્તિને ક્યારે કયો રોગ થઈ શકે છે અને કોઈ ચોક્કસ વ્યક્તિ કયા રોગથી સુરક્ષિત રહેશે. જો કે હાલમાં મૃત્યુની સચોટ આગાહી કરતી એઆઇ ભવિષ્યવાણી ચાર વર્ષના ટાઇમ ઇન્ટરવલ સાથે કામ કરે છે, એટલે કે, તે ચાર વર્ષ પહેલા ભવિષ્યવાણી કરી શકે છે કે ક્યારે કોઈ ચોક્કસ વ્યક્તિનું મૃત્યુ થશે, પરંતુ આ ચાર વર્ષમાં તે કહી શકતું નથી કે કયા દિવસે, કયા દિવસે, કઈ તારીખે અને કયા મહિનામાં મૃત્યુ થશે. વાસ્તવમાં, વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે શરીરની સ્વાસ્થ્યની સ્થિતિ જાણવા માટે, ટૂંક સમયમાં એઆઇની મદદથી આંખના રેટિનાને સ્કેન કરવામાં આવશે અને તેમાં થતો રક્તપ્રવાહ અને આંખના સંકોચનના દરથી તે ચોક્કસ રીતે જાણી શકાશે, વ્યક્તિ ડાયાબિટીસ, બીપી અને
હાર્ટ એટેક જેવા રોગોનો ક્યારે
ભોગ બનશે અથવા તે કેટલો સમય જીવશે વગેરે.

જો આપણે તેને આ રીતે જોઈએ તો તે કોઈ કેલ્ક્યુલેટર નથી પરંતુ સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત પરિસ્થિતિઓના સચોટ તારણો છે અને તેના
દ્વારા જાણી શકાશે કે કોઈ વ્યક્તિ કેટલા વર્ષ જીવશે? તેનો શિકાર ક્યારે થશે અથવા તે કેટલો સમય જીવશે વગેરે.