લેણિયાત..!

ટૂંકી વાર્તા – અતુલકુમાર વ્યાસ

પ્રતાપ રતનથી સંતાતો ચાલતો હોય એમ એનાથી છેટો રહેતો હતો. એને તો એમ હતું કે રતન ચાર દિવસ સુધી એની હારે બોલશે નહીં, કામો જ એવો કરી નાખ્યો હતો. નહીંતર એમ કાંઈ ડરે એવોય ન હતો. વંશના વેલાની લીલી વાડીમાં ફરી વળતી એની કડવી વખ જેવી કડવી માને દીકરો જોઈતો હતો. ત્રણ ત્રણ વાર રતનને મહિના રહ્યા ને બે દીકરી આવી, પહેલી વારની અઘરણી ફેલ થઈ ગઈ..! દીકરો તો બીજીને ત્રીજી વારેય આવ્યો નહીં. ડોશીનાં કડવાં વેણ ઝીલતી રતન અને પ્રતાપ ઉભડિયા મજૂર હતાં. ઉંમર તો હજી ચાલીસને પાર કરી નહોતી પણ ચાલીસ વરસ સુધી એણે કરેલી મજૂરીનો થાક એકસાથે એને વરતાતો હતો.

તમાકુના ગલોફા ભરવાની અને બીડી પીવાની તો એને બહુ નાનેથી ટેવ હતી. શરીર બાકસના ખાલી ખોખા જેવું થતું ગયું હતું, પણ એ રાતે વળી પ્રતાપને શું ઉજમ ચઢી ગયો હશે એનો તો રતનને અણસારેય નહોતો આવ્યો.. પણ રતન એ રાત્રે એને ખાળી ન શકી.. બાર વરસની મીરા અને આઠ વરસની જ્યોતિ બેય પડખેની ઓરડીમાં ડોશી સાથે સૂતી હતી એટલે એકાંતમાં પ્રતાપને શૂરતાન ચઢી ગયું નહીંતર રતને એને કહ્યું હતું કે ત્રણ વેતરથી શરીરના નૂર ગુમાવીને એય થાકી છે હવે ચોથી વાર છોકરું જણવાની એની ત્રેવડ રહી નથી. પણ રતન શું કરે..? પ્રતાપની અંદર કોઈ રાક્ષસ પ્રવેશી ગયો હોય એમ..!!

રતન ફળિયામાં એકલી પડી એટલે પ્રતાપે કહ્યું:` રતની તને પેટમાં ભાર છે, એવું લાગે તો આપણે તાલુકે ડાકટર પાસે જઈ આવીશું.. આપણે હવે ચોથી વાર..’

પાપ કરવા છે..?' રતને એને અટકાવી દેતા કહ્યું:ડાકટર પાસે જઈને જનમતા જીવને રોકવાનું પાપ મારે કરવું નથી.. ભલે નસીબમાં હોય ઈ થાય.. હું ચોથું છોકરું જણીશ..’

પણ દીકરી આવશે તો..?' પ્રતાપનો અંદરનો ડર હોઠે આવી ગયો:બેને વળાવવાના તો આપણે તાકડા નથી..ઈમાં..ત્રીજી નહીં ખમાય.. મારું માન..’
રતન એની સામે કતરાતા ઓરડામાં
જતી રહી.
જણતર જાળવવાનો જાક નથી તો મરદાનગીની ફાંકું શેનો મારેશ. નખ્ખોદિયા..' રતન મનોમન બબડી:હવે દીકરો જણીશ ને ઈ તારી ડોશીને સરગમાં હાથ ઝાલીને મૂકી આવશે..’

મહિને રતનને પેટમાં ગોળા ચઢવાનું શરૂ થયું. ઉબકા આવી આવીને એના ખાલી પેટમાં આંતરડા ખેંચાઈ આવતા. કડવી ડોશી તો રાજી રાજીના રેડ થઈ ગઈ.. ઠાકોરજી પાસે દીવો કરીને ડોશીએ તો અરજેય ગુજરી લીધી : `હે, તરભોવન, મારા પરતાપને પારણું બંધાય એવી દયા ખાજે.. મારા વાલા’

આ મીરા અને જ્યોતિ પારણે નથી ઝૂલી..?' રતને વ્યંગ કર્યો પણ ડોશીએ કહ્યું:દીકરો, દિ વાળે ઈનું પારણું બંધાય ઈ પારણું કહેવાય..સમજ્યા વહુ..!’
તારા દીકરાએ જે દિ વાળ્યો છે એ હું ક્યાં નથી જાણતી ડોશકી-' રતનને કહેવાનું મન થયું.. પણ એ મૂંગી રહી ગઈ.. સાસુ એના તરફ આવીને એના મોઢામાં ગોળની કણી મૂકતા બોલી :મીઠું મોઢું કર વહુ- ભગવાન તને દૂધ મલિયો દીકરો દેશે..!’

પ્રતાપ ઢીલા પગે ચાલીને ફળિયામાં આવ્યો.
મરી ગયા.. રતની.' પ્રતાપ ઓરડામાં રતન પાસે આવતા બોલ્યા :તું માની નહીં.. ને આ છોકરું રહેવા દીધું.. ઉપરથી બીજી ઉછીની વહોરાઈ ગઈ.’ પ્રતાપ માથે હાથ થઈને ખાટલે બેસી પડ્યો. રતનથી રહેવાયું નહીં :
કાં શું થઈ ગ્યું ચીમ બારે વ્હાણ બૂડી ગ્યા હોય ઈમ પડ્યા છો..?' બૂડી ગ્યા રતની બૂડી જ ગ્યા…’પ્રતાપે કહ્યું : આપણી ખેતી નકામી ગઈ..' ખેતીવાળા ખેડૂની ખેતી, આપણે તો પાદરની મજૂરીના ધણી..’રતને કહ્યું : આપણે તે વળી બાપ ગોતર કે દી ખેતી..?

મારી મત ફરી જઈ તી રતની-' પ્રતાપ રડમસ અવાજે બોલ્યો :સૂરસંગનું આઠ વીઘાનું એક વાવડું મેં વાવવા રાખ્યું તું- ઈમાં નકલી બિયારણ ઠોક્યું.. કોંટા ફૂટીને બળી જાવા મંડ્યા, દળી દળી ને ઢાંકણીમાં..!’
હેં હાય હાય..' રતન પ્રતાપ સામે બેસી પડી:ઈ મૂવા સૂરસંગે જ તમને ભોળવ્યા હશે..’
ઈ ણે નહીં.. હું જ અભાગિયો ઉલ્લીને મરવા ગ્યો..' પ્રતાપે કહ્યું :ઈ અકરમી સૂરસંગને પચાસ હજાર જોંહવાના છે.. ઉપરાંતમાં બિયારણ લાવ્યો એના લાલચંદ વાણિયાને સાત હજાર અઢી ટક્કાએ બાળવા પડશે.. ઈ ફદિયા ચ્યાંથી કાઢશું..?’ રતન એની સામે બાઘાની જેમ તાકી રહી.. પ્રતાપ કપાળ કૂટતા બોલ્યો: `મેં ક્યાંક જાતા પાપ કર્યા હશે તી મારા લમણે જ આવા ઉછીના ઓરાય છે..’

આપણે તો ઉભડિયા મજૂર .. રતન અફસોસ કરતાં બોલી :તમને વૈચારે ય નો આવ્યો..? ઈ દેણા ભરવા આપણી ભેટમાં વેચાય એવું એકેય કિંમતી રાચ નથી.. દેણાં ભરશું શેનાથી..?”
થઈ પડશે. ઈ તો..'પ્રતાપ વાત ચોરી ગયો:પણ તારે પેટનો શું વિચાર છે..?’ મૈના રાખવા છે?

`આટલા વણજોતા પાપ તો ભરી ર્યા છીયે.’ રતનને કહેવાનું મન થયું, પણ એ મૂંગી રસોડા ભેગી થઈ ગઈ.. પ્રતાપ બપોરના રોટલા ખાઈને ઘડી બઘડી ખાટલે લાંબો થયો ને અચાનક ખડકીએથી બહાર નીકળી ગયો.. બપોરે ગયેલો પ્રતાપ એ રાત્રે આવ્યો જ નહીં રતન રાતે એના બે ચાર ભાઈબંધોના ઘરે અને ચોરા સુધી જઈ આવી પણ પ્રતાપનો પત્તો નહોતો.. ક્યારેક ઉકાના થડેથી દેશીની કોથળી પીને આવવાની પ્રતાપને ટેવ હતી. આજ હારણ થઈને કદાચ પીવા ગયો હોય એમ સમજીને રતન ડરતી ડરતી ઉકાના થડાની આસપાસે ય જોઈ આવી.. ઉકાને પૂછ્યુંય ખરું: ઉકામામા, મીરાના બાપુ આવ્યા હતાં?

ના-હોં- ઉકાએ કહ્યું:પ્રતાપને તો ચાર પાંચ દિ થી ભાળ્યો ય નથી.. આંય નથી આવ્યો.!
`હાય હાય.. તો ક્યાં ગ્યા હશે.?’ રતનને ફાળ પડી. પછી વિચાર આવ્યો : ઈ મૂવા સૂરસંગે પૈસા હાટું ભૂખ્યા તરસ્યા પૂરી તો નૈ રાખ્યા હોય..? લેણાના ધણી તો ગમે ઇ કરે.. ઇનામાં દયાનો છાંટો ય ન હોય.. રાખ્યા હોય..? રતનને વિચાર આવ્યો: ઘેર જઈને જ્યોતિને સૂરસંગને ત્યાં પૂછવા મોકલીશ.. પણ ઇ સૂરસંગ લંપટનો અવતાર છે.. પારેવા જેવી દીકરી માથે ય મેલી નજર કરતા શરમાય એવો નથી.. એના કરતાં તો હું જ જઇ આવું..!

સૂરસંગના ડેલામાં માઢ મેડીએ સૂરસંગ સાથે પાંચ સાત બીજા માણસો બેઠાં હતાં, રતને માથે આડું ઓઢીને પૂછ્યું: બાપુ, મારા ઘરવાળા આંય આવ્યા છ..? પણ તમે કૂણ..?’ સૂરસંગે સાડીની આડશે એનો ચહેરો કળ્યો નહીં એટલે રતને કહ્યું: બાપુ હું કડવીમાંના દીકરાની વહુ..!' કોના.. પરતાપના..?’ સૂરસંગે પૂછ્યું: `પણ પરતાપ તો આંય આવ્યો જ નથી..!’

• ને નિરાશ રતન ખડકીની બારીમાંથી જ પાછી વળી ગઈ. નક્કી ઇ ભાગી ગ્યા. મનમાં રતને શબ્દો ફૂટતા હતાં : નફટ્ય તને ભૂંડા- મરદ કેવરાવેશ..! બૈરી છોકરાને નિરાધાર છોડીને દેણાથી બી ભાગ્યો..? `માલા.. પોચ્ય વિનાના, તને ઇ ય વૈચાર નો આવ્યો કે આ બૈરું માણહ કેમ કરીને ચાર-ચાર પેટ ભરશે..?’ રતન પાંચ દિવસ સુધી ગાંડીની જેમ પ્રતાપને શોધતી રહી પણ પ્રતાપ મળ્યો નહીં. સૂરસંગનો એક ચાકર ચીકો એક સાંજે આવીને પૂછતો હતો: રતનીભાભી- પ્રતાપની કાંય ભાળ મળી..?' ના વીરા-‘ રતન ઓશિયાળી થઈ બોલી : `ઇમનો કાંઈ પત્તો નથ લાગતો..’ ભાભી, ઇને સૂરસંગબાપુ બોલાવે છે, પ્રતાપ નો આવ્યો હોય તો તને મોઢું બતાવી જાવાનું કીધું છે.!' પછી ચીકાએ આશ્વાસનેય આપ્યું:તું મૂંઝાઈશ નહીં..હું ન્યા ખડે પગે હાજર રહીશ, તું સૂરસંગને મળી જા- ઇ ને ખેડ-ભાગ ના પચાસ હજાર કબૂલાવવા હશે.. બીજું કાંય કામ નહીં હોય.!’
  ભલે ચીકાભાઇ હું હમણાં આવું છઉં..' રતને કહ્યું એટલે ચીકો ગયો, એ વિચારે ચઢી: સૂરસંગને તો આખું ગામ ઓળખે..! સપરમા પરબે એનો પડછાંયો ય ન લેવાય એવો રાશી.. એકલું બૈરુ તો ઇની સામે જાતાય બીવે, એટલો લંપટ.! ઉઘાડે છોગ બબ્બે બૈરા ઘરમાં છે તોય હરાયાની જેમ ગામની વહુવારુને છોડે એવો નથી. પણ ચીકાએ કહ્યું હતું કે હું ખડે પગે હાજર રહીશ એટલે રતનને ધરપત હતી. એ સૂરસંગની ડેલીએ પહોંચી, માથે ઓઢી સૂરસંગ સામે ખડી થઈ. સૂરસંગ હીંચકે બેઠો હતો. એની સામે ઓસરીના જેરે ચીકો બેઠો હતો. સૂરસંગે પૂછ્યું :પ્રતાપ ભાગી ગ્યો છે ઇ સાચું..? જી બાપુ-' રતન ઢાળી નજરે સાડીનો છેડો ઓરો ઓઢીને બોલી:અઠવાડિયાથી ઘરે નથી આવ્યા.’ સૂરસંગ એકાદ ક્ષણ રોકાઈ રહ્યા પછી ચીકાને કહ્યું: ચીકા, તું લાલચંદ શેઠની પેઢીએ જઈને વ્યાજ ગણવાનું ટિપ્પણું લેતો આવ.. શેઠને કહેજે કે પેઢ મંગલિક કરીને ડેલીએ હોંકારો આપતા જાય…’

ચીકો અકળાયો, પણ સૂરસંગના આદેશની કડપ સામે એની અકળામણનું સુરસરિયું થઈ ગયું
ઢીલોઢૂસ ચીકો રતનથી નજર બચાવતો ઓસરી ઊતરીને ચાલતો થયો.
પ્રતાપે મારો આઠ વીઘાનો વાવડો ભાગવો વાવવા રાખ્યો હતો ઇ તો તમને જાણ છે ને.?' સૂરસંગ વહેલાસર મૂળ વાત પર આવ્યા:ઇ વાવડાના ભાગ લેખે પચાસ હજાર કૂણ આપશે..?’

બિયારણ જ મૂળે નકલી હતું-' રતન બોલી:વાવણી ફેલ થઈ, ભાગવી ખેડના ભાગે ચૂકવવા પૈસા નથી ને એટલે તો ઇ ગામ છોડીને ભાગ્યા છે..’
ઇ તો કાયરની જેમ ભાગ્યો..' સૂરસંગે કહ્યું:મારા પૈસા કૂણ ચૂકવશે..?’
અમારે તો ખાવાનાય સાંસાં છે બાપુ-' રતન નીચું જોઈ બોલી:ઘરમાં ઝેર ખાવાય પૈસો નથી, ત્યાં પચાસ હજાર રૂપિયા તો ક્યાંથી ભરાય..? વેચીને દેણું ભરી એવું કોઇ રાચેય ઘરમાં નથી.’

પણ લેણાં નૈ ભરાય તો ઇનું વ્યાજ ચઢતું જાશે..'સૂરસંગે કહ્યું:વ્યાજ તો ભરશો..કે ઇના ય કાંધા કરી દેવા પડશે.?’ પછી સૂરસંગ તું- કારે આવ્યો:તુંય મજૂરી તો કરેશને? ઇમાંથી વ્યાજ ભરવાનું.’

રતનને સૂરસંગનો તુંકારો હાડોહાડ લાગ્યો પણ શું કરે.. રતન સૂરસંગની સામે જોઇ બોલી: હું મજૂરી કરું છું.. ઇમાં ચાર પેટ પૂરાં ભરાય તોય સારું બાપુ -વ્યાજનો કાંધો આપવાની ત્રેવડ નથી. તું મદ્દલ નહીં આપે- ને વ્યાજે ય નહીં આપે? સૂરસંગ રતનના રતૂમડા ચહેરા સામે જોઇ રહ્યો પછી આંખો ઝીણી કરીને બોલ્યો: `તો મારે વ્યાજની વસૂલાત કેવી રીતે કરવાની..?’ સૂરસંગે એના પગથી માથા લગ નજર કરી, રતનને લાગ્યું કે એણે શરીર ઉપર એકેય લૂંગડું પહેર્યું ન હોય એમ આ મૂવો મરતલ એને ભૂખ્યા ડાંસ ડાઘિયાની જેમ તાકે છે..!
રતન સૂરસંગ સામે કતરાતી નજરે જોઇ રહી: નરાધમ આવી ગ્યો મૂળ ઓકાત પર.. નારીના દેહ
સિવાય આ રાક્ષસને માં માણસનું કાંઈ લક્ષણ દેખાય છે..?

• એ પછી ચીકો ખડકીએથી વ્યાજની ગણતરીનું ટિપ્પણું લઈને આવ્યો ત્યાં સુધી રતન સૂરસંગને સાંભળતી રહી હતી. ચીકાએ રતનને સલામત જોઈને એને ધરપત વળી, સૂરસંગે વ્યાજનું ટિપ્પણું
  ખોલીને એમાંથી પચાસ હજારનું વ્યાજ ગણી રતનને મહિનાનો કાંધો પંદરસો કહ્યો પછી રતન ઘેર જતી રહી.. પણ એ રાતે રતનના મનમાં તુમુલ ચાલતું હતું નરાધમ સૂરસંગે.! ચીકો લાલચંદની પેઢીએ ગયો ત્યારે એ રાક્ષસ કહેતો હતો કે વ્યાજના કાંધા તરીકે દર અઠવાડિયે એની ડેલીએ આવવું પડશે..! રાક્ષસ ચામડા ચૂંથવાનો શોખીન મૂવો છે..! પણ ચાર વેતર પછી આ દૂબળા દેહમાં ઇ નખ્ખોદિયાને એવી શું મોહિની લાગી હશે..? એના પેટમાં પ્રતાપનું જે પડ્યું છે ઇ કઢાવવામાં ડરતી હતી, પણ હવે આ પાપ કરવા રાજી થવું પડ્યું.! રતન ડોશીને જોઇ રહી : ડોશી ઊભા ગળે હક્કથી ઝાપટી રહી છે.! રતનને વિચાર આવ્યો.. જે હક્કથી ડોશી રોટલા પેટમાં પધરાવી રહી હતી એ કમાવા માટે એને સૂરસંગની મેડીએ હાડ ગાળવાના હતાં..! ડોશી તો હમણાં શેરીના નાકે એની હેડીની ડોશીઓ સાથે રામધૂન બોલાવા માંડશે, પણ નરાધમ સૂરસંગનો સંગ થાશે પછી એના તો હાડેહાડ રામધૂન બોલે એવા થશે.! એનો નમાલો ધણી પ્રતાપે ય એને છોડતો ત્યારે રતન થાકીને લોથ થઈ જતી, ત્યારે સૂરસંગ તો ધણખૂટ જેવો માતેલો સાંઢ.! પારકો બળદ માગ્યો હોય તો એની ય કોઇ દયા નો ખાય, ત્યારે આ તો નબળા મનની અબળા સ્ત્રી..! રતન ખાઈ ન શકી. રોટલાના બે ચાર બટકા લૂસ લૂસ ખાઈને ખાલીખમ ઓરડામાં જઈને ખાટલે પડી. આજની રાત કતલની રાત હતી. રાક્ષસની મેડીએ જવાનું હતું. રતનને વિચાર આવ્યો: કોઇને કાંઈ કહ્યા વિના ગામ છોડીને હાલી નીકળું ..! પણ જ્યોતિ અને મીરાનું શું થશે..? ડોશી તો દાઢી માગે છે.. ભીખ માંગી ખાશે પણ ફૂલ જેવી દીકરીઓના જીવતર નોંધરા કરવા કરતાં તો બળ્યું આ શરીરને જ અભડાવવા દેવું..! એક દિ તો બળીને રાખ થાવાનું છે. આમેય સૂરસંગે કહ્યું હતું કે મહિનાનું સીધું સામાન લાલચંદની પેઢીએથી દર મહિને એના ઘેર પહોંચાડી દેવાની જવાબદારી ઉપરાંતમાં વ્યાજ માફ.. ને બદલામાં ફક્ત દરરોજ સૂરસંગની મેડીએ પાણી ભરી આવવાનું અને અઠવાડિયે એકાદ વાર એમની ખિદમત કરવાની..! પ્રતાપ જેવાની ઘરવાળી હોવાની ય એને નફરત થઇ આવી. કદાચ એની નફરતના માર્યા જ રતને
  સૂરસંગનું કહેવું માની લીધું હતું હવે કોણ રોકવાનું હતું..? સાલો હલકટ.. એકલી મૂકીને જતો રહ્યો એની બૈરી આવા માણસની રખાત બનીને રહે એમાં જ એની આબરૂ બોળાય..! પણ રતનને વિચાર આવ્યો : મારાથી એ જમદૂત હારે એક પથારીમાં કેમ સૂવાશે..? દારૂ પીને આવતો ત્યારે પ્રતાપનો ય સળવળાટ અને પોષતો ન હતો. પ્રતાપના આંગળા રતનના શરીરે આમતેમ ફરતા, એના નહોર વાગતા, કપડાં ખેંચતો, ને ફાટી જવાની બીકે રતન કપડા આસ્તેથી ખૂલી જાય એમ કરી મૂકતી.. એના શરીરે તો પ્રતાપ એવા બાચકા ભરતો.. જાણે એને ખાઈ જવી હોય એમ..! મનોમન રતન અકળાઈ ઉઠી.! એ રાક્ષસ સૂરસંગ તો પીંખી નાખશે..! બહુ બહુ તો મડાની જેમ પડી જ રહીશ.. શું કરી લેવાનો હતો? જોકે એવાને તો જીવતી હોય કે મરેલી હોય બસ સ્ત્રી જોઇએ..! ભલેને એને જેમ કરવું હોય એમ કરી લેતો.. અઠવાડિયે એકાદ વાર મરી જઈશ.. પણ બે ય દીકરીઓ બાપડી ધરાઈને ધાન તો ખાશે..ને કડવી ડોશીય જેટલું જોંહટવું હોય એ પેટ ભરીને જોંહટી લે..! આમેય એનો ગગો ભાગી ગ્યો પછી કડવી ડોશી મૂંગી મંતર થઇ ગઇ હતી, હવે તો શેની બોલે? હવે તો એક વેણ કડવું બોલે તો કડવીને ક્યાંય મૂકી આવું..! તારી જાતની ડોશકી..! કડવી કોઇ દિ મીઠી જ નો થઇ..! રાત્રે ગામ આખુંય જંપી ગયું હતું ત્યારે રતન આસ્તેથી ઊઠી. મીરા જ્યોતિ કાયમની આદત મુજબ બાજુના રૂમમાં કડવી ડોશી પાસે જ સૂતી હતી. રતને ધીમેથી કમાડ ભીડ્યા ને બિલ્લી પગે ચાલી નીકળી. ઘર પાછળના ખાતરામાંથી નાળા પાસેથી ધીમા ડગલે પહોંચી છેક સૂરસંગની ડેલીએ.. સૂરસંગે કહ્યું હતું એમ ડેલની બારીને ધક્કો માર્યો એટલે બારી ખૂલી ગઇ. ધીમેથી રતન અંદર આવી. ડેલીની ડાબી તરફ માઢ મેડીએ જવાનો લાકડાનો દાદરો હતો. એના પર ધીમે પગલે ચાલતી રતન મેડી ઉપર આવી. સૂરસંગ ઢોલિયામાં સિગારેટ ફૂંકતો બેઠો હતો. બે એક પેદ લગાવીને બેઠાં હશે. ને એક ગ્લાસ હાથમાં હતો.. રતનને જોઈને રાજી થઈ ગયા: `અરે વાહ, આવી ગઇ તું?’ રતન ચૂપચાપ જઈને ઊભી રહી પણ સૂરસંગે એનું કાંડું ખેંચીને ઢોલિયો બેસાડી..રતનના શરીરમાં ઝણઝણાટી થઈ આવી.. ઢોલિયો સામે ટીપોઈ પર અંગ્રેજી દારૂની બોટલ પડી હતી, પણ સૂરસંગ નશામાં સાવ ચકચૂર હોય એમ નહોતું લાગતું.. પ્રતાપ તો દેશી કોથળી પીતો ને ત્રણ ગણા તોફાન કરતો.. એને નશો પચતો જ ન હતો. સિગારેટના ધૂમાડાથી રતનને ઉધરસ આવી એટલે સૂરસંગે સિગારેટ બુઝાવી દીધી. મેડી ઉપર સાવ ઠંડક હતી. એની ઓરડીમાં તો નર્યો બફારો અને ગરમીના ફોરા પણ અહીં તો શીતળ ઠંડક હતી. એ ઠંડક સામેની દીવાલમાં લગાડેલાં મશીનમાંથી આવતી હતી. સ્પ્લીટ એ.સી.ના ઠંડા પવનની લહેરખીમાં રતનનો થાક જ સાવ ઓસરવા માંડ્યો જાણે..! સૂરસંગે એના માથાથી છેક પીઠ સુધી હાથ ફેરવ્યો..ને ખરબચડો ચહેરો સાવ નજીક લાવી એના ગાલે ચપ્પ કરતું એક ચુંબન કર્યું..ઓહ..સિગારેટની મર્દાના ગંધ.! રતનના શરીરમાં એક લહેર દોડી ગઈ. ક્યાં દેશી બીડી ફુંકણિયો પ્રતાપનું તમાકુથી ગંધાતું ચીતરી ચઢે એવું મ્હો અને ક્યાં આ સૂરસંગનું મધરું મધરું ચુંબન..એનો મનોહર અને માદક સ્પર્શ..ને સિગારેટની માદક સુગંધ.! રતન જાણે સૂરસંગને સમર્પિત થતી ચાલી હતી. એ અહીં આવી ત્યારે પાપ હતું, પણ શી ખબર કેમ પણ પાપની એની મનોદશા ભુલાતી જતી હતી. મડાની જેમ પડ્યા રહેવાની તો ઈચ્છા જ નહોતી થતી. કશુંય અજુગતું નથી એવું લાગ્યું. સૂરસંગે એને નજીક ખેંચી એના કાનમાં પૂછ્યું: `તું એકાદ પેગ પીશે..? રોયલ ચેલેન્જ સ્કેચ વ્હિસ્કી છે..! `ના-‘ કહેતા કહેતા તો રતન સૂરસંગની ઉઘાડી છાતી સરસી લપાઈ ગઈ. સૂરસંગે ફરી એકાદ ઘૂંટ ભરી ગ્લાસ ટિપોઈ પર મૂક્યો.. ને પછી રતનની ચૂંદડીને એના ખભેથી નીચે સરકાવી. બ્લાઉઝના બે ઉભાર સ્પષ્ટ વંચાય એમ રતને શરીરને કમર0માંથી કડક કર્યું. અચાનક સૂરસંગે એને ખેંચી લીધી. બન્નેનું શરીર એકસાથે ઢોલીયે ઢળે એવી રીતે રતન ખેંચાઈ. કોઈ કલાકારની આંગળીઓના સ્પર્શે બજતા સંગીતની જેમ એના રોમ રોમમાં સંગીત બજી રહ્યું હતું. સૂરસંગની આંગળીઓ સૂરોનો ઝણકાર પ્રગટાવતી હતી. રતનની ગરદનથી ફરતી હતી. રતનને ગમતીલો સ્પર્શ હતો એ કદાચ..! સૂરસંગ તો જાણે કામદેવનો સાક્ષાત અવતાર..સ્ત્રીને ભોગવવાનું નહીં માણવાનું શાસ્ત્ર જાણે ..! જેને પર્વત હમણાં જ વિદાય આપી હોય એવી અલ્લડ વહેતી ગાંડીતૂર નદી આજે રતનમાં પ્રગટી હતી. એ નદીનું તોફાન વર્ષોના દુષ્કાળ પછી અનરાધાર વરસતા મેહુલાને આવકારવા ઉછળતી નદીના ઉન્માન જેવું તોફાન હતું.. અદ્ભુત હતી, અલ્હડ હતી, પણ એની નિશ્ચિત ગતિએ સાગર તરફ વહેતી હતી..અસ્થિર ન હતી એ રાતનો તલસાટ એના જીવનનું પહેલું સંભારણું હતું એ તલસાટ સૂરસંગે શમાવ્યો.. એ પાણી ઓસર્યા પછીની નદીની જેમ સૂરસંગને અઢેલીને એની છાતીએ મ્હો રાખી સૂતી. એક પુરુષ અને એક સ્ત્રી વચ્ચેનું કોઈ નિરાળું વિશ્વ રચાઈ શકે એવું તો ક્યારેક એણે અનુભવ્યું જ હતું. એને સ્પ્રથી મઘમઘતા ઠંડાગાર રૂમમાં દેશી બીડી અને તમાકુની ગંધથી અસહ્ય મ્હોની યાદ પણ આવે એમ ન હતી. ઢોલિયે ચોળાઈ ગયેલી દરિયાના મોજાઓ જેવી ભાતની ચાદર ઉપર ઓશિકે ઢળીને સૂતેલા સૂરસંગની મર્દાના છાતીના ગુંચરાળા બાલ સાથે રમત કરતી રતન એમની સામે માદક માદક મલકાતી હતી.

રતનને શૂળ જેવો વિચાર આવ્યો: પણ પેટનું બાળક?
જે થવું હોય એ થાય..! આજે પહેલી વાર એની જાત માટે જીવી હતી એની ઉજવણી હતી.

બીજા દિવસે રતન એના ઘરમાં હતી ત્યારે ચીકો દોડાદોડ આવ્યો: ભાભી, પ્રતાપે વાવડો રાખ્યો છે ઈમાં આખલાએ ભેલાણ કરી મેલ્યું, આખો વાવડો સાવ ફેંદી નાખ્યો જે કોંટા ફૂટ્યા હતાં ઈય ઉખડી ગ્યા..' ચીકાભાઈ બિયારણ જ નકલી હતું..’ રતને સ્વગતની જેમ કહ્યું: ઇ ખેતર તો આખલાના ભાગનું જ હશે ઇણે મર ભેલાણ કર્યું..ગિયા જનમનો લેણિયાત હશે મૂવો.. હવે મને કાંઈ પરવા નથી.!