ફોક્સ: પ્રદૂષણથી વધી રહી છે આંખમાં એલર્જી

-અનંત મામતોરા

હાલમાં ઘણા લોકો આંખની એલર્જીથી પીડાય છે. આંખની એલર્જી મુખ્યત્વે ચાર પ્રકારની હોય છે, ટાઇપ-૧, ટાઇપ-૨, ટાઇપ ૩ અને ટાઇપ ૪. તેમાં પણ દિવાળી દરમિયાન ફટાકડાના કારણે તેમજ મેટ્રોના ચાલી રહેલા કામમાં હવામાં ઉડતી ધૂળ અને કણોને કારણે એલર્જીનું પ્રમાણ વધ્યું છે. તેમાં પણ રજાના દિવસોમાં લોકો બહાર ફરવા જાય છે, જેના કારણે કારના ધુમાડાથી થતી એલર્જીનું પ્રમાણ પણ વધી ગયું છે. દિવાળી દરમિયાન સ્મોકની એલર્જી માટે હવામાં રહેલું કાર્બન મોનોક્સાઇડ મોટાભાગે જવાબદાર છે. તેમ જ, ફટાકડા ફોડ્યા પછી તરત જ આંખોને સ્પર્શ થતાં ફટાકડામાં રહેલા સલ્ફરને કારણે એલર્જીનું પ્રમાણ પણ વધુ જોવા મળી રહ્યું છે.

ફૂલોથી પણ થઈ શકે આંખની એલર્જી: દિવાળીમાં માત્ર ધુમાડાના કારણે આંખની એલર્જી થાય એવું નથી. આ સમયગાળા દરમિયાન, ફૂલ અને ફૂલોના તોરણનો ઉપયોગ વધુ થાય છે. આપણે આપણા બાળકોને ફટાકડાના ધુમાડાથી દૂર રાખી શકીએ છીએ. તેમને શ્ર્વાસ લેવામાં કંઈ તકલીફ ન થાય તેના માટે તેમને માસ્ક પહેરાવી શકીએ છીએ.

આ ઉપરાંત, ઘણા લોકો કોવિડ-૧૯ રોગચાળા દરમિયાન આંખોને સંપૂર્ણપણે ઢાંકી દે તેવા ચશ્માં પહેરવાની સારી કાળજી લઈ રહ્યા છે, જેથી આંખોને કોઈ નુકસાન ન થાય. તે આંખોને ધુમાડાથી પણ બચાવે છે, પરંતુ ધુમાડાથી એલર્જી પણ થઈ શકે છે. આનું કારણ એ છે કે ફૂલોમાં રહેલા પરાગકણો. તેની એલર્જીનું પ્રમાણ પણ વધુ છે. આમાં, આંખની આસપાસ સૂક્ષ્મ કણો રચાય છે, જેને વર્નલ કટાર કહેવામાં આવે છે. જ્યારે ધૂળ કે ધુમાડાને લીધે એલર્જી થાય અને આંખ લાલ થઈ જાય, તેને એલર્જીક ક્ધજક્ટિવાયટિસ કહેવાય છે.

Also read: આહારથી આરોગ્ય સુધીઃ પહાડી શાકભાજી ને કંદ કેટલા ઉપકારક?

ટીબીને કારણે એલર્જી: આજકાલ જેવી રજાઓ પડે કે લોકો બહારગામ ફરવા નીકળી જાય છે. તે સમયે જો કોઈ વ્યક્તિ ટીબીના દર્દીના સંપર્કમાં આવે તો ટીબીના ચેપને કારણે પણ તેની આંખમાં એલર્જી થઈ શકે છે. શું તેનો મતલબ કે તેને ટીબી થયો છે? જો નહીં, તો તેને ટીબીને કારણે એલર્જી થઇ છે. તેને ફેલ્કટન કહેવામાં આવે છે.

ઉપાય: આપણે એ વાત હંમેશાં ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ કે ઉપચાર કરતાં સાવચેતી હંમેશા શ્રેષ્ઠ છે. આંખોને પીવાના પાણીથી ધોવી જોઈએ. જો તમે પહેલાથી જ જાણો છો કે તમને ધુમાડાથી એલર્જી છે, તો તમારે દિવાળી દરમિયાન ધુમાડાથી દૂર રહેવું જોઈએ. તમે સાવચેતીના પગલાં તરીકે એલર્જી પરીક્ષણ પણ કરી શકો છો. જેમાં તમને શેની એલર્જી છે તેની માહિતી મળે છે. ઘણીવાર ખાદ્યપદાર્થોને કારણે પણ એલર્જી થાય છે. દિવાળીમાં આપણે ઘણી બધી મીઠાઈઓ ખાઈએ છીએ. તેથી એલર્જી પરીક્ષણ એ અસરકારક સાવચેતીનું માપ બની શકે છે.

તમે ઘરે એર પ્યુરિફાયર ઇન્સ્ટોલ કરી શકો છો. જેથી બહાર ગમે તેટલું પ્રદૂષણ હોય, અંદરની હવા સ્વચ્છ રહે અને તમે સુરક્ષિત રહો. તમે સાવચેતીનાં પગલાં લઈ શકો છો જેમ કે મુસાફરી કરતી વખતે માસ્ક પહેરવું, તમારી આંખોને સંપૂર્ણપણે ઢાંકી દે તેવા ચશ્માં પહેરવા જેવા કોવિડ યુગ દરમિયાન ઉપયોગમાં લેવાતા હતા.

શું ટાળવું?: અમેરિકામાં એક ઘટના બની છે. એક કંપનીના આંખના લુબ્રિકન્ટથી ઘણા લોકો અંધ થયા હતા. કેટલાક મૃત્યુ પણ પામ્યા. તેથી ડૉકટરો વારંવાર કોમ્પ્યુટરની સામે બેસવાથી સૂકી થયેલી આંખોમાં લ્યુબ્રિકન્ટ્સનો ઉપયોગ કરવાની ભલામણ કરે છે. આ લુબ્રિકન્ટનો ઉપયોગ કરવાથી કોઈ જોખમ નથી, પરંતુ ૩૦ દિવસથી વધુ જૂના લુબ્રિકન્ટનો ઉપયોગ કરવાથી આંખમાં બળતરા થઈ શકે છે. તેથી,આ લુબ્રિકન્ટ્સનો ઉપયોગ નિષ્ણાતોની સલાહ પર જ કરવો જોઈએ. ઘણી વાર ડૉક્ટરને જોયા વગર એલર્જી શેની છે, તેની બરાબર ખબર પડતી નથી. તેથી ડૉકટરો લુબ્રિકન્ટના ઉપયોગની ભલામણ કરતા પહેલા આંખની તપાસ કરવાનું કહે છે.

Also read: મોજની ખોજ: રૂપ દેખાય દર્પણમાં – સ્વરૂપ દેખાય અંતરમાં

કેટલીકવાર, જો એલર્જી ગંભીર હોય, તો ડૉક્ટર સ્ટેરોઇડ્સ સૂચવે છે. આનાથી દર્દીને ઝડપથી રાહત મળે છે, પરંતુ આ દર્દીઓ આગલી વખતે એલર્જી થાય ત્યારે તે જ સ્ટેરોઇડ્સનો ઉપયોગ કરે છે. આ સ્ટેરોઇડ્સના વધુ પડતા ઉપયોગથી મોતિયા, ગ્લુકોમા અને અન્ય ચેપ થઈ શકે છે. તેથી ધ્યાનમાં રાખો કે સારવાર કરતાં સાવધાની સારી. તેમ છતાં આંખો માટે નિષ્ણાતની સલાહ લેવી હિતાવહ છે.