ખાંડ ખાવી કે ન ખાવી?

મૂંઝવણ – કિરણ ભાસ્કર

ખાંડ કદાચ રસોડામાં એક માત્ર એવી વસ્તુ છે જેને ખાવાના ફાયદા કરતાં વધુ નુકસાન છે. જો તમે દિવસ દરમિયાન એક વ્યક્તિ ખાંડની ટીકા કરતા જોશો, તો સાંજ સુધીમાં તમને કોઈ અન્ય વ્યક્તિ મળી શકે છે જે આંધળી રીતે ખાંડની પ્રશંસા કરે છે. તાજેતરમાં ઓછા ધસારાના સમયે મુંબઈની લોકલ ટે્રનમાં નજીકમાં બેઠેલી બે મહિલાઓ એકબીજાને આશ્ચર્યથી જોઈ રહી હતી જાણે કે તેમની સાથે દગો થયો હોય. હકીકતમાં તેણીના એક નજીકના સંબંધીએ સૂચવ્યું હતું કે તેણીએ ખાંડ બિલકુલ ન ખાવી જોઈએ, નહીં તો તેના ચહેરાની સુંદરતા અને જીવંતતા જતી રહેશે કે ખોવાઈ જશે, જ્યારે અન્ય એકને ન્યુટ્રિશનિસ્ટ દ્વારા દરરોજ તેના આહારમાં 2થી 3 ચમચી ખાંડ ઉમેરવાની સલાહ આપવામાં આવી હતી અને તેનો ચહેરો ચમકવા લાગશે. બોટમ લાઇન એ હતી કે બંને એક જ વસ્તુના અલગ-અલગ ગુણધર્મો માટે
સહમત હતા. ખરેખર ખાંડને લઈને ઘણી મૂંઝવણ છે કે કોઈએ તેને ખાવી કે નહીં? સોશિયલ મીડિયા દ્વારા આમાં વધુ
વધારો થયો છે. જો સફેદ ખાંડની તરફેણમાં સોશ્યલ મીડિયામાં સેંકડો લેખો છે જે તેને શરીર માટે ફાયદાકારક ગણાવે છે, તો સોશિયલ મીડિયામાં આવા હજારો લેખો પણ છે જે ખાંડને જીવનનું સૌથી મોટું ઝેર કહે છે. ખાંડના ફાયદાની તરફેણમાં રહેલા લોકોના મતે ખાંડ ખાવાથી શરીરમાં એનર્જી ભરપૂર રહે છે કારણ કે ખાંડ શરીરને ઇન્સ્ટટ એનર્જી આપે છે. ખાંડ શરીરમાં એનર્જી લેવલ જાળવી રાખે છે. સામાન્ય રીતે તમને એવું લાગ્યું જ હશે કે જ્યારે તમે હોસ્પિટલમાં હોવ અને કોઈ કારણસર તમને ચક્કર આવતા હોય, તો મોટા ભાગના પ્રસંગોમાં ડોક્ટર તમને તરત જ ગ્લુકોઝ આપી દે છે, જે ખાંડ અને મીઠાનું મિશ્રણ છે. જો ગ્લુકોઝ ન હોય તો તરત જ સાકરનું શરબત પીવા માટે આપવામાં આવે છે, જેથી શરીરમાં જીવંતતા આવે છે અને શરીર સજાગ બને છે.

ડોક્ટર્સનું કહેવું છે કે શુગર માત્ર શરીરમાં એનર્જી લેવલને જાળવતું નથી પરંતુ ઘણા હોર્મોન્સને એક્ટિવ પણ કરે છે. જેના કારણે જ્યારે આપણને ખૂબ ભૂખ લાગે છે ત્યારે ખાંડ ખાધા પછી આપણે ખુશી થવા લાગે છે. જો આપણે તે સમયે એક ચમચી ખાંડ ખાઈએ તો તરત જ સંતોષ અનુભવાય છે. આપણી ભૂખ મરી જાય છે.

નિષ્ણાતો એમ પણ કહે છે કે ખાંડ ખાવાથી વિચારવાની શક્તિ વધે છે અને આ વાત યોગ્ય લાગે છે કારણ કે ઇતિહાસમાં એવા ઘણા લેખકો થયા છે, જેમની આદતો વિશે એવું કહેવામાં આવે છે કે તેઓ લખતા લખતા થાકી જતા હતા અથવા જ્યારે તેઓ કંટાળી જતા હતા ત્યારે તેઓ વચ્ચે ખાંડ ખાતા હતા, જેથી તેને ફરીથી ઉર્જા અને તાજગી લાવતી. ખાંડ ખાવાથી વિચારવાની શક્તિ વધે છે. તેની પુષ્ટિ ઘણા લોકો દ્વારા પોતપોતાની રીતે કરવામાં આવી છે અને જો ત્વચાનિષ્ણાતોના મતે ખાંડ આપણી ત્વચાને શુષ્ક બનાવે છે. પરંતુ સાથે સાથે ખાંડ ખાવાના ગેરફાયદા પણ ઓછા નથી. આવા તબીબોની વાત કરીએ તો જે લોકો ખાંડ ખાવાની ના પાડે છે તેઓ તેના હજારોથી વધુ ગેરફાયદા ગણી શકે છે.

થોડા વર્ષો પહેલા એક મેગેઝિનમાં લેખ પ્રકાશિત થયો હતો, જેમાં લખનાર નિષ્ણાતે ભારે ગુસ્સા અને ઉત્તેજના સાથે લખ્યું છે કે શા માટે વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા ખાંડના વપરાશ અંગે કડક ચેતવણી આપતું નથી? કારણ કે તેને ખાવાનું નુકસાન ભય કરતાં વધુ ખતરનાક છે. અન્ય ઘણા નિષ્ણાતોએ પણ વિગતવાર આંકડા આપ્યા હતા અને લખ્યું હતું કે ખાંડ ખાવાથી સેંકડો નવા રોગો થાય છે અને હજારો પહેલાથી અસ્તિત્વમાં રહેલા રોગો વધુ ખતરનાક બની જાય છે.

આપણે બધા જાણીએ છીએ કે ખાંડ ખાવાનું વિચારતાની સાથે જ આપણા મગજમાં ડાયાબિટીસ, દાંતની પોલાણ અને હાઈ બ્લડ પ્રેશર જેવી બીમારીઓ આવવા લાગે છે. દરેક જાણકાર વ્યક્તિ ખાંડ વિશે એક જ વાત કહેતો જોવા મળશે કે ખાંડ ન ખાઓ, તે સફેદ ઝેર છે. આપણી ઘણી ખાદ્ય ચીજો માટે નિયમો બનાવવામાં આવ્યા છે અને ખાંડ માટે ટીકાઓ થઈ હતી. પરંતુ ખાંડ સિવાય અન્ય કોઈ ખાદ્ય પદાર્થની આટલી ટીકા કરવામાં આવતી નથી.

આખરે આ અંગે કોઈ હેલ્થ પ્રોટોકોલ કેમ જારી કરવામાં આવતો નથી? જેથી ઓછામાં ઓછું આપણે વિશ્વસનીય રીતે જાણી શકીએ કે ખાંડ ખાવાથી ખરેખર કેવા પ્રકારનું નુકસાન થાય છે. સમસ્યાઓ છે અને કઈ સમસ્યાઓ માત્ર જાહેર કરવામાં આવે છે. એક વાત એ છે કે કંઈપણ વધારે ખાવું ખરાબ છે. પરંતુ ખાંડના સંદર્ભમાં તમે જોશો કે જે તેના સેવનનો વિરોધ કરે છે તે તેના સેવનની તરફેણમાં બિલકુલ નથી. તમને સોશ્યિલ મીડિયા પર આવા સેંકડો લેખો જોવા મળશે જે ખાંડ છોડી દેવાના ફાયદાઓથી ભરપૂર હશે. એક મહિના સુધી ખાંડ છોડી દેવાથી તમને ઘણા ફાયદા દેખાશે. તમને દરેક જગ્યાએ આવા ઘણા લેખો જોવા મળશે. કદાચ આ કારણે ખાંડને લઈને સામાન્ય લોકોની હાલત લોકલ ટે્રનમાં રિચા અને મનોરમા જેવી આઘાતજનક છે.