આરોગ્ય એક્સપ્રેસ -રાજેશ યાજ્ઞિક
ડાયાબિટીસ એક ગંભીર ક્રોનિક રોગ છે. કેટલાક લોકોના દાવા છતાં હજી સુધી તેનો સંપૂર્ણ ઇલાજ થઇ શકે છે, તેવું પુરવાર થઈ શકાયું નથી. ડાયાબિટીસ જેવા ગંભીર રોગને કારણે વ્યક્તિને બીજી ઘણી સમસ્યાઓનો પણ સામનો કરવો પડી શકે છે. તેમાં આંખ સંબંધિત સમસ્યાઓનો પણ સમાવેશ થાય છે. સામાન્ય રીતે ડાયાબિટીસનું મુખ્ય કારણ લોહીમાં શર્કરાના પ્રમાણનું કોઈપણ પ્રકારનું અસંતુલન અથવા તેના સ્તરમાં અતિશય વધારો છે. ડાયાબિટીસ ફક્ત આપણા શરીરના કેટલાક મુખ્ય અંગો જેમ કે હૃદય અને રક્તવાહિનીઓ વગેરેને અસર કરતું નથી, પરંતુ તે આંખ પર પણ પ્રતિકૂળ અસર કરી શકે છે.
ડાયાબિટીસને કારણે થતી ઘણી આંખની સમસ્યામાં ઝાંખી દ્રષ્ટિ એ સૌથી સામાન્ય લક્ષણ છે. આ ઉપરાંત, વીસ થી ચાલીસ વર્ષની વયના પુખ્ત વયના લોકોમાં ડાયાબિટીસ અંધત્વનું મુખ્ય કારણ છે.
ડાયાબિટીસને કારણે વ્યક્તિને આંખે ઝાંખપ અનુભવાય છે, વ્યક્તિને રાત્રે વસ્તુઓ જોવામાં તકલીફ પડી શકે છે, જે એક પ્રકારનું રતાંધળાપણું છે, વ્યક્તિની દૃષ્ટિની ગુણવત્તા બદલાઈ શકે છે, દૃષ્ટિમાં તરતા ધાબાઓ, કાળા તાર અથવા ફ્લોટર દેખાઈ શકે છે,
વ્યક્તિને પોતાની દૃષ્ટિમાં ઘાટા અથવા ખાલી વિસ્તાર દેખાઈ શકે છે. ડાયાબિટીસને કારણે થતી આંખોની સમસ્યાઓમાં ઝાંખી દ્રષ્ટિની સાથે મોતિયા, ગ્લુકોમા અને રેટિનોપેથીનો સમાવેશ થાય છે.
અસ્પષ્ટ દૃષ્ટિ
બીમારીને કારણે થતી સમસ્યાઓમાં એક અસ્પષ્ટ દૃષ્ટિની પણ છે. લોહીમાં શર્કરાના સ્તરમાં વધારો થવાથી શરીરમાંથી પાણી આંખના લેન્સમાં ખેંચાય છે, જેના કારણે આંખના લેન્સ ફૂલી જાય છે, જેનાથી વ્યક્તિની જોવાની ક્ષમતામાં ફેરફાર થાય છે.
મોતિયો
મોતિયો આમ તો વૃદ્ધત્વની પ્રક્રિયા સાથે આવે છે, પણ એ જ મોતિયો ડાયાબિટીસની આડઅસર રૂપે નાની ઉંમરે પણ આવી શકે
ગ્લુકોમા
બ્લડ સુગર લેવલ વધવાને કારણે આંખનો તરલ પદાર્થ બહાર નીકળી શકતો નથી, આના કારણે આંખની અંદર દબાણ વધવા લાગે છે. આ દબાણ આંખની ચેતા અને રક્તવાહિનીઓ માટે હાનિકારક છે. આ આંખની સ્થિતિને ગ્લુકોમા કહેવામાં આવે છે.
ડાયાબિટીઝના દર્દીને પણ તેનું જોખમ રહેલું છે.
નિયોવાસ્ક્યુલર ગ્લુકોમા
નિયોવાસ્ક્યુલર મોતિયો ડાયાબિટીસને કારણે થતી એક ખતરનાક સમસ્યા છે, ભલે તે મોટાભાગના ડાયાબિટીસના દર્દીઓમાં જોવા મળતું નથી. આઇરિસમાં નવી રક્ત વાહિનીઓનો વિકાસ સામાન્ય પ્રવાહી પ્રવાહને અવરોધે છે, જેના કારણે આંખની અંદર ઉચ્ચ દબાણનું કારણ બને છે.
સાવચેતીનાં પગલાં
ખોરાકમાં ખાંડની માત્રાને નિયંત્રિત કરીને શક્ય તેટલી વહેલી તકે બ્લડ સુગર લેવલને સામાન્ય બનાવવાનો પ્રયાસ કરો. બ્લડ સુગર લેવલની સાથે, દર્દીએ બ્લડ પ્રેશર અને કોલેસ્ટ્રોલ લેવલને નિયંત્રિત કરવા પર પણ ધ્યાન આપવું જોઈએ. નિયમિત તપાસ માટે તમારા નેત્ર ચિકિત્સકની સલાહ લેવાનું ભૂલશો નહીં. ધૂમ્રપાન, દારૂ વગેરે હાનિકારક ટેવોને ટાળો. ટ્રાન્સ ફેટી એસિડ્સથી ભરપૂર ખોરાક ટાળો. ડાયાબિટીસ સંબંધિત લગભગ બધી આંખની સમસ્યાઓ (ખાસ કરીને ગ્લુકોમા) માટે, લાંબા સમય સુધી સતત એક બાજુ સૂવાનું ટાળો. તમારી આંખોને યુવી કિરણોથી બચાવવા માટે બહાર નીકળતી વખતે સનગ્લાસનો ઉપયોગ કરો.
ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી
આંખની એક વધુ સમસ્યા છે ‘ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી’. આ એક એવી સ્થિતિ છે જે આંખમાં રેટિનાની રક્ત વાહિનીઓને નુકસાન પહોંચાડે છે. શરૂઆતના તબક્કામાં, રેટિનામાં રહેલી રક્તવાહિનીઓ મેક્યુલામાં બહાર નીકળી જાય છે અને લીક થાય છે, જેના કારણે ઝાંખી અથવા લહેરાતી દ્રષ્ટિ થાય છે.
મહત્ત્વનું એ છે કે, જો તમને ડાયાબિટીઝ હોય તો તમારે આંખની નિયમિત તપાસ કરાવતા રહેવું જોઈએ. તેનાથી આંખને થનારા સંભવિત નુકસાનને સમયસર નિયંત્રણમાં કરવાની શક્યતાઓ વધી જાય છે. પાછળથી શરૂ કરેલી સારવાર તમારી આંખોને થયેલા નુકસાનને ઉલટાવી શકતી નથી. હા, યોગ્ય તબીબી સારવાર અને સંભાળ દ્વારા તેને અમુક હદ સુધી નિયંત્રિત કરી શકાય છે. ડોકટરો સામાન્ય રીતે દર્દીઓને દબાણ અને સોજો ઘટાડવા માટે આંખના ટીપાં લખી
આપે છે.
આ ઉપરાંત, તે આંખોમાંથી પ્રવાહીને બહાર નીકળતા અટકાવવામાં પણ મદદ કરે છે.
ડોકટરો મોટાભાગે ડાયાબિટીસ સંબંધિત આંખની સમસ્યાઓનો પ્રારંભિક તબક્કામાં દવાઓથી ઉપચાર કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં તે કરી શકાય છે, જ્યારે અન્ય કિસ્સાઓમાં શક્ય ન પણ હોય ત્યારે આંખ પાસે ઇન્જેક્શન વાટે પણ સારવાર થાય છે. ડાયાબિટીસ સંબંધિત મોટાભાગની આંખની સમસ્યાઓ માટે લેસર સારવાર એ છેલ્લી સારવાર છે, જે રેટિનાને ગંભીર નુકસાન થાય તે પહેલાં દૃષ્ટિનું સંપૂર્ણ નુકસાન અટકાવવામાં અસરકારક રીતે મદદ કરે છે.
આપણ વાંચો : આરોગ્ય એક્સપ્રેસ : આપણી કહેવતોમાં પણ છે આરોગ્યની ચાવી
