વિદેશીઓના અંગ ટ્રાન્સપ્લાન્ટની તપાસ થશે, 48 કલાકમાં ઓળખપત્ર આપવું જરૂરી; સરકાર કડક
ભારત આવીને અંગ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરાવનારા તમામ વિદેશી દર્દીઓની તપાસ કરવામાં આવશે. સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે કહ્યું છે કે ઘણા વિદેશી નાગરિકો વિવિધ પ્રકારના અંગ પ્રત્યારોપણ માટે ભારત આવી રહ્યા છે. તેઓ સંભવિત પ્રાપ્તકર્તાઓ અથવા અંગોના દાતા હોઈ શકે છે અને તબીબી/એટેન્ડન્ટ વિઝા પર આવી શકે છે. આરોગ્ય મહાનિર્દેશાલયે રાજ્યોને આપેલા આદેશમાં કહ્યું છે કે THOTA એક્ટ 1994 હેઠળ જવાબદાર એજન્સીઓ દ્વારા ભારત આવીને અંગદાન કે ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરાવનારા વિદેશીઓની ટ્રાન્સપ્લાન્ટ તપાસ તે તમામ હોસ્પિટલોમાં થવી જોઈએ. આદેશ અનુસાર, અંગ પ્રત્યારોપણના 48 કલાકની અંદર દાતા અને અંગ મેળવનાર બંનેના આઈડી કેન્દ્રીય એજન્સી સાથે શેર કરવાના રહેશે. અત્યાર સુધી આ પ્રક્રિયા મૃતકના દાતાઓ પાસેથી મળેલા અંગોના મામલામાં કરવામાં આવતી હતી, પરંતુ હવે જીવંત અંગ દાતાઓના કિસ્સામાં પણ આ પ્રક્રિયા ફરજિયાત કરવામાં આવી છે.
થોડા સમય પહેલા હરિયાણા અને રાજસ્થાનમાં અંગ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ સાથે સંકળાયેલી એક ગેંગ પ્રકાશમાં આવી હતી, જેની કડીઓ આ બે રાજ્યો ઉપરાંત ઝારખંડ અને બાંગ્લાદેશ સાથે જોડાયેલી છે. તે જ સમયે, થોડા મહિના પહેલા, મ્યાનમાર અને દિલ્હીની એક હોસ્પિટલ વચ્ચે આવા જ આક્ષેપો થયા હતા. આ સિવાય વર્ષ 2016માં નેપાળ અને ભૂતાનના લોકો ભારતમાં આવીને પોતાના અંગોનું દાન કરતા કિડની રેકેટની પણ એક ઘટના સામે આવી હતી. સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયના ધ્યાનમાં આ વાત આવતા ભારતમાં અંગ/ટીશ્યુ ટ્રાન્સપ્લાન્ટેશનમાં વિદેશીઓના સંભવિત વ્યાપારી વ્યવહારો વિશે ચેતવણી આપી હતી અને સ્વાસ્થ્ય સચિવે વિદેશ મંત્રાલય પાસેથી ઉલ્લંઘનને રોકવા અને પ્રક્રિયા પર દેખરેખ રાખવા માટે સિસ્ટમ ગોઠવવા માટે મદદ માંગી હતી.
હવે ડાયરેક્ટર જનરલ ઑફ હેલ્થ ડૉ. અતુલ ગોયલે આદેશમાં સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે દરેક રાજ્યએ દર મહિને પોતાની હૉસ્પિટલમાં થતા અંગ ટ્રાન્સપ્લાન્ટની માહિતી દિલ્હી મોકલવી પડશે, જેથી સરકાર દરેક ટ્રાન્સપ્લાન્ટની સમીક્ષા કરી શકે. તેમણે ટ્રાન્સપ્લાન્ટ હોસ્પિટલોની નિયમિત દેખરેખ માટે એક સિસ્ટમ વિકસાવવાનો પણ આદેશ આપ્યો છે, જેના વિશેની માહિતી ડિરેક્ટોરેટ જનરલને પણ આપવાની રહેશે.
