આબકારી કૌભાંડ મામલે અત્યાર સુધી 16ની ધરપકડ, જાણો શું છે PMLA કાયદો? શા માટે જામીન છે મુશ્કેલ?
નવી દિલ્હી: દિલ્હીના મુખ્યપ્રધાન અરવિંદ કેજરીવાલની એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) દ્વારા કથિત દારૂ કૌભાંડ કેસમાં ગઈકાલે રાત્રે પૂછપરછ બાદ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી (Delhi CM Arvind Kejriwal arrested). કેજરીવાલની ધરપકડ દિલ્હી હાઈકોર્ટે એક્સાઈઝ પોલિસી સાથે સંબંધિત મની લોન્ડરિંગ પાસાઓની તેની તપાસના સંબંધમાં કોઈપણ સુરક્ષા આપવાનો ઇનકાર કર્યાના કલાકો પછી થઈ. આ કેસમાં આ 16મી ધરપકડ છે. જેને લઈને આજે સુપ્રીમ કોર્ટમાં આજે સુનાવણી થવાની છે.
માત્ર એક અઠવાડિયા પહેલા, 15 માર્ચે, EDએ તેલંગાણાના પૂર્વ મુખ્યપ્રધાન કે ચંદ્રશેખર રાવની પુત્રી અને ભારત રાષ્ટ્ર સમિતિ (BRS)ના નેતા કે કવિતાની હૈદરાબાદમાં ધરપકડ કરી હતી. તેના પર મની લોન્ડરિંગનો પણ આરોપ છે. દિલ્હી દારૂ કૌભાંડમાં ED પહેલા જ મનીષ સિસોદિયા અને સંજય સિંહની ધરપકડ કરી ચૂકી છે. હવે આ કેસમાં ચોથી હાઈપ્રોફાઈલ ધરપકડ કરવામાં આવી છે. આ નેતાઓની PMLAની કલમ 3 અને કલમ 4 હેઠળ મની લોન્ડરિંગના આરોપમાં ધરપકડ કરવામાં આવી છે.
શું છે PMLA કાયદો? શા માટે જામીન છે મુશ્કેલ? (What is PMLA)
જે કાયદા (પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ – PMLA Act, 2002) હેઠળ EDએ અરવિંદ કેજરીવાલની ધરપકડ કરી છે, તેને જામીન મળવા ખૂબ જ મુશ્કેલ છે. આ કાયદો વર્ષ 2002 માં પસાર કરવામાં આવ્યો હતો અને 1 જુલાઈ, 2005 ના રોજ અમલમાં આવ્યો હતો. આ કાયદાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય મની લોન્ડરિંગ અટકાવવાનો છે. વર્ષ 2012માં પીએમએલએમાં સુધારો કરીને બેંકો, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ અને વીમા કંપનીઓને પણ તેના દાયરામાં લાવવામાં આવી હતી.
આ કાયદાની કલમ 45માં આરોપીના જામીન માટે બે કડક શરતો છે. PMLA હેઠળના તમામ ગુનાઓ કોગ્નિઝેબલ અને બિનજામીનપાત્ર હશે. આ કાયદામાં આગોતરા જામીનની જોગવાઈ નથી. પીએમએલએ એક્ટ હેઠળ ED પાસે વોરંટ વિના આરોપીની જગ્યાની તપાસ કરવાની અને તેની ધરપકડ કરવાની, અમુક શરતોને આધીન મિલકત જપ્ત કરવા અને જપ્ત કરવાની સત્તા છે.
PMLA હેઠળ ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિએ કોર્ટમાં સાબિત કરવું પડશે કે તેની સામેના આરોપો પાયાવિહોણા છે. જેલમાં રહીને આરોપી માટે પોતાને નિર્દોષ સાબિત કરવું સહેલું નથી. ઉદાહરણ તરીકે, દિલ્હીની આમ આદમી પાર્ટી સરકારના બે ભૂતપૂર્વ પ્રધાનો, મનીષ સિસોદિયા અને સત્યેન્દ્ર જૈન, પીએમએલએ હેઠળ જેલમાં છે. AAPના અન્ય એક નેતા સંજય સિંહની પણ PMLAમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને તે હાલમાં જેલમાં છે.
કથિત દારૂ કૌભાંડ કેસમાં પ્રથમ ધરપકડ 2022 માં કરવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ EDએ 28 સપ્ટેમ્બર 2022ના રોજ સમીર મહેન્દ્રુની ધરપકડ કરી હતી. મહેન્દ્રુ દેશનો મોટો દારૂનો વેપારી છે.
કથિત શરાબ કૌભાંડમાં મહેન્દ્રુ પર બે ચૂકવણી કરવાનો આરોપ છે. તેમાંથી, 1 કરોડ રૂપિયાની પ્રથમ ચુકવણી દિલ્હીના તત્કાલિન નાયબ મુખ્યપ્રધાન મનીષ સિસોદિયાના નજીકના સાથી દિનેશ અરોરાને આપવામાં આવી હતી. જ્યારે લગભગ 2 થી 4 કરોડ રૂપિયાની બીજી ચુકવણી ગુરુગ્રામ સ્થિત કથિત વચેટિયા અર્જુનને આપવામાં આવી હતી. પાંડે. એજન્સીનો દાવો છે કે પાંડેએ વિજય નાયરના કહેવા પર પૈસા વસૂલ કર્યા હતા.
અત્યાર સુધી, સમીર મહેન્દ્રુ, પી શરત ચંદ્ર રેડ્ડી, બિનોય બાબુ, વિજય નાયર, અભિષેક બોઈનપલ્લી, અમિત અરોરાની કથિત દિલ્હી દારૂ કૌભાંડ કેસમાં ધરપકડ કરવામાં આવી છે. આ ધરપકડો 2022માં થઈ હતી. આ સિવાય 2023માં EDએ ગૌતમ મલ્હોત્રા, રાજેશ જોશી, રાઘવ મગુંટા, અમન ધાલ, અરુણ પિલ્લઈ, મનીષ સિસોદિયા, દિનેશ અરોરા અને સંજય સિંહની ધરપકડ કરી હતી. 2024માં કેજરીવાલની આ બીજી ધરપકડ છે.
