નવી દિલ્હીઃ ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની આયાત પર સરકારે ફરી એકવાર પોતાનો ઇરાદો સ્પષ્ટ કર્યો છે. છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી એવા અહેવાલો હતા કે સરકાર વિદેશથી આયાત થતા ઈલેક્ટ્રિક વાહનો પર ઈમ્પોર્ટ ડ્યૂટીમાં છૂટ આપવાના પ્રસ્તાવ પર વિચાર કરી રહી છે, પરંતુ હવે સરકારનું કહેવું છે કે દેશમાં ઈલેક્ટ્રિક વાહનોની આયાત માટે ડ્યૂટીમાં છૂટ અને સ્થાનિક મૂલ્યવૃદ્ધિમાંથી મુક્તિ આપવાની કોઈ દરખાસ્ત પર વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો નથી. આ કારણે ભારતમાં ટેસ્લા જેવી અગ્રણી ઈલેક્ટ્રિક કાર બ્રાન્ડના પ્રવેશનો માર્ગ મુશ્કેલ જણાય છે.
વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ ખાતાના રાજ્યકક્ષાના પ્રધાન સોમ પ્રકાશે લોકસભામાં એક લેખિત જવાબમાં જણાવ્યું હતું કે, “સરકારે ઔદ્યોગિકીકરણ અને સ્થાનિક મૂલ્યવૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપવા અને ભારતને વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધાત્મક બનાવવા માટે વધુ સારી ઇકોસિસ્ટમ બનાવવા માટે ઘણી નીતિગત પહેલ અને પગલાં લીધા છે.” તેમણે કહ્યું, “સરકારે ભારતમાં સ્થાનિક ઉત્પાદનો અને વિદેશી રોકાણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે પણ ઘણા પગલાં લીધાં છે, જેથી કરીને મેક ઇન ઇન્ડિયા પહેલ મજબૂત બને. સરકારે રૂ. 18,100 કરોડના બજેટરી ખર્ચ સાથે એડવાન્સ્ડ કેમિસ્ટ્રી સેલ બેટરી સ્ટોરેજ માટે PLI સ્કીમને મંજૂરી આપી છે. આ યોજના દેશમાં 50 GWh સુધીની ગીગા સ્કેલ ACC ઉત્પાદન સુવિધાઓ સ્થાપિત કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે., એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.”
તેમણે સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું હતું કે, “હાલમાં, ભારતમાં સ્થાનિક મૂલ્યવૃદ્ધિ ખર્ચમાંથી મુક્તિ આપવા અથવા ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની આયાત જકાત પર કોઈ મુક્તિ આપવાની કોઈ દરખાસ્ત નથી.” સોમ પ્રકાશે કહ્યું કે સરકાર પાસે રૂ. 25,938નું બજેટ છે. સ્થાનિક સ્થાનિક ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહિત કરવા ઓટો કમ્પોનન્ટ ઉદ્યોગ માટે પ્રોડક્શન-લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ સ્કીમ હેઠળ કરોડની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.” આ યોજના દેશમાં 50 ગીગાવોટ કલાકો (GWh) માટે ગીગા સ્કેલ ACC ઉત્પાદન સુવિધાની સ્થાપનાને પ્રોત્સાહિત કરશે. યુએસ સ્થિત ઇલેક્ટ્રિક કાર નિર્માતા ટેસ્લાએ ભારતમાં EVs પરની આયાત ડ્યૂટીમાં કાપ મૂકવાની માંગ કરી હોવાથી આ ટિપ્પણીઓ મહત્ત્વપૂર્ણ છે.
નોંધનીય છે કે થોડા દિવસો પહેલા એક અહેવાલમાં એમ જણાવવામાં આવ્યું હતું કે ભારત અમેરિકન ઓટોમેકર ટેસ્લા ઇન્ક સાથે કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવાના આરે છે, જેના હેઠળ કંપની તેના ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની આયાત કરી શકશે. આગામી વર્ષથી દેશમાં. અને બે વર્ષના સમયગાળામાં ફેક્ટરી સ્થાપવાની સુવિધા ઉપલબ્ધ થશે. ભારતીય બજારમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની માંગ ઝડપથી વધી રહી છે. ગયા વર્ષે, દેશમાં વેચાયેલા કુલ પેસેન્જર વાહનોમાં એકલા ઇલેક્ટ્રિક વાહનોનો હિસ્સો લગભગ 1.3% હતો, જે આ વર્ષે વધુ વધવાની ધારણા છે. હાલમાં, સંપૂર્ણપણે બિલ્ટ યુનિટ્સ (CBUs) તરીકે આયાત કરાયેલી કાર પર 60 ટકાથી લઈને 100 ટકા સુધીની કસ્ટમ્સ ડ્યુટી લાગે છે.
