દેશમાં પ્રથમ વાર ગ્રામ પંચાયતમાં થયું પેપરલેસ ડિજીટલ મતદાન

ભોપાલઃ દેશમાં ચૂંટણી દરમિયાન ઈવીએમને લઈને ભલે સવાલો ઉભા થયા હોય, પરંતુ હવે ઓનલાઈન વોટિંગનું આગમન થઇ ચૂક્યું છે અને એ સમય દૂર નથી કે જ્યારે તમે ઘેર બેઠા તમારો કિમતી મત આપીને મતદાન કરી શકશો. દેશમાં પ્રથમ વખત મધ્યપ્રદેશમાં પાયલોટ પ્રોજેક્ટ તરીકે તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.

ભોપાલના બૈરસિયા તાલુકામાં પંચાયતના એક બૂથ પર પેપરલેસ વોટિંગ કરવામાં આવ્યું હતું, જે સંપૂર્ણ રીતે સફળ રહ્યું હતું. રાજ્ય ચૂંટણી પંચના સચિવ અભિષેક સિંહનું કહેવું છે કે ‘ચૂંટણી પ્રક્રિયાને ભૂલ-મુક્ત અને પેપરલેસ બનાવવાની દિશામાં ઓનલાઈન વોટિંગનો આ પહેલો પ્રયોગ છે.

રતુઆ રતનપુર, બેરસિયા, ભોપાલમાં પૂર્વ સરપંચ જયસિંહ જાટના મૃત્યુ બાદ ખાલી પડેલી સીટ પર ચૂંટણી યોજાઈ હતી, જેમાં પેપરલેસ વોટિંગ થયું હતું. અભિષેક સિંહે જણાવ્યું હતું કે, પંચાયતો અને શહેરી સંસ્થાઓમાં સરળ, સરળ અને પારદર્શક મતદાન પ્રક્રિયા હાથ ધરવાના હેતુથી પેપરલેસ બૂથનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. તેના બે ભાગ છે, એક મતદાન છે જે ઈવીએમ દ્વારા પહેલાથી જ કરવામાં આવે છે પરંતુ બાકીની પ્રક્રિયા મેન્યુઅલ છે અને કાગળ પર કરવામાં આવે છે. આ એક ખૂબ જ કપરી પ્રક્રિયા છે અને ઘણો સમય લે છે.

પંચાયતની ચૂંટણીમાં 26 પ્રકારના ફોર્મ ભરવામાં આવે છે અને તમામ પ્રક્રિયાઓ જાતે પૂર્ણ કરવા માટે ઘણા બધા માનવ સંસાધનોની જરૂર પડે છે. તે ઘણો સમય પણ લે છે અને ભૂલ થવાની સંભાવના છે.

જ્યારે આમાં ભૂલો થાય છે, ત્યારે વિવાદો થાય છે અને કોર્ટ કેસ પણ થાય છે.
તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ ફોર્મ પેપરલેસ બૂથ બનાવીને ડિજીટલ કરવામાં આવી રહ્યા છે તેનો પ્રથમ પ્રયોગ રતુઆ રતનપુરમાં કરવામાં આવ્યો હતો, જે 84 ટકા મતદાન સાથે સંપૂર્ણ રીતે સફળ રહ્યો હતો. પેપરલેસ પ્રક્રિયામાં મતદારની ઓળખ અને મતદાનના રેકોર્ડ માટે સહીઓ અને અંગૂઠાની છાપ ઈલેક્ટ્રોનિક રીતે લેવામાં આવી હતી. પેપરલેસ મતદાન માટે ટીવી સ્ક્રીનની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી હતી. પેપરલેસ વોટિંગનો ફાયદો એ હતો કે કુલ વોટિંગની ટકાવારી એક ક્લિકથી મળી જતી હતી. મતદાનની ટકાવારી અને બેલેટ પેપરનો હિસાબ પણ ઓનલાઈન કરવામાં આવ્યો હતો.

તમામ પ્લેટફોર્મ પર દર બે કલાકે મતદાનની ટકાવારી ઓનલાઈન મેળવવામાં આવી હતી. તેમણે કહ્યું કે મતદાન સમાપ્ત થયા પછી, બેલેટ પેપરનું એકાઉન્ટ પણ ઉમેદવારો અને પોલિંગ એજન્ટોને તેમના ઈ-મેલ આઈડી પર ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવ્યું છે.

જ્યારે આગામી ચૂંટણીમાં પેપરલેસ વોટિંગના અમલ અંગે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે ચૂંટણી અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, આ એક વિકસતી પ્રક્રિયા છે. પેપરલેસ બૂથની કલ્પનાને સાકાર કરવા માટે હાર્ડવેર અને સોફ્ટવેર બંને સ્તરે કામ કરવામાં આવી રહ્યું છે. અત્યાર સુધી અમે એક જ બૂથ પર આ રીતે મતદાન કર્યું છે અને આવનારા દિવસોમાં તેની સંખ્યા ધીમે ધીમે વધારવામાં આવશે અને ભવિષ્યમાં રાજ્યભરના મતદાન મથકો પર આ સિસ્ટમનો 100 ટકા અમલ થશે.

Also Read –