મોદી સરકાર 3.0ની ફોર્મ્યુલા નક્કી, જાણો JDU-TDP નાની પાર્ટીઓને પણ મળશે મોકો
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની છેલ્લી બે સરકારોમાં પણ એનડીએના સહયોગીઓને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ તે વખતે મંત્રીઓની સંખ્યા ઓછી રહી હતી. આ વખતે ભાજપ પાસે સ્પષ્ટ બહુમતી નથી. તેથી એવી અટકળો છે કે નવી રચાયેલી NDA સરકારમાં મંત્રીઓની સંખ્યા 16-18 વચ્ચે હોઈ શકે છે. જોકે, કેબિનેટ શપથ ગ્રહણ કર્યા બાદ જ સાચો આંકડો જાહેર થશે.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર આ વખતે ભાજપ સિવાય એક ડઝનથી વધુ નાની-મોટી પાર્ટીઓને કેબિનેટમાં પ્રતિનિધિત્વ આપવું પડી શકે છે. બે સૌથી મોટી પાર્ટીઓ ટીડીપી અને જેડીયુ છે. ટીડીપી પાસે 16 અને જેડીયુ પાસે 12 સાંસદ છે. તેમને ફોર ટુ વનની ફોર્મ્યુલામાં કેબિનેટ પદો આપવાની વાત ચાલી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં ટીડીપીને ચાર અને જેડીયુને ત્રણ મંત્રી પદ મળવાની શક્યતા છે. અહેવાલ છે કે TDPએ આરોગ્ય, શિક્ષણ અને ગ્રામીણ વિકાસ જેવા જાહેર સંબંધિત મંત્રાલયો પર દાવો કર્યો છે. તેવી જ રીતે જેડીયુ તરફથી પણ મહત્વના મંત્રાલયોની માંગણી કરવામાં આવી શકે છે.
ત્રીજો સૌથી મોટો પક્ષ શિવસેના (શિંદે) છે જેના સાત સાંસદો છે. તેમને કેબિનેટ અને રાજ્ય મંત્રી પદ આપવામાં આવી શકે છે. પાંચ સીટવાળા એલજેસી પાસવાન માટે પણ આ જ ફોર્મ્યુલા લાગુ કરવી પડશે. તેનો અર્થ એ કે તેને ઓછામાં ઓછું એક કેબિનેટ અને એક રાજ્ય મંત્રી પદ પણ આપવું પડશે. આ સિવાય એનડીએ પાસે બિહારમાંથી એક સીટ છે જેના પ્રમુખ જીતન રામ માંઝીને કેબિનેટ મંત્રી બનાવવામાં આવી શકે છે.
ત્રણ પક્ષો જનસેના, આરએલડી અને જેડીએસ છે જેમની પાસે બે-બે બેઠકો છે. તેમને રાજ્યકક્ષાનું મંત્રી પદ પણ આપવું પડી શકે છે. જો કે ભાજપે ચૂંટણી પહેલા જ આરએલડીને રાજ્યસભાની સીટ આપી દીધી છે. આવી સ્થિતિમાં આરએલડીમાંથી નવા મંત્રી બનાવી શકાય તેમ નથી.
છ પક્ષો NCP (અજિત), AGP, SKM, AJSU, UPPL અને અપના દળ છે જેમની પાસે એક-એક બેઠક છે. આમાંથી ઘણી પાર્ટીઓ કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળમાં સ્થાન મેળવવામાં રસ ધરાવે છે. રાજ્યોમાં ભાજપ માટે આ પક્ષો મહત્વપૂર્ણ છે, તેથી કેટલાક પક્ષોને મંત્રીમંડળમાં સામેલ કરવા પડી શકે છે. અથવા જ્યાં ભાજપની સરકારો છે ત્યાં આ પક્ષો પાસે તેમને સમાવવાનો વિકલ્પ છે. તેવી જ રીતે શિવસેના (શિંદે) પણ મહારાષ્ટ્ર સુધી સીમિત રહી શકે છે.
છેલ્લી બે સરકારો પર નજર કરીએ તો 2014માં મોદી-1 સરકારમાં સહયોગીઓના ક્વોટામાંથી ત્રણ કેબિનેટ મંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા. જેમાં એલજેપીના રામવિલાસ પાસવાન, એસએડીના હરસિમરત કૌર બાદલ અને શિવસેનાના અનંત ગીતેનો સમાવેશ થતો હતો. 2019 માં, મોદી-2 સરકારમાં ત્રણ કેબિનેટ મંત્રીઓ પણ બનાવવામાં આવ્યા હતા, જેમાં પાસવાન, હરસિમરત અને શિવસેનાના અરવિંદ સાવંતનો સમાવેશ થતો હતો. આરપીઆઈના રામદાસ આઠવલેને રાજ્યકક્ષાના મંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા. ફેરબદલ દરમિયાન મંત્રીઓની સંખ્યામાં નાના ફેરફારો થયા હતા, પરંતુ તે પાંચની આસપાસ જ રહ્યા હતા.
જો કે, 1999 માં વાજપેયીની આગેવાની હેઠળની એનડીએ સરકારમાં, ઘટક પક્ષોમાંથી મહત્તમ 11ને કેબિનેટમાં સમાવવામાં આવ્યા હતા અને લગભગ ડઝન જેટલા રાજ્ય મંત્રીઓની રચના કરવામાં આવી હતી. ઘટક પક્ષ સમતા પાર્ટીને સંરક્ષણ જેવું મહત્ત્વનું ખાતું આપવામાં આવ્યું હતું. આ સિવાય ડીએમકેને પર્યાવરણ અને ઉદ્યોગ જેવા મંત્રાલયો આપવામાં આવ્યા હતા. રેલવે મંત્રાલય તૃણમૂલ કોંગ્રેસને આપવામાં આવ્યું હતું. બીજેડીને ખાણ જેવા મંત્રાલયો, શિરોમણી અકાલી દળને જાહેર બાંધકામ, શિવસેનાને કાયદા, રસાયણ અને ખાતર જેવા મંત્રાલયો આપવામાં આવ્યા હતા. ઘટક પક્ષોને કૃષિ, સંચાર અને નાગરિક ઉડ્ડયન જેવા મંત્રાલયો પણ આપવામાં આવ્યા હતા.
Also Read –
