નવી દિલ્હીઃ બેલ્જિયમ સ્થિત ઇન્ટરનેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ એડમિનિસ્ટ્રેટિવ સાયન્સ (આઇઆઇએએસ)ના 100 વર્ષના ઇતિહાસમાં પહેલી વાર ભારત તેનું અધ્યક્ષપદ સંભાળશે. આ મુદ્દે આજે એક સત્તાવાર નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતે આઇઆઇએએસના અધ્યક્ષનું પદ હાંસલ કરવામાં જીત મેળવી છે. આઇઆઇએએસ એક વૈશ્વિક બિન-લાભકારી સંસ્થા છે જે 31 સભ્ય દેશ, 20 રાષ્ટ્રીય વિભાગો અને 15 શૈક્ષણિક સંશોધન કેન્દ્રોનું સંગઠન છે, જે જાહેર વહીવટ પર વૈજ્ઞાનિક સંશોધન માટે સંયુક્ત રીતે સહયોગ કરે છે.
વહીવટી સુધારા અને જાહેર ફરિયાદ વિભાગ (ડીએઆરપીજી) 1998થી આઇઆઇએએસના સભ્ય દેશ તરીકે ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ નવેમ્બર 2024માં 2025-2028 માટે આઇઆઇએએસના પ્રમુખ પદ માટે ભારતીય ઉમેદવાર તરીકે ડીએઆરપીજી વી શ્રીનિવાસને નામાંકિત કર્યા હતા.
આઇઆઇએએસ પ્રમુખ પદ માટેની સુનાવણી ફેબ્રુઆરી 2025માં નવી દિલ્હીના ભારત મંડપમ ખાતે યોજાઈ હતી. ચાર દેશો (ભારત, દક્ષિણ આફ્રિકા, ઑસ્ટ્રિયા અને બહેરીન)એ 2025-2028ના કાર્યકાળ માટે આઇઆઇએએસ પ્રમુખ પદ માટે તેમના નામાંકન પત્રો રજૂ કર્યા હતા.
આ ચારેય દેશોએ આઇઆઇએએસના વહીવટી પરિષદ સમક્ષ સુનાવણીમાં ભાગ લીધો હતો, જે વાર્ષિક આઇઆઇએએસ પરિષદ 2025ના અવસર પર આયોજીત કરવામાં આવી હતી.
કાર્મિક મંત્રાલય દ્વારા જાહેર કરાયેલા એક નિવેદન અનુસાર, સુનાવણી પછી વહીવટી પરિષદ દ્વારા ભારત, દક્ષિણ આફ્રિકા અને ઑસ્ટ્રિયાના ઉમેદવારોને આગામી રાઉન્ડ માટે આઇઆઇએએસની સામાન્ય સભામાં મોકલવામાં આવ્યા હતા. દક્ષિણ આફ્રિકાએ મે 2025માં પોતાની ઉમેદવારી પાછી ખેંચી લીધી હતી.
ભારત અને ઑસ્ટ્રિયા વચ્ચે ચૂંટણી 3 જૂનના રોજ યોજાઈ હતી, જેમાં 141 મત પડ્યા હતા. તેમાંથી ભારતને 87 મત (61.7 ટકા મત) અને ઑસ્ટ્રિયાને 54 મત (38.3 ટકા મત) મળ્યા હતા. નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતની ઉમેદવારીને તમામ સભ્યો તરફથી વ્યાપક સમર્થન મળ્યું છે.
આઇઆઇએએસના 100 વર્ષના ઇતિહાસમાં આ પહેલી વાર છે જ્યારે રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે મતદાન પત્ર દ્વારા ચૂંટણી યોજાઈ હતી અને આ પહેલી વાર છે જ્યારે ભારતને આઇઆઇએએસના પ્રમુખ પદ માટે ઐતિહાસિક જનાદેશ મળ્યો છે.
આઇઆઇએએસના મુખ્ય સભ્ય દેશોમાં ભારત, જાપાન, ચીન, જર્મની, ઇટાલી, કોરિયા, સાઉદી અરેબિયા, દક્ષિણ આફ્રિકા, સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડ, મેક્સિકો, સ્પેન, કતાર, મોરક્કો, ઇન્ડોનેશિયા વગેરેનો સમાવેશ થાય છે, પરંતુ તે ઔપચારિક રીતે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સાથે જોડાયેલી સંસ્થા નથી.