રાજસ્થાનના જેસલમેરમાં ધરતી ફાડીને 60 લાખ વર્ષ જૂનું પાણી બહાર આવ્યું?

જયપુર: રાજસ્થાનના જેસલમેર જિલ્લાના મોહનગઢ વિસ્તારમાં છેલ્લા 3 દિવસથી ટ્યુબવેલ ખોદ્યા બાદ ભૂગર્ભમાંથી નીકળતું પાણીનું પૂર સોમવારે બંધ થઈ ગયું હતું. ભૂગર્ભમાંથી પાણીનો કુદરતી પ્રવાહ બંધ થતાં જિલ્લા વહીવટી તંત્ર અને અન્ય એજન્સીઓએ રાહતનો શ્વાસ લીધો છે. પાણીની સાથે ગેસનું લીકેજ પણ બંધ થઈ ગયું છે.

આ પણ વાંચો : દિલ્હીથી કાશ્મીરને જોડતી પાંચ આધુનિક ટ્રેન શરુ કરાશેઃ ટ્રેનમાં ‘આ’ વિશેષ સુવિધા હશે…

પરંતુ જે સૌથી ચોંકાવનારી બાબત સામે આવી છે તે એ છે કે ભૂગર્ભજળના નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે જમીનમાંથી પ્રાચીન કાળની રેતી નીકળી છે અને જે પાણી બહાર આવ્યું છે તે 60 લાખ વર્ષ જૂનું હોવાની સંભાવના છે. આવી સ્થિતિમાં તેના અભ્યાસની જરૂર છે અને આ માટે ઘણા કુવાઓ ખોદવાની જરૂર છે.

પ્રાચીન સમયની રેતી પાણી સાથે બહાર આવી:-

સોમવારે સેન્ટ્રલ ગ્રાઉન્ડ વોટર બોર્ડ, આઈઆઈટી જોધપુર રાજ્ય ગ્રાઉન્ડ વોટર બોર્ડના અધ્યક્ષ અને વરિષ્ઠ ભૂગર્ભ જળ વૈજ્ઞાનિક ડૉ. નારાયણ ઈંખિયા અને અન્ય અધિકારીઓ ઘટનાસ્થળે પહોંચ્યા હતા અને વર્તમાન પરિસ્થિતિનો તાગ મેળવ્યો હતો. અહીં બોરિંગ સ્થળે જમીન નીચે દટાયેલી ટ્રકો, મશીનો વગેરેને બહાર કાઢવા અને પાણી ફરી વહી ન જાય તે માટે ઓએનજીસી પાસેથી ટેકનિકલ મદદ માંગવામાં આવી છે.

ભૂગર્ભ જળ નિષ્ણાતોએ અહીં ચોંકાવનારી વાત કહી છે. તેઓ માને છે કે પાણીની સાથે જે રેતી નીકળી છે તે પ્રાચીન કાળ સાથે સંબંધિત છે. આવી સ્થિતિમાં જમીનમાંથી નીકળતું પાણી લાખો વર્ષ જૂનું હોવાની સંભાવના છે.

પાણી નીકળવાની પ્રક્રિયા 28મી ડિસેમ્બરથી શરૂ થઈ હતી:-

ઉલ્લેખનીય છે કે 28 ડિસેમ્બરે સવારે 10 વાગ્યાની આસપાસ ભાજપ મ્યુનિસિપલ બોર્ડના પ્રમુખ વિક્રમ સિંહના જમીનમાં બોરવેલ ખોદવામાં આવી રહ્યો હતો. લગભગ 850 ફૂટ ખોદ્યા બાદ અચાનક જોરદાર દબાણ સાથે પાણી નીકળવા લાગ્યું. દબાણ હેઠળ જમીનની નીચેથી ગેસ પણ બહાર આવી રહ્યો હતો, જેના કારણે પાણીનો પ્રવાહ 10 ફૂટ ઊંચો હતો. આ દ્રશ્ય જોઈ આસપાસના લોકો ગભરાઈ ગયા હતા. ખેડૂતોના ખેતરમાં નદીની જેમ પાણી વહેવા લાગ્યું હતું, પરંતુ હવે ત્રણ દિવસ બાદ તે બંધ થઈ ગયું છે.

આ પણ વાંચો : દેશના ‘આર્થિક વૃદ્ધિદર’ માટે આરબીઆઈએ રજૂ કર્યું આશાવાદી અનુમાન

નિષ્ણાતોના મતે ઝેરી વાયુઓ જેવા હાનિકારક તત્વોનું લિકેજ ગમે ત્યારે ફરી શરૂ થઈ શકે છે. જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટે ભારતીય નાગરિક સંરક્ષણ સંહિતાની કલમ 163 હેઠળ આ વિસ્તારમાં પ્રતિબંધિત આદેશો લાદ્યા છે. લોકોને ખોદકામ વિસ્તારના 500 મીટરની ત્રિજ્યાથી દૂર રહેવા સૂચના આપવામાં આવી છે.