સરકારે ધર્માદા હોસ્પિટલોમાં ગરીબો માટે અનામત પથારી માટે પારદર્શિતા અને જવાબદારી સુનિશ્ર્ચિત કરવાનો નિર્ણય લીધો

(અમારા પ્રતિનિધિ તરફથી)
મુંબઈ: ગરીબ અને આર્થિક રીતે નબળા દર્દીઓ માટે ધર્માદા હોસ્પિટલોમાં અનામત પથારીનો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે કે કેમ તેની સરકાર હવે સંપૂર્ણ તપાસ કરશે. 23 એપ્રિલ 2025ના રોજ મુખ્ય પ્રધાનની અધ્યક્ષતામાં મળેલી ઉચ્ચ સ્તરીય બેઠકમાં આ મુદ્દે ગંભીર ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી હતી.

ત્યારબાદ, કાયદો અને ન્યાય વિભાગે 10 જૂન 2025ના રોજ એક મહત્વપૂર્ણ જાહેરનામું (જીઆર) બહાર પાડ્યું છે, જેમાં ધર્માદા હોસ્પિટલોમાં પારદર્શિતા અને જવાબદારી સુનિશ્ચિત કરવા માટે કડક પગલાં લેવાની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.

નિયમિત નિરીક્ષણ, વેબસાઇટ દસ્તાવેજીકરણ અને માસિક અહેવાલો દ્વારા ધર્માદા હોસ્પિટલો પર કડક નજર રાખવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. અનામત પથારીની વિગતો જાહેર જનતા માટે ખુલ્લી રાખવાની રહેશે અને આ બધી માહિતી વેબસાઇટ પર દસ્તાવેજીકરણના સ્વરૂપમાં ઉપલબ્ધ રહેશે. યોજનાના અમલની પારદર્શકતા માસિક અહેવાલો દ્વારા જાહેર કરવામાં આવશે. આનાથી હોસ્પિટલો તેમની જવાબદારીમાંથી છટકી શકશે નહીં.

આપણ વાંચો: સુરતની હોસ્પિટલો બનશે સંપૂર્ણ ‘પેપરલેસ’, દર્દીઓને મળશે ડિજિટલ આરોગ્ય સેવાઓ…

નિરીક્ષણ ટીમમાં ચેરિટી કમિશનર, મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય અથવા તેમના દ્વારા નિયુક્ત સભ્યો, મુખ્ય સચિવ, તબીબી શિક્ષણ અને દવા વિભાગ અથવા તેમના દ્વારા નિયુક્ત સભ્યો, ચેરિટી હોસ્પિટલ હેલ્પ ડેસ્કના વડા અથવા તેમના દ્વારા નિયુક્ત સભ્યોનો સમાવેશ થશે.

નવા નિયમોની મજબૂત જોગવાઈઓ

દેખાતી જગ્યાઓ પર પ્લેટો લગાવવી જોઈએ: ચેરિટી કમિશનરની ઓફિસ દ્વારા તમામ ચેરિટેબલ હોસ્પિટલોમાં દેખાઈ શકે એવી જગ્યાઓ પર માહિતી આપતા બોર્ડ લગાવવા પડશે, જેમાં સરકારી યોજનાઓ અને હોસ્પિટલમાં કાર્યરત અન્ય માહિતી દર્શાવવામાં આવશે. આ માહિતી બધાને ઓનલાઈન સિસ્ટમ અને ‘ડિજિટલ આર્કાઇવ’ પર પણ ઉપલબ્ધ કરાવવી પડશે.

હોસ્પિટલોની યાદી સબમિટ કરવી: સંબંધિત વિભાગોએ સ્થાનિક મ્યુનિસિપલ વિસ્તારમાં જમીન અને અન્ય છૂટછાટો લેતી અને કેન્દ્ર/રાજ્ય સરકાર/જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ પાસેથી જમીન માટે છૂટછાટો લેતી હોસ્પિટલોની યાદી તૈયાર કરવી જોઈએ અને આ યાદી કાયદો અને ન્યાય વિભાગને સુપરત કરવી જોઈએ.

આપણ વાંચો: ગુજરાતમાં કોરોનાના કેસ વધતા આવતીકાલે રાજ્યની હોસ્પિટલોમાં યોજાશે મોક ડ્રીલ

ટાળમટોળ કરનારા સામે કાર્યવાહી: મહારાષ્ટ્ર જાહેર આરોગ્ય અધિનિયમ 1950 અને માનનીય હાઈકોર્ટના અદાલતી ચૂકાદા અનુસાર તૈયાર કરાયેલી યોજનાઓ હેઠળ ઉપરોક્ત યોજનાઓના અમલથી બચતી અને યોજનાઓના અમલ માટે તૈયાર કરાયેલી ઓનલાઈન સિસ્ટમનો ઉપયોગ કરીને છટકી જતી ચેરિટેબલ હોસ્પિટલો સામે યોગ્ય કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.

રિપોર્ટ્સ ઉપલબ્ધ કરાવવા: હોસ્પિટલો અને ચેરિટી કમિશનરની ઓફિસે જાહેર અધિકારીઓની માગણી મુજબ ગરીબ અને સંવેદનશીલ જૂથોના દર્દીઓની સારવાર અંગે ચેરિટી હોસ્પિટલો પાસેથી પ્રાપ્ત માસિક અહેવાલો ઉપલબ્ધ કરાવવા પડશે.

સારવાર આપવામાં કોઈ ખચકાટ નહીં: મહારાષ્ટ્ર મેડિકલ કાઉન્સિલે ચેરિટેબલ હોસ્પિટલોના ડોકટરોને સ્પષ્ટ સૂચના આપવાની રહેશે કે તેઓ નબળા વર્ગના દર્દીઓની તપાસ અને સારવાર કરવામાં ખચકાટ ન કરે.

ચેરિટેબલ કમિશનર ઓફિસ દ્વારા નિયંત્રણ: બધી ચેરિટેબલ હોસ્પિટલોએ એક જ ઇન્ડિજન્ટ પેશન્ટ્સ ફંડ (આઈપીએફ) ખાતું ખોલવાનું રહેશે. ઉપરાંત, જો કોઈ હોસ્પિટલમાં એક કરતાં વધુ ઇન્ડિજન્ટ પેશન્ટ્સ ફંડ એકાઉન્ટ હોય, તો તેમણે એક જ ખાતાનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ અને રકમ બીજા ફંડ પેશન્ટ ફંડમાં એક જ ખાતામાં જમા કરાવવાની રહેશે.

આપણ વાંચો: પાકિસ્તાનમાં કોરોનાનો હાહાકાર, દર્દીથી ઉભરાઈ હોસ્પિટલો

બધી ચેરિટેબલ હોસ્પિટલોના ઇન્ડિજન્ટ પેશન્ટ્સ ફંડ એકાઉન્ટ્સની એક કેન્દ્રિય સિસ્ટમ બનાવવાની રહેશે અને બધા ભંડોળ ચેરિટેબલ કમિશનર ઓફિસ દ્વારા નિયંત્રિત કરવામાં આવશે

જરૂરી દસ્તાવેજો: ગરીબ અને નબળા વર્ગના દર્દીઓની આર્થિક સ્થિતિ સંબંધિત લાભાર્થી દર્દીઓ માટે, નીચેનામાંથી એક દસ્તાવેજ હોસ્પિટલમાં સબમિટ કરવો જરૂરી છે: તહસીલદારનું આવક પ્રમાણપત્ર, રેશન કાર્ડ / ગરીબી રેખા નીચેનું કાર્ડ, પાન કાર્ડ (જો ઉપલબ્ધ હોય તો).

દર્દીઓની આવકની ચકાસણી: કૌટુંબિક આવકનું પ્રમાણપત્ર તહસીલદાર દ્વારા આપવામાં આવે છે. ઘણીવાર હોસ્પિટલોમાંથી આવકના પ્રમાણપત્ર અંગે ફરિયાદો કરવામાં આવે છે, આ માટે, ગરીબ અને નબળા વર્ગના દર્દીઓની આવકની ચકાસણી કરીને અને આવકનું પ્રમાણપત્ર જારી કર્યા પછી, મહેસૂલ અને વન વિભાગ દ્વારા તહસીલદારને મહેસૂલ અને વન વિભાગને મોકલવામાં આવે છે.

સમિતિની રચના: ધર્માદા હોસ્પિટલોનું નિરીક્ષણ કરવા માટે એક નિરીક્ષણ સમિતિની રચના કરવામાં આવશે.
આરોગ્ય કર્મચારીઓની જગ્યાઓને મંજૂરી: બાહ્ય તંત્ર દ્વારા ધર્માદા હોસ્પિટલોમાં 186 ધર્માદા આરોગ્ય કર્મચારીઓની સેવાઓ લેવાની મંજૂરી આપવામાં આવી છે. આ જગ્યાઓ તાત્કાલિક ભરવામાં આવશે.

સખાવતી હોસ્પિટલોની મંજૂરી લેવી જોઈએ: ગરીબ અને સંવેદનશીલ જૂથોના દર્દીઓ માટે આયોજિત સારવાર/શસ્ત્રક્રિયા માટે અનામત પથારી ઉપલબ્ધ કરાવવા માટે, બધી ધર્માદા હોસ્પિટલોએ ઓનલાઈન સિસ્ટમ દ્વારા મંત્રાલયના ‘ચેરિટી હોસ્પિટલ હેલ્પ ડેસ્ક’ની પૂર્વ મંજૂરી લેવી પડશે.

તેવી જ રીતે, કટોકટીની પરિસ્થિતિઓમાં, ધર્માદા હોસ્પિટલોએ પહેલા આ યોજના હેઠળ સંબંધિત દર્દીઓની તાત્કાલિક ભરતી કરવી જોઈએ અને તેમની સારવાર કરવી જોઈએ અને તેને ઓનલાઈન સિસ્ટમ પર રેકોર્ડ કરવી જોઈએ અને ઓનલાઈન સિસ્ટમમાં શસ્ત્રક્રિયા પછીની મંજૂરી માટે આગામી 48 કલાકમાં મંત્રાલયના ચેરિટી હોસ્પિટલ હેલ્પ ડેસ્કને દરખાસ્ત મોકલવી જોઈએ. બધી ધર્માદા હોસ્પિટલોને આ સંદર્ભે જાણ કરવામાં આવશે.

ટોલ ફ્રી નંબર લિંક હોવો જોઈએ: ચેરિટી હોસ્પિટલ હેલ્પ ડેસ્કને આપવામાં આવેલ ટોલ ફ્રી નંબર 1800 123 2211નો ઉપયોગ કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારની તમામ આરોગ્ય યોજનાઓ માટે થઈ શકે તે માટે લિંક હોવો જોઈએ.

નવા ખાતાઓ અંગે, જાણ કરવી: જો ચેરિટી હોસ્પિટલો બેંકમાં નવા જનરલ અને ઇન્ડિજન્ટ પેશન્ટ્સ ફંડ (આઈપીએફ) ખાતાં ખોલે છે, તો તેઓએ ચેરિટી કમિશનરની ઓફિસને તેની જાણ કરવી જોઈશે.

સંબંધિતોના ધ્યાન પર લાવવાની જવાબદારી: ચેરિટી કમિશનરની કચેરીએ ઉપરોક્ત સૂચનાઓ સંબંધિતોના ધ્યાન પર લાવવાની કાળજી લેવી જોઈએ અને સૂચનાઓ અનુસાર જરૂરી પગલાં લેવા જોઈએ.

સરકારી સ્તરે નિયમિત અને પારદર્શક નિરીક્ષણ થી ચેરિટેબલ હોસ્પિટલોમાં અનામત પથારીનો ઉપયોગ ફક્ત જરૂરિયાતમંદ દર્દીઓ માટે જ થઈ રહ્યો છે તે સુનિશ્ર્ચિત કરવામાં મદદ મળશે. નવા નિયમો સાથે જવાબદારી ટાળતી હોસ્પિટલો માટે કોઈ છટકબારી રહેશે નહીં.

મુખ્ય પ્રધાન સહાયતા સેલ અને ચેરિટી હોસ્પિટલ હેલ્પ સેલથી જરૂરિયાતમંદોને ન્યાય મળશે. આ પગલાંનું કેન્દ્ર દર્દીઓના અધિકારો અને સંસ્થાઓની પારદર્શિતા છે. સરકારનું આ પગલું જરૂરિયાતમંદોને યોગ્ય સારવાર પૂરી પાડવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પગલું હશે, એમ સેલના વડા, રામેશ્વર નાઈકે જણાવ્યું હતું.