રાજ્યના બજેટમાં વિવિધ સામાજિક ઘટકોને ઝુકતું માપ?

(અમારા પ્રતિનિધિ તરફથી)

મુંબઈ: નાયબ મુખ્ય પ્રધાન અને નાણાં પ્રધાન અજિત પવાર, જેમણે રૂ. 9,734 કરોડની ખાધ સાથે વચગાળાનું બજેટ રજૂ કર્યું હતું, તેમણે એવો સંકેત આપ્યો છે કે તેઓ પૂર્ણ બજેટમાં ખેડૂતો, મરાઠાઓ, ઓબીસી, દલિતો, નબળા વર્ગો, આદિવાસી સમુદાયોને ખુશ કરવાનો પ્રયાસ કરશે. લોકસભાની ચૂંટણીમાં મહાયુતિને મળેલી નિષ્ફળતાના પગલે આગામી વિધાનસભાની ચૂંટણી પહેલાં ભૂલોને સુધારવા પર વિશેષ ભાર મૂકવામાં આવશે.

આ પણ વાંચો: ઉદ્ધવ ઠાકરે મુશ્કેલીમાં? ચૂંટણી પંચ સામેના આરોપોની તપાસ શરૂ

આગામી ગુરુવારથી રાજ્ય વિધાનસભાનું ચોમાસુ સત્ર શરૂ થઈ રહ્યું છે. રાજ્યનું બાકીના વર્ષનું પૂર્ણ બજેટ શુક્રવારે રજૂ કરવામાં આવશે. લોકસભાની ચૂંટણીના કારણે ફેબ્રુઆરીમાં ચાર મહિનાના ખર્ચ માટે વચગાળાનું બજેટ રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. નાણાકીય વર્ષ 2024-25નું વચગાળાનું બજેટ કુલ રૂ. 6 લાખ કરોડનું રૂ. 9,734 કરોડની ખાધ ધરાવતું હતું. મહેસૂલી ખાધ 9,734 કરોડ રહેવાની ધારણા છે, જ્યારે રાજકોષીય અથવા નાણાકીય ખાધ 99 હજાર 288 કરોડ રહેવાની ધારણા છે. વચગાળાના બજેટમાં નબળા વર્ગોના લાભ માટે વિવિધ યોજનાઓ રજૂ કરતી વખતે મંદિરો અને સ્મારકો માટે મોટી જોગવાઈ કરવામાં આવી હતી.

આ પણ વાંચો: મહારાષ્ટ્રમાં Reservationનું કોકડું ગૂંચવાશેઃ લક્ષ્મણ હાકે જરાંગેની માંગણીઓ મુદ્દે આક્રમક

લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામો બાદ મહાયુતિ આગામી વિધાનસભાની ચૂંટણીની તૈયારી માટે આ બજેટનો ફાયદો ઉઠાવવાનો પ્રયાસ કરે એવું માનવામાં આવે છે. લોકસભાની ચૂંટણીમાં રાજ્યમાં મહા વિકાસ અઘાડીને સફળતા મળી હતી, જ્યારે સત્તાધારી મહાયુતિને ફટકો પડ્યો હતો. શાસક પક્ષનું વિશ્ર્લેષણ એ છે કે મરાઠા, દલિત, આદિવાસીઓ, મુસ્લિમો, નબળા વર્ગો તેમની વિરુદ્ધ ગયા છે. આ હાર પછી મુખ્ય પ્રધાન એકનાથ શિંદે અને બંને નાયબ મુખ્ય પ્રધાનો દેવેન્દ્ર ફડણવીસ અને અજિત પવાર એકસાથે બેઠા અને કઈ ભૂલોને સુધારી શકાય તે અંગે ચર્ચા કરી. આ પૃષ્ઠભૂમિમાં બજેટમાં મરાઠાઓ, ઓબીસી, નબળા વર્ગો, આદિવાસીઓ અને અમુક અંશે મુસ્લિમોને ખુશ કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવશે તેવા સંકેતો મળી રહ્યા છે.

વિધાનસભાની ચૂંટણીના લાભાર્થે

હાર બાદ એનસીપીની પહેલી જ બેઠકમાં નાણા પ્રધાન અજિત પવારે સમાજના અસંતુષ્ટ ઘટકોને ભંડોળ ફાળવવાનું વચન આપ્યું હતું. જ્યારે સુશીલકુમાર શિંદે રાજ્યના મુખ્ય પ્રધાન હતા, ત્યારે 2004ની વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલા નબળા વર્ગોને ખુશ કરતું બજેટ રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. કોંગ્રેસને ચૂંટણીમાં તેનો ફાયદો થયો હતો. તેના આધારે જ વિવિધ સામાજિક જૂથોને ખુશ કરવા પર ભાર મૂકવામાં આવી રહ્યો છે. આખા વર્ષ માટે વચગાળાના બજેટનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. તમામ વિભાગો માટે ભંડોળની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. આ કારણે વિવિધ સામાજિક જૂથોને સંતોષવા માટે આ બજેટમાં ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવશે તેમ માનવામાં આવી રહ્યું છે. આવી જ રીતે કૃષિ ક્ષેત્રને ઝૂકતું માપ આપવામાં આવે તેવી શક્યતા પણ જોવાઈ રહી છે.