ધીરજ, પક્ષના નેતૃત્વ પ્રત્યેની વફાદારી અને વ્યૂહાત્મક કુનેહનું ફડણવીસને વળતર

મુંબઈ: મહારાષ્ટ્રના રાજકારણમાં મુખ્ય વ્યક્તિ બનવા માટે નમ્ર શરૂઆતથી ઉછરેલા રાજકીય દિગ્ગજ દેવેન્દ્ર ફડણવીસ મુખ્ય પ્રધાન બનવાની તૈયારીમાં છે, આ પદ તેઓ અગાઉ બે વાર સંભાળી ચૂક્યા છે.

54 વર્ષીય નેતાની કારકિર્દી સ્થિતિને અનુરુપ ઢળી જવાના અને વ્યૂહાત્મક દાવપેચના મિશ્રણ દ્વારા ઘડાઈ છે, 20 નવેમ્બરની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ભાજપના નિર્ણાયક પ્રદર્શનને પગલે ત્રીજી વખત રાજ્યનું નેતૃત્વ કરવા માટે તેઓ તૈયાર છે અને તેમની ચૂંટણી બુધવારે રાજ્ય ભાજપ વિધાનસભ્ય દળના નેતા તરીકે થઈ હતી.

ફડણવીસની રાજકીય સફર નોંધપાત્રથી ઓછી ક્યારેય રહી નથી. એક કોર્પોરેટર તરીકે સેવા આપવાથી માંડીને નાગપુરના સૌથી યુવા મેયર બનવા સુધી, તેમણે તેમની પાર્ટીમાં એક અગ્રણી નેતા તરીકે તેમની સ્થિતિ મજબૂત કરી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, શિવસેનાના મનોહર જોશી બાદ મહારાષ્ટ્રના મુખ્ય પ્રધાન તરીકે સેવા આપનારા તેઓ માત્ર બીજા બ્રાહ્મણ છે.

2014ની વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ પહેલા તેમની પ્રગતિની શરૂઆત થઈ હતી. જ્યાં તેમને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને વરિષ્ઠ ભાજપ નેતા અમિત શાહ તરફથી નોંધપાત્ર સમર્થન મળ્યું હતું. મોદીએ પ્રચાર રેલી દરમિયાન ફડણવીસમાં મૂકેલા વિશ્ર્વાસને રેખાંકિત કરીને ‘દેશ માટે નાગપુરની ભેટ’ તરીકે તેમનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો.

જો કે મોદીએ 2014માં લોકસભા અને મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ઝુંબેશની ધમાકેદાર શરૂઆત કરી હતી, પરંતુ ચૂંટણીમાં પાર્ટીની અભૂતપૂર્વ જીત માટે શ્રેયનો એક હિસ્સો તત્કાલીન ભાજપના પ્રદેશ પ્રમુખ ફડણવીસને પણ ગયો હતો.
જનસંઘ અને બાદમાં ભાજપના નેતા સ્વ. ગંગાધર ફડણવીસ, જેમને નાગપુરના પીઢ રાજકારણી અને ભાજપના ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ નીતિન ગડકરી તેમના ‘રાજકીય ગુરુ’ તરીકે ઓળખાવે છે, ના પુત્ર દેવેન્દ્ર 1989માં ભાજપની વિદ્યાર્થી પાંખ અખિલ ભારતીય વિદ્યાર્થી પરિષદ સાથે જોડાયા ત્યારે નાની ઉંમરે રાજકારણમાં પ્રવેશ થયો હતો.

22 વર્ષની ઉંમરે, તેઓ નાગપુર પાલિકામાં કોર્પોરેટર બન્યા અને 27 વર્ષની ઉંમરે 1997માં તેના સૌથી યુવા મેયર બન્યા હતા.
ફડણવીસે 1999માં તેમની પ્રથમ વિધાનસભા ચૂંટણી લડી હતી અને જીતી હતી. ત્યારપછીની ત્રણ વિધાનસભા ચૂંટણીઓ જીતી હોવાથી તેમના માટે પાછું વળીને જોવાનું નહોતું. ગયા મહિને થયેલી ચૂંટણીમાં તેમણે નાગપુર દક્ષિણ-પશ્ર્ચિમ બેઠક આરામથી જાળવી રાખી હતી.

મહારાષ્ટ્રમાં રાજકીય પરિપ્રેક્ષ્યમાં ઘણા નેતાઓથી વિપરીત ફડણવીસ ભ્રષ્ટાચારના આરોપોથી અછુતા રહ્યા છે.

મહારાષ્ટ્રના સૌથી સ્પષ્ટ રાજકારણીઓમાં ફડણવીસને અગાઉની કોંગ્રેસ-એનસીપી સરકારને કથિત સિંચાઈ કૌભાંડને પગલે એક ખૂણામાં ધકેલી દેવાનું શ્રેય પણ આપવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો :દેવેન્દ્ર ફડણવીસ મહારાષ્ટ્રના 31મા મુખ્ય પ્રધાન તરીકે શપથ લેશે, ભૂતકાળના મુખ્ય પ્રધાનોની યાદી

2019ની વિધાનસભા ચૂંટણી પછી ફડણવીસને આંચકો લાગ્યો હતો કારણ કે શિવસેનાના તત્કાલિન નેતા ઉદ્ધવ ઠાકરેએ સીએમપદની વહેંચણીને લઈને ચૂંટણી પહેલાંના ગઠબંધનમાંથી બહાર નીકળી ગયા હતા અને ભાજપના નેતાના બહુચર્ચિત ‘મી પુન્હા યેઈન’ (હું ફરી આવીશ) નારાને તોડી નાખ્યો હતો.

ફડણવીસે 23 નવેમ્બર, 2019ના રોજ બીજી વખત મુખ્ય પ્રધાન તરીકે શપથ લીધા હતા, અને અજિત પવારે નાયબ મુખ્ય પ્રધાન તરીકે શપથ લીધા હતા. જો કે, સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશથી અવિશ્ર્વાસની દરખાસ્ત થઈ શકે તે પહેલાં, ફડણવીસે મુખ્ય પ્રધાન તરીકે શપથ લીધાના ત્રણ દિવસ પછી 26 નવેમ્બરે રાજીનામું આપ્યું હતું.

ઉદ્ધવ ઠાકરે, શરદ પવારની આગેવાની હેઠળની એમવીએનું સમર્થન મેળવીને સીએમ બન્યા હતા, પરંતુ જૂન 2022માં સેનાના વરિષ્ઠ નેતા એકનાથ શિંદેએ પાર્ટીને વિભાજિત કરી અને સીએમ બનતાં ઉદ્ધવે રાજીનામું આપ્યું હતું.

એ સમયે ઘણા રાજકીય નિરીક્ષકોને લાગ્યું હતું કે આ આખા ઘટનાક્રમ માટે જવાબદાર ફડણવીસ મુખ્ય પ્રધાન બનશે. જો કે, ભાજપ નેતૃત્વ પાસે અન્ય યોજનાઓ હતી અને અનિચ્છા હોવા છતાં ફડણવીસને નાયબ મુખ્ય પ્રધાનપદ સ્વીકારવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું.

નાયબ મુખ્ય પ્રધાન તરીકેના છેલ્લા અઢી વર્ષના તેમના કાર્યકાળમાં નોંધપાત્ર પુનરુત્થાન જોવા મળ્યું હતું અને 23 નવેમ્બરની વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામો બહુપ્રતીક્ષિત આનંદદાયક પરિણામો જોવા મળ્યા હતા.

રાજકીય રીતે સક્રિય પરિવારમાંથી આવતા હોવા છતાં અને તેમના પિતા અને કાકી બંનેએ મહારાષ્ટ્ર વિધાન પરિષદમાં સ્થાન શોભાવ્યું હોવા છતાં ફડણવીસે તેમની પોતાની અલગ રાજકીય ઓળખ બનાવી છે.

મુખ્ય પ્રધાન તરીકે ફડણવીસનો પ્રથમ કાર્યકાળ સુશાસન અને અસરકારક રાજકીય દાવપેચના સંયોજન દ્વારા દર્શાવવામાં આવ્યો હતો. તેમણે ખાસ કરીને શહેરી મતદારોની તરફેણ મેળવીને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સને ઝડપી બનાવવાના કામ માટે પ્રશંસા મેળવી હતી.

જોકે, તેમનો કાર્યકાળ પડકારો રહિત નહોતો. રાજ્યને અનિયમિત હવામાનને કારણે પાકને નોંધપાત્ર નુકસાન થયું હતું, અને અસરગ્રસ્ત ખેડૂતો માટે લોન માફીનો પ્રારંભિક અસ્વીકારે વ્યાપક વિરોધને વેગ આપ્યો હતો.

તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન અન્ય મુખ્ય મુદ્દો અનામતની મરાઠા સમુદાયની માગણી હતી. જો કે તેમણે આ માગણીઓને પહોંચી વળવા માટે કાયદો પસાર કર્યો હતો, તેમ છતાં સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાએ કાયદાને ઉથલાવી દીધો હતો, જેના કારણે મરાઠા સમુદાયના ઘણા લોકો અસંતુષ્ટ હતા અને નિષ્ફળતા માટે ફડણવીસને જવાબદાર ઠેરવ્યા હતા.

2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં નોંધપાત્ર હાર બાદ પણ, તેમણે ભાજપ અને શિંદેના જૂથ વચ્ચે સીટ-વહેંચણીની ગોઠવણને આકાર આપવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી.

ફડણવીસની કારકિર્દી, અત્યાર સુધી, પરિસ્થિતિ મુજબ ઢળી જવાની આવડત, અનુકૂલનક્ષમતા અને વ્યૂહાત્મક સૂઝબૂઝ દ્વારા વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવી છે. અનુકૂલન કરવાની અને વ્યૂહાત્મક નિર્ણયો લેવાની તેમની ક્ષમતા આગામી દિવસોમાં તેમના અને તેમના પક્ષ માટે નિર્ણાયક સાબિત થઈ શકે છે. (પીટીઆઈ)