હીરો હતા તો ઝીરો હતાવિલન બન્યા, તો હીરો બન્યા

વિશેષ -ડી. જે. નંદન

અજય દેવગન અભિનીત ૨૦૧૮ની સુપરહિટ ફિલ્મ રેડની સિક્વલ, રેડ-૨ ની માત્ર ૧૫ નવેમ્બર, ૨૦૨૪ની રિલીઝ તારીખ જ નહીં, પરંતુ તેની કાસ્ટ પણ જાહેર કરવામાં આવી છે. લાંબા સમયથી હિટ ફિલ્મ માટે તલપાપડ થયેલા રિતેશ દેશમુખે આ ફિલ્મમાં ફરી એકવાર વિલન બનવાનો રસ્તો અપનાવ્યો છે. કદાચ આ જ તેમના માટે ઈન્ડસ્ટ્રીમાં રહેવાનો એકમાત્ર વિકલ્પ છે.

કારણ કે વર્ષ ૨૦૨૨- ૨૩માં રિલીઝ થયેલી રિતેશ અભિનીત મોટાભાગની ફિલ્મો, ફ્લોપ થઈ છે, પછી તે ‘વેડ’, ‘પ્લાન એ પ્લાન બી’, ‘એન વિલન રિટર્ન્સ’, ‘અદ્રશ્ય’ કે ‘કેસ તો બનતા હૈ’ હોય. જો કે રિતેશ આ દિવસોમાં રિલીઝ થયેલી ફિલ્મ ‘મેરી ક્રિસમસ’માં પણ છે, પરંતુ આ ફિલ્મમાં તેનું સ્થાન બહુ ખાસ નથી છે. મતલબ કે જો તે હિટ થઈ જાય તો પણ તેમને તેનો બહુ ફાયદો નહીં મળે. કદાચ આ જ કારણ છે કે રિતેશને લાગવા માંડ્યું છે કે
સુપરહિટ હીરો બનવાનું તેના નસીબમાં નથી. તેથી જ હવે તે વિલન બનીને સુપરહિટ બનવા માંગે છે.

જોકે, આ વિચાર પણ ખોટો નથી, બોલીવૂડના ઘણા હીરો સાથે ભૂતકાળમાં આવું બન્યું છે, તેઓ હીરો બનવા માગતા હતા, પરંતુ જ્યારે તેમણે હીરો તરીકે ફિલ્મો કરી તો તેમને વારંવાર નિષ્ફળતાનો સામનો કરવો પડ્યો, પરંતુ યોગાનુયોગ એ દિવસોમાં જ્યારે તેઓ વિલન તરીકે દેખાયા ત્યારે તેમને ખૂબ સફળતા મળી. અમુક અંશે આ વાત રિતેશને પણ લાગુ પડી ચૂકી છે. કારણ કે અત્યાર સુધી તેણે વિલન તરીકે માત્ર બે જ ફિલ્મો કરી છે અને આ બંને ફિલ્મો હિટ રહી છે.

વર્ષ ૨૦૧૪માં રિતેશ દેશમુખે સિદ્ધાર્થ મલ્હોત્રા અને શ્રદ્ધા કપૂર સાથે ફિલ્મ ‘એક વિલન’માં નેગેટિવ રોલ કર્યો હતો, આ ફિલ્મ સુપરહિટ સાબિત થઈ હતી. વિલન તરીકે તેમની બીજી ફિલ્મ સિદ્ધાર્થ મલ્હોત્રા સાથેની ‘મરજાવા’ હતી. આ ફિલ્મમાં પણ રિતેશ દેશમુખ વિલનના અવતારમાં હતો. તેણે આ ફિલ્મમાં પોતાના અભિનયથી પોતાના પાત્રને નવું જીવન
આપ્યું છે.

આ બે સુપરહિટ ફિલ્મોને કારણે કદાચ હવે તેને લાગવા માંડ્યું છે કે તે વિલન બનીને જ સુપરહિટ બની શકશે. એટલે જ રિતેશ અજય દેવગનની ફિલ્મ ’રેડ ૨’માં વિલન તરીકે વાપસી કરવા જઈ રહ્યો છે. પરંતુ રિતેશ એવો પહેલો હીરો નથી કે જે હીરો તરીકે કામ ન કરે પણ વિલન તરીકે કામ કરે તેવી અપેક્ષા છે. બોલિવૂડમાં આ પહેલીવાર નથી કે જ્યારે કોઈ હીરો તરીકે નિષ્ફળ થયા પછી વિલનની ભૂમિકામાં હિટ થયા હોય.

ઘણા એવા કલાકારો છે જેમણે વિલન બનીને પોતાનું નસીબ બદલી નાખ્યું છે. હવે શક્તિ કપૂરને જ લો. આજે ૭૨ વર્ષના શક્તિ કપૂરે સાતસોથી વધુ ફિલ્મો કરી છે. તેને જોતાની સાથે જ એક એવા માનવીનું ચિત્ર આંખની સામે તરી આવે, જે સારા ન હોઈ શકે. કંઈપણ કહ્યા વગર વ્યક્તિ તેમને નફરત કરવા લાગે. શક્તિ કપૂરે ભયંકર ખલનાયક અને જુગુપ્સાથી ભરપૂર કોમેડિયન વિલન તરીકે પણ પોતાનું મોટું નામ બનાવ્યું છે. ૧૯૭૫માં જ્યારે શક્તિ કપૂર તેમની પહેલી ફિલ્મ ‘દો જાસૂસ’માં હીરો તરીકે આવ્યા ત્યારે દર્શકોને તેમને બિલકુલ પસંદ ન આવ્યા. આ ફિલ્મ સંપૂર્ણ ફ્લોપ રહી હતી; તે માત્ર એક દિવસ પછી ઘણા થિયેટરોમાં ઊતરી ગઈ હતી. માત્ર પ્રથમ ફિલ્મમાં જ નહીં, બીજામાં પણ પરિસ્થિતિ એવી જ હતી. ૧૯૭૭માં રિલીઝ થયેલી તેની બીજી ફિલ્મ ખેલ ખિલાડીમાં પણ તે હીરો હતો અને તેની પણ પહેલી ફિલ્મ જેવી જ સ્થિતિ હતી. આખરે, શક્તિ કપૂરે ‘હિમ્મત વાલા’ અને ‘કુરબાની’ જેવી ફિલ્મોમાં વિલન તરીકે હાથ અજમાવ્યો અને ક્યારેય પાછળ વળીને જોયું નથી. ૮૦ અને ૯૦ના દાયકામાં તે એક મોટી ફર્સ્ટ લાઇન ફિલ્મનો વિલન હતો. તે પોતાની ભૂમિકામાં કેટલી હદે સફળ રહ્યો હતો તેનો અંદાજ એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે એક સમય માટે લાખો લોકો તેને ધિક્કારતા હતા કારણ કે લોકો ખરેખર તેને ખૂબ જ ખરાબ વ્યક્તિ માનતા હતા. તેના ખરાબ હોવાની ડઝનેક વાર્તાઓ છે. જે લોકો એકબીજાને સંભળાવે છે જાણે કે આ વાર્તાઓ છે અને હકીકત નથી. બીજા ઘણા નામ છે જેઓ હીરો તરીકે પોતાની ઓળખ તો નથી બનાવી શક્યા, પરંતુ વિલન તરીકે હિટ રહ્યા છે. આવા હીરોમાં મોહનીશ બહલનો પણ સમાવેશ થાય છે. પરંતુ આ વાર્તા માત્ર એકતરફી નથી. બોલીવૂડમાં ઘણા સુપરહિટ હીરો છે, જેઓ પહેલા વિલનની ભૂમિકા ભજવતા હતા. તેમાંના બે સૌથી પ્રખ્યાત હીરો વિનોદ ખન્ના અને શત્રુઘ્ન સિંહા છે. વિનોદ ખન્નાએ ‘પૂરબ ઔર પશ્ર્ચિમ’, ‘મેરા ગાંવ મેરા દેશ’, ‘ઐલાન’, ‘સચ્ચા જૂઠા’ અને ‘મસ્તાના’ જેવી ફિલ્મોમાં જબરદસ્ત નકારાત્મક ભૂમિકાઓ ભજવી હતી.

તે બોલીવૂડ ફિલ્મોનો સૌથી આશાસ્પદ ડાકુ હતો. પછી તેણે વિલનમાંથી હીરો સુધીની છલાંગ લગાવી અને તેના સમયના તમામ હીરોને ટક્કર આપી. જેમાં અમિતાભ બચ્ચન, શશિ કપૂર અને ઋષિ કપૂર જેવા હીરો સામેલ હતા.

શત્રુઘ્ન સિંહા પણ આ પ્રવાસમાં પ્રવાસી રહ્યા છે. તેણે ‘કાલીચરણ’, ‘વિશ્ર્વનાથ’, ‘દોસ્તાના’ અને ‘નસીબ’ જેવી ફિલ્મોમાં નેગેટિવ ભૂમિકાઓ પણ ભજવી હતી, પરંતુ જ્યારે સામાન્ય દર્શકો તેમને વિલનને બદલે હીરો તરીકે જોવા લાગ્યા ત્યારે શત્રુઘ્ન સિંહાએ ટૂંક સમયમાં જ બોલીવુડના પ્રથમ પંક્તિના હીરોમાં સ્થાન મેળવી લીધું. મારો કહેવાનો મતલબ એ છે કે જો તમારામાં અભિનય ક્ષમતા અને જોખમ ઉઠાવવાની હિંમત હોય તો તમે હીરોથી વિલન અને વિલનથી હીરો સુધીની સફરમાં સારી રીતે આગળ વધી શકો છો. સંજય દત્ત અને સૈફ અલી ખાન માત્ર બોલીવૂડના પ્રખ્યાત હીરોમાં સામેલ નથી પરંતુ તેમણે કેટલીક ફિલ્મોમાં વિલનની ભૂમિકા પણ ભજવી છે, પરંતુ તેમની લોકપ્રિયતામાં કોઈ ફરક પડ્યો નથી. બોલીવૂડના કિંગ ખાન તરીકે ઓળખાતા શાહરૂખ ખાને ફિલ્મ ‘બાઝીગર’માં ખતરનાક વિલનની ભૂમિકા ભજવી હતી, પરંતુ તે પછીની ફિલ્મોમાં તે એક શાનદાર હીરો તરીકે ઊભરી આવ્યો હતો. બોટમ લાઇન એ છે કે બોલીવૂડ એટલું ટાઇપ્ડ નથી.