બાઇક પૂલિંગ પછી મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં ખાનગી કારપૂલિંગ કાયદેસર

મુંબઈ: બાઇક પૂલિંગને લીલી ઝંડી આપ્યાના થોડા દિવસો પછી મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં સરકારે રજિસ્ટર્ડ એપ્સ અથવા વેબ-આધારિત પ્લેટફોર્મ દ્વારા ખાનગી કારમાં કારપૂલિંગને મંજૂરી આપી છે, એમ અધિકારીઓએ બુધવારે જણાવ્યું હતું.
મંગળવારે યોજાયેલી કેબિનેટની બેઠક દરમિયાન મહારાષ્ટ્ર કેબિનેટે કારપૂલિંગને મંજૂરી આપવાનો નિર્ણય લીધો હતો.
એક મહિનાની અંદર કારપૂલિંગ અને બાઇક પૂલિંગ બંનેને મંજૂરી આપવાના કેબિનેટના સતત નિર્ણયોનો ટેક્સી અને ઓટો-રિક્ષા ડ્રાઇવરો દ્વારા વિરોધ થવાની સંભાવના છે, જેમના વ્યવસાયો પર રાઇડ-શેરિંગ સેવાઓથી પ્રતિકૂળ અસર પડી શકે છે.

કેન્દ્ર સરકારની ‘એગ્રીગેટર નીતિ 2020’ કાર અને ટુ-વ્હીલર સહિત બિન-પરિવહન વાહનોના પૂલિંગને મંજૂરી આપે છે, જેનો ઉદ્દેશ ટ્રાફિકની ભીડ અને પ્રદૂષણ ઘટાડવાનો અને સંપત્તિના ઉપયોગને સુધારવાનો છે. જો કે, રાજ્ય સરકારો આવા પૂલિંગને પ્રતિબંધિત કરવાનો અધિકાર જાળવી રાખે છે.

કારપૂલિંગ, જેને રાઇડ-શેરિંગ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તેમાં બહુવિધ વ્યક્તિઓ એક ખાનગી વાહન શેર કરીને સામાન્ય રૂટ પર અથવા શેર કરેલા ગંતવ્ય સ્થાન પર મુસાફરી કરે છે. કારપૂલિંગ ટ્રાફિક ભીડ ઘટાડવા, ઇંધણ ખર્ચ ઘટાડવા અને વાહન ઉત્સર્જન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.

છેલ્લા બે દાયકાથી વધુ સમયથી કારપૂલિંગને કાનૂની સ્વરૂપ આપવાનું ચર્ચામાં હતું, પરંતુ મહારાષ્ટ્ર સરકારે તેના માટે પરવાનગી આપી ન હતી. હવે કેટલીક એપ્લિકેશનો મુંબઈ-પુણે જેવા કેટલાક ઉચ્ચ-માગણીવાળા રૂટ પર ગેરકાયદે કારપૂલિંગ સેવાઓ પૂરી પાડી રહી હતી. આવા ઓપરેટરો મોટે ભાગે પ્રાદેશિક પરિવહન કચેરીઓ (આરટીઓ) અને પોલીસ અધિકારીઓના રડારથી દૂર રહ્યા હતા.

કેબિનેટના નિર્ણય મુજબ કારપૂલિંગ સેવાઓને ફક્ત રજિસ્ટર્ડ મોબાઇલ એપ્લિકેશન અથવા વેબ પોર્ટલ દ્વારા જ મંજૂરી આપવામાં આવશે. મહિલા મુસાફરોની સલામતી માટે, મહિલા ડ્રાઇવરો સાથે મુસાફરી કરવાનો વિકલ્પ પૂરો પાડવામાં આવશે.

આ એપ્લિકેશન-આધારિત કારપૂલિંગ પ્લેટફોર્મ પર ડ્રાઇવરોને દર અઠવાડિયે ફક્ત 14 પૂલિંગ ટ્રિપ્સ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે અને પ્રાદેશિક પરિવહન સત્તામંડળ (આરટીએ)ના લાગુ દરો નક્કી કરશે.

પરિવહન વિભાગના અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર કારપૂલિંગના ભાડા તુલનાત્મક પ્રકારની કેબ માટે નિર્ધારિત દરો કરતાં વધુ નહીં હોય. આ દરો ઇંધણ ખર્ચ, ટોલ, વીમો અને અન્ય સંબંધિત પરિબળોના આધારે નક્કી કરવામાં આવશે.
એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે રાજ્ય કેબિનેટે મંજૂરી આપ્યા બાદ પરિવહન વિભાગ હવે કારપૂલિંગ માટે વિગતવાર નિયમો અને નિયમાવલી બનાવશે.

કેબિનેટના નિર્ણય મુજબ, એગ્રીગેટર્સ કાર ડ્રાઇવરો અને વપરાશકર્તાઓ બંનેની ચકાસણી કરવા તેમજ વપરાશકર્તા સંપર્ક માહિતી અને પ્રકાશન સેવા અને સંપર્ક વિગતોને પ્રમાણિત કરવા માટે જવાબદાર રહેશે.

મહારાષ્ટ્ર કેબિનેટના નિર્ણયમાં એ પણ ફરજિયાત કરવામાં આવ્યું છે કે ડ્રાઇવરો અને મુસાફરો બંને પાસે વીમો હોવો આવશ્યક છે. વપરાશકર્તાઓએ તેમના નિવાસસ્થાન અને ઓફિસના સરનામાં આપવા જરૂરી છે, જ્યારે ડ્રાઇવરોએ દરેક મુસાફરીના શરૂઆત અને અંતિમ બિંદુઓ જાહેર કરવા આવશ્યક છે.