મહેસાણાઃ ભારતીય રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાએ સોમવારે જણાવ્યું હતું કે બેંકો બચત ખાતાઓ માટે લઘુત્તમ બેલેન્સ નક્કી કરવા માટે સ્વતંત્ર છે અને તે આરબીઆઈના નિયમનકારી ક્ષેત્રમાં આવતું નથી.
આરબીઆઈ ગવર્નર ગુજરાતના મહેસાણા જિલ્લાના ગોઝારિયા ગ્રામ પંચાયતમાં આયોજિત ‘ફાઇનાન્સિયલ ઇન્ક્લુઝન સેચ્યુરેશન ડ્રાઇવ’ પરના એક કાર્યક્રમ દરમિયાન મીડિયાકર્મીઓ સાથે વાત કરી રહ્યા હતા.
ખાનગી બેંક દ્વારા બચત ખાતાઓ માટે જરૂરી લઘુત્તમ બેલેન્સ વધારવા અંગે પૂછવામાં આવતા, મલ્હોત્રાએ કહ્યું, હતું કે,”આરબીઆઈએ તે અંગનો નિર્ણય લેવાનું બેંકો પર છોડી દીધું છે કે તેઓ કેટલું લઘુત્તમ બેલેન્સ સેટ કરવા માંગે છે.
કેટલીક બેંકોએ તેને 10,000 રૂપિયા રાખ્યું છે, કેટલીકએ 2,000 રૂપિયા રાખ્યા છે અને કેટલીકએ (ગ્રાહકોને) મુક્તિ આપી છે. તે (આરબીઆઈ) ના નિયમનકારી ક્ષેત્રમાં નથી.
અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે, આઈસીઆઈસીઆઈ બેંકે તાજેતરમાં 1 ઓગસ્ટથી ખોલવામાં આવેલા નવા બચત ખાતાઓ માટે લઘુત્તમ બેલેન્સની આવશ્યકતામાં પાંચ ગણો વધારો કર્યો છે.
નિયમિત બચત ખાતાઓ માટે, લઘુત્તમ સરેરાશ માસિક બેલેન્સ (એમએબી) 10,000 રૂપિયાથી વધીને 50,000 રૂપિયા થઈ ગયું છે. અર્ધ-શહેરી શાખાઓમાં, મિનિમમ બેલેન્સ વધારીને 25,000 રૂપિયા કરવામાં આવ્યું છે, જ્યારે ગ્રામીણ શાખાઓમાં તે હવે 10,000 રૂપિયા છે. તેનાથી વિપરીત, સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાએ જાહેરાત કરી છે કે તે લઘુત્તમ બેલેન્સ જાળવવામાં નિષ્ફળ રહેવા બદલ બચત ખાતા ધારકોને કોઈ દંડ કરશે નહીં.
જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોમાં સામાન્ય રીતે ખાનગી ધિરાણકર્તાઓ કરતા ઓછી બેલેન્સ આવશ્યકતાઓ હોય છે, જેમાં જન ધન ખાતાઓ આવા ધોરણોથી મુક્ત હોય છે. ઘણી જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોએ પહેલાથી જ લઘુત્તમ બેલેન્સ શરતો સંપૂર્ણપણે દૂર કરી દીધી છે, જેથી ગ્રાહકોને જાળવણી ન કરવા બદલ કોઈ દંડ ન થાય.
આ કાર્યક્રમમાં બોલતા ગવર્નર મલ્હોત્રાએ વધુમાં કહ્યું હતું કે નવા યુગમાં સફળ થવા માટે ડિજિટલ સાક્ષરતા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. પહેલા તેઓ કહેતા હતા કે જો તમે અભ્યાસ નહીં કરો તો તમે સમૃદ્ધ થશો નહીં.
આજના યુગમાં, ડિજિટલ સાક્ષરતા માટે પણ આવું જ છે. જો તમારી પાસે ડિજિટલ સાક્ષરતા નહીં હોય તો તમે પ્રગતિ નહીં કરી શકો. તે ઉપરાંત ગવર્નરે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે લેવામાં આવતા તમામ નિર્ણયો એ સુનિશ્ચિત કરવા જોઈએ કે તેનાથી સમાજના છેલ્લા વ્યક્તિને કેટલો ફાયદો થાય છે.
તેમણે કહ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના લગભગ 10 કે 11 વર્ષ પહેલાં આ જ ધ્યેય સાથે શરૂ કરવામાં આવી હતી જેથી દરેક વ્યક્તિ બેંકિંગ સેવાઓનો લાભ મેળવી શકે. પરંતુ ખાતું ખોલવું એ તો માત્ર શરૂઆત છે, એક દરવાજો ખુલ્યો છે.
આરબીઆઈ ગવર્નરે લોકોને સરકારના અકસ્માત વીમો, જીવન વીમો અને અટલ પેન્શન યોજના જેવી વિવિધ યોજનાઓ શરૂ કરી છે તેનો દરેકે લાભ લેવા અપીલ કરી હતી. યોગ્ય બેંકિંગ સેવા મેળવવી એ તમારો અધિકાર છે. બેંક ઓફ બરોડાના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર અને ચીફ એક્ઝિક્યુટિવ ઓફિસર સીઈઓ દેબદત્ત ચંદે
આ કાર્યક્રમમાં બોલતા, જન ધન ખાતાઓ કાર્યરત રહે તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે ‘તમારા ગ્રાહકને જાણો’ (કેવાયસી) વિગતો નિયમિતપણે અપડેટ કરવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો.
આ પણ વાંચો…ICICI બેન્કના થાપણદારો ચિંતામાં, વિકલ્પ શું છે?, RBI શું કહે છે જાણો…
