ભાઈ-ભત્રીજાવાદ, કૉંગ્રેસ જ નહીં બધી પાર્ટીઓ સંબંધોના સકંજામાં, કર્ણાટકમાં સૌથી વધારે

અમદાવાદઃ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ભાજપ કૉંગ્રેસને રાજકારણમાં વંશવાદ અને સગાવાદ મામલે વારંવાર વખોડે છે. કૉંગ્રેસમાં તો સગાવાદ જગજાહેર છે જ અને કૉંગ્રેસ જાળમાંથી બહાર નીકળતી જ નથી, પરંતુ તમામ પક્ષો ઓછાવત્તે પ્રજાના હીત કે પક્ષના હીત પહેલા સંબંધો વિશે વિચારે છે.

આવનારી લોકસભાની ચૂંટણીની ટિકિટ વહેંચણીમાં પણ આ જોવા મળે છે. કર્ણાટક રાજ્યમાં ભાજપ અને કૉંગ્રેસના ઉમેદવારોની જાહેરાત થઈ છે. કોંગ્રેસના વર્તમાન અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગે કર્ણાટકના છે. પાર્ટીએ ખડગેના હોમટાઉન કલબુર્ગીથી કોંગ્રેસ અધ્યક્ષના જમાઈ રાધાકૃષ્ણ ડોડ્ડામણીને ટિકિટ આપી છે. મલ્લિકાર્જુન ખડગે પર ચૂંટણી લડવાનું દબાણ હતું જેથી તેઓ વડાપ્રધાન પદના ઉમેદવાર તરીકે પોતાની ઉમેદવારી માટેનો રસ્તો ખુલ્લો રાખી શકે. પરંતુ 2019માં ભાજપના ઉમેશ જાધવ સામે હાર્યા બાદ કોંગ્રેસ અધ્યક્ષે આ વખતે કોઈ જોખમ ન લેવાનું નક્કી કર્યું.

આ સિવાય રાજ્યમાં સિદ્ધારમૈયા સરકારના પાંચ મંત્રીઓના પરિવારને ટિકિટ આપવામાં આવી છે. આમાં રામલિંગા રેડ્ડીની પુત્રી સૌમ્યા રેડ્ડી (બેંગલુરુ દક્ષિણ બેઠક પરથી), શિવાનંદ પાટીલની પુત્રી સંયુક્તા પાટીલ (બાગલકોટથી), ઈશ્વર ખંડ્રેનો પુત્ર સાગર ખંડ્રે (બિદરમાંથી), લક્ષ્મી હેબ્બાલકરનો પુત્ર મૃણાલ હેબ્બાલકર (બેલગામથી) અને સતીશ જરકીહો દાખર પ્રિંકાનો જરકીહોલી (ચિક્કોડી બેઠક) સમાવેશ થાય છે.

આ ઉપરાંત અન્ય મંત્રી એસએસ મલ્લિકાર્જુનની પત્ની અને કોંગ્રેસ પાર્ટીના કોષાધ્યક્ષ શમનુર શિવશંકરપ્પાની પુત્રવધૂ ડૉ. પ્રભા મલ્લિકાર્જુનને દાવંગેરેથી મેદાનમાં ઉતારવામાં આવી રહ્યા છે. તેમની સ્પર્ધા ગાયત્રી સિદ્ધેશ્વરા સાથે છે, જે વર્તમાન ભાજપ સાંસદ જીએમ સિદ્ધેશ્વરાની પત્ની છે.

આ ઉપરાંત કોંગ્રેસની ટિકિટ પર લડનારાઓમાં બેંગલુરુ સેન્ટ્રલથી પૂર્વ કેન્દ્રીય મંત્રી રહેમાન ખાનના પુત્ર મન્સૂર અલી ખાન, બેંગલુરુ ઉત્તરથી પૂર્વ વિધાનસભા અધ્યક્ષ એમવી વેંકટપ્પાના પુત્ર ડૉ. રાજીવ ગૌડા, બેંગલુરુ ગ્રામીણથી KPCC પ્રમુખ ડીકે શિવકુમારનો સમાવેશ થાય છે. ડીકે સુરેશ, ભૂતપૂર્વ હસન મંત્રી પુટ્ટસ્વામી ગૌડાના પૌત્ર શ્રેયસ પટેલ, હાવેરીના ભૂતપૂર્વ ધારાસભ્ય ગદ્દાદેવરમુત્તના પુત્ર આનંદ ગદ્દાદેવરમુત્ત, કોપ્પલના ભૂતપૂર્વ ધારાસભ્ય હિતનલના પુત્ર રાજશેખર હિતલ અને મંત્રી મધુ બંગરપ્પાની બહેન ગીતા શિવરાજકુમાર છે.

કોંગ્રેસ પાર્ટીએ અત્યાર સુધીમાં 28માંથી 24 બેઠકો પર પોતાના ઉમેદવારોની જાહેરાત કરી છે. બાકીની ચાર બેઠકો માટે શોર્ટલિસ્ટ કરાયેલા નામો પણ રાજકીય પરિવારોમાંથી આવે છે. તેમાં ચામરાજનગરના મંત્રી એચસી મહાદેવપ્પાના પુત્ર સુનીલ બોઝ, કોલારથી મંત્રી કેએચ મુનિયપ્પાના જમાઈ ચિક્કાપેદ્દન્ના, બેલ્લારીના ધારાસભ્ય તુકારામની પત્ની સુપર્ણિકા તુકારામ અને MLC એમઆર સીતારામના પુત્ર રક્ષા રામૈયાના નામ સામેલ છે.

પરંતુ તેમ છતાં, ભાજપ કે જેડી(એસ) રાજ્યમાં આ મુદ્દા પર કોંગ્રેસને પ્રશ્ન કરવાની સ્થિતિમાં નથી. કારણ કે પરિવારો વચ્ચે ટિકિટની વહેંચણીમાં આ બંને પક્ષો અને કોંગ્રેસ વચ્ચે ખાસ કોઈ ફરક જણાતો નથી.

ચાર વખત મુખ્યમંત્રી રહી ચૂકેલા ભાજપના વરિષ્ઠ નેતા બીએસ યેદિયુરપ્પાના પુત્ર BY વિજયેન્દ્રને તાજેતરમાં પાર્ટી હાઈકમાન્ડ દ્વારા પ્રદેશ અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે. વિજયેન્દ્ર ભાજપના ધારાસભ્ય છે, જ્યારે યેદિયુરપ્પાના મોટા પુત્ર રાઘવેન્દ્ર સાંસદ છે. રાઘવેન્દ્ર શિવમોગાથી ત્રણ વખત ચૂંટણી જીતી ચૂક્યા છે. બેંગલુરુ દક્ષિણથી ચૂંટણી લડી રહેલા તેજસ્વી સૂર્યા ભાજપના ધારાસભ્ય રવિ સુબ્રમણ્યમના ભત્રીજા છે.

જ્યારે, જેડી(એસ) રાજ્યમાં જે ત્રણ બેઠકો પર ચૂંટણી લડશે તેમાંથી માત્ર ગૌડા પરિવારના સભ્યો જ બે બેઠકો પર મેદાનમાં છે. એચડી કુમારસ્વામી મંડ્યાથી અને પ્રજ્વલ રેવન્ના હસનથી ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. પરિવારના ત્રીજા સભ્ય ડૉ. સીએન મંજુનાથ, જે દેવેગૌડાના જમાઈ છે, તેઓ બેંગલુરુ ગ્રામીણમાંથી ભાજપના ઉમેદવાર છે.

આ ચિત્ર માત્ર કર્ણાટકનું જ નથી મોટા ભાગના રાજ્યમાં યુવા નેતાગીરીને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવતું નથી અને આને લીધે શિક્ષિત અને સભ્ય સમાજના નેતાઓ રાજકારણમાં જોડાતા નથી.

લોકો સાથે સંપર્ક ધરાવતા જમીની નેતાઓની અછત છે અને તેનો લાભ રાજકારણીઓ લે છે અને પોતાના સંતાનો કે સગાસંબંધીઓને ગોઠવી દે છે.