અમદાવાદ: અમદાવાદ શહેરી વિકાસ સત્તામંડળ (ઔડા) દ્વારા ભૂતકાળમાં તૈયાર કરાયેલી ટાઉન પ્લાનિંગ (ટીપી) યોજનાઓના કારણે શહેરભરના અનેક તળાવો અને જળાશયોના જમીન વિસ્તારમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. સૂત્રો દ્વારા પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર રાજ્ય સરકારની આવી જમીન ઘટાડવા પર પ્રતિબંધ મૂકતી નીતિ હોવા છતાં આ ઘટાડો થયો હતો. એક સમયે ઔડાના અધિકારક્ષેત્ર હેઠળ આવતા થલતેજ, બોપલ, મેમનગર, વસ્ત્રાપુર અને છારોડી જેવા વિસ્તારો અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની હદમાં સામેલ થયા પછી તળાવ અને જળાશય વિસ્તારોમાં ઘટાડો નોંધાયો હતો.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર ઔડાની ટીપી સ્કીમના ડ્રાફ્ટમાં અનેક જળસ્રોતો માટે નિર્ધારિત જમીનમાં ઘટાડો કરવામાં આવ્યો હતો. ઓછામાં ઓછા પાંચ કિસ્સાઓમાં તળાવો માટે ફાળવવામાં આવેલ અંતિમ પ્લોટ વિસ્તાર મૂળ કરતા નાનો હતો, જેના કારણે કોઈ તળાવનો વિકાસ કરી શક્યા નહોતા.
બોપલમાં ઔડાની ટીપી સ્કીમ નંબર 2માં ગામના તળાવનો મૂળ વિસ્તાર 46,438 ચોરસ મીટર દર્શાવવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ અંતિમ પ્લોટ ઘટાડીને 44,432 ચોરસ મીટર કરવામાં આવ્યો હતો. તેવી જ રીતે, વસ્ત્રાપુર ટીપી સ્કીમ નંબર એકમાં, લગભગ બે દાયકા પહેલા ઔડા દ્વારા વિકસાવવામાં આવેલ તળાવને મૂળ રૂપે 73,957 ચોરસ મીટર ફાળવવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ અંતિમ પ્લોટ ફક્ત 51,761 ચોરસ મીટરનો જ હતો.
થલતેજમાં પરિસ્થિતિ વધુ જટિલ હતી. થલતેજ તળાવના ચોક્કસ કદ અને સીમાઓ અંગે વિવાદો ઊભા શરૂ હોવાથી હજુ સુધી એએમસીએ જમીનનો કબજો લીધો નથી. જેના કારણે અહીં દબાણો પણ થઈ ગયા હતા.
ઔડાના એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે, ટીપી યોજનાનો મુસદ્દો તૈયાર કરતી વખતે તેમાં પણ 40 ટકા જમીન કપાતનો નિયમ લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. આના પરિણામે ઘણીવાર જળસ્રોતોના પ્લોટ મર્જ અથવા ફરીથી આકાર આપવામાં આવ્યા હતા, જેનાથી અજાણતાં તળાવોના કાર્યાત્મક વિસ્તારમાં ઘટાડો થયો હતો.
સૂત્રોએ સ્પષ્ટતા કરી કે રાજ્ય સરકારના નિર્દેશો અનુસાર, ટીપી યોજનાઓમાં તળાવની જમીનમાં કોઈ ઘટાડો કે ફેરફાર કરવાની મંજૂરી નથી. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે, જોકે, ઔડાના અગાઉના ટીપી ડ્રાફ્ટમાં તળાવના વિસ્તારોમાં ઘટાડો અને ફેરફાર કરવામાં આવ્યો હતો. અંતિમ સ્વરૂપ અપાયેલી યોજનાઓમાં હવે વધુ ફેરફારો કરી શકાય તેમ નથી.
