અમદાવાદઃ શહેરમાં ઓટો રિક્ષાની સંખ્યા ખૂબ વધારે છે. શહેરમાં આશરે 2 લાખ ઓટો રિક્ષા છે. ઘણી વખત ઓટો રિક્ષામાં પેસેન્જરના સ્વાંગમાં બેઠેલા ગઠિયા લોકોને લૂંટતા હોય છે. આવી ઘટના બને તો તરત જ ગુનામાં સંડોવાયેલા લોકોને ઝડપી શકાય તે માટે અમદાવાદમાં પોલીસે એક નવતર પહેલ કરી છે. શહેરમાં દોડતી ઓટો રિક્ષાઓને સિટી પોલીસે પોતાના યુનિક ઓળખ નંબર આપવાનું શરૂ કર્યું છે, જે ગુનાની તપાસ દરમિયાન રહેતી ખામીને દૂર કરવા માટેની પહેલ છે.
કેમ લેવામાં આવ્યું આ પગલું
ઘણી વખત રિક્ષાઓમાં RTO રજિસ્ટ્રેશન પ્લેટ પાછળના બમ્પર પર નીચેના ભાગમાં લગાવાયેલી હોય છે, તે એટલી ધૂળવાળી, ખરાબ થયેલી કે ઝાંખી ગઈ હોય છે કે તે CCTVમાં, ખાસ કરીને રાત્રિના સમયે નંબર વાંચી પણ શકાતા નથી. આના કારણે પોલીસ તપાસ વારંવાર ખોરંભાઈ જતી હતી. જેના કારણે આ રિક્ષા પાછળ સ્ટિકર લગાવવાનું પગલું ભરવામાં આવ્યું હતું.
કાલુપુર કેસે વાત સાબિત કરી
નાયબ પોલીસ કમિશનર (ઝોન 3) રૂપલ સોલંકી, જેમણે સૌપ્રથમ તેમના અધિકારક્ષેત્રમાં આ પ્રોજેક્ટ શરૂ કર્યો હતો, તેમણે જણાવ્યું કે આ વિચાર કાલુપુર રેલવે સ્ટેશન પર મોડી રાતના નબળા જનમેદનીને જોઈને આવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું, દરરોજ હજારો લોકો મોડી રાતની ટ્રેનોમાંથી બહાર નીકળે છે અને કેટલાક ગંભીર ગુનાઓનો ભોગ બને છે. અમે ઝોન 3 માં લગભગ 6,000 ઑટોને યુનિક આઈડી નંબર આપ્યા, સ્ટીકરને ઉપરના આગળના અને પાછળના ભાગમાં મૂક્યું, જ્યાં CCTV તેને સ્પષ્ટ રીતે કેપ્ચર કરે છે. તેમની વાત માત્ર 15 દિવસ પહેલા જ સાબિત થઈ હતી. કાલુપુર નજીક એક ગુના સાથે એક ઓટોચાલક સંકળાયેલો હતો, પરંતુ નંબર પ્લેટ કેમેરામાં વાંચવી અશક્ય હતી. જોકે, પોલીસ દ્વારા આપવામાં આવેલો નંબર ચોખ્ખો દેખાતો હતો. અમે તે નંબરને અમારા રેકોર્ડ સાથે મેચ કર્યો અને કેસ ઉકેલી દીધો હતો.
સિસ્ટમ કેવી રીતે કામ કરે છે
નવા સ્ટીકરો પર પોલીસ સ્ટેશનનું નામ અને 1 થી શરૂ થતો એક યુનિક નંબર હોય છે. 999 પછી, તે A-1, A-2 અને તેથી આગળ થાય છે. ઉચ્ચ વિઝિબિલિટી પ્રિન્ટ લાંબા અંતરથી વાંચી શકાય છે અને CCTV પર સ્પષ્ટ દેખાય છે. આપેલા નંબર સામે માલિક અને ડ્રાઇવરની વિગતો સ્થાનિક પોલીસ સ્ટેશનમાં સંગ્રહિત કરવામાં આવે છે અને જ્યારે પણ ફેરફાર થાય ત્યારે અપડેટ કરવામાં આવે છે. મહત્વની વાત એ છે કે, ઑટો માલિકોએ સ્ટીકર માટે એક પણ રૂપિયો ચૂકવવો પડતો નથી.
પોલીસે શરૂઆતમાં સુરક્ષા સેતુ પહેલ હેઠળ તેનું ભંડોળ આપવાનું આયોજન કર્યું હતું, પરંતુ પછીથી નાગરિકો અને સમુદાયના દાતાઓને જોડ્યા, જેમણે જાહેર સુરક્ષા માટે લાખો સ્ટીકરોના પ્રિન્ટિંગને સ્પોન્સર કર્યું હતું.
મુસાફરોને પણ ફાયદો
જો કોઈ વ્યક્તિ ઓટોમાં બેસતા પહેલા સ્ટીકરનો ફોટો ક્લિક કરીને પરિવારના સભ્યને મોકલે, તો RTO પ્લેટ વાંચી શકાય તેવી ન હોય કે ગુમ હોય તો પણ પોલીસ ઑટોને ટ્રેક કરી શકે છે. વધુમાં, સ્ટીકર લાગેલું હોવાથી, તે ઓટો ડ્રાઇવરને કંઈક ગેરકાયદેસર કરતા પણ અટકાવશે.
સમગ્ર શહેરમાં અમલ શરૂ
પોલીસ કમિશનર જી.એસ. મલિકે હવે આ પ્રોજેક્ટને ઔપચારિક રીતે મંજૂરી આપી દીધી છે. ટૂંક સમયમાં જ સમગ્ર શહેરમાં જાહેરનામું બહાર પાડવામાં આવશે, જે અમદાવાદના તમામ ઑટો માટે આ યુનિક પોલીસ આઈડી ફરજિયાત બનાવશે. શહેરના બે લાખ ઓટોમાંથી, લગભગ 25,000ને પહેલેથી જ પોલીસ કોડ સાથે ટેગ કરવામાં આવ્યા છે.
સીપી મલિકે જણાવ્યું, દરેક પોલીસ સ્ટેશનને તેમના અધિકારક્ષેત્રમાં દરેક ઓટોને નંબર આપવા અને રેકોર્ડ અપડેટ રાખવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. પોલીસ અધિકારીઓનું કહેવું છે કે આ યોજના ઓવરલોડેડ શટલ ઑટોના જોખમને નિયંત્રિત કરવામાં પણ મદદ કરશે, જે અવાચ્ય પ્લેટોને કારણે ઘણીવાર કાયદાના અમલમાંથી છટકી જાય છે.
સૂત્રોએ કહ્યું એકવાર ઓટોને પોલીસ આઈડી મળી જાય, પછી તેના ડ્રાઇવરનો ઇતિહાસ, ગુનાહિત રેકોર્ડ અને માલિકીની વિગતો તરત જ તપાસી શકાય છે – જે પહેલા મુશ્કેલ કામ હતું. શહેરમાં રેલવે સ્ટેશનોથી લઈને એરપોર્ટ સુધી ઓટો પર નિર્ભરતા વધી રહી છે, ત્યારે આ નવી દ્વિ-નોંધણી પ્રણાલી લાંબા સમયથી ચાલી રહેલી ખામીને દૂર કરે છે. એક નાનકડું સ્ટીકર ટૂંક સમયમાં જ અમદાવાદના લાખો દૈનિક મુસાફરો માટે સૌથી અસરકારક ઢાલ બની શકે છે.
