દુબઇઃ COP-28ક્લાઈમેટ સમિટમાં વિશ્વના ડઝનેક નેતાઓ એકઠાં થયેલા જોવા મળ્યા હતા, પરંતુ બે મોટા દેશો અમેરિકા અને ચીનના પ્રમુખ આ મહત્વપૂર્ણ ક્લાયમેટ ચેન્જ સમિટમાંથી ગાયબ હતા. નોંધનીય છે કે 2022ના ડેટા અનુસાર અમેરિકા અને ચીનની ગણતરી દુનિયાના સૌથી પ્રદૂષિત બે દેશમાં કરવામાં આવી છે. આવી સ્થિતિમાં આ દેશોના રાષ્ટ્રપતિ સમિટમાંથી ગાયબ રહેવાને લઈને અનેક સવાલો ઉભા થઈ રહ્યા છે.
ક્લાઈમેટ એક્શન ટ્રેકરના અહેવાલ મુજબ, 2022 માં 50 અબજ મેટ્રિક ટન ગ્રહ-હીટિંગ ગેસ છોડવામાં આવ્યો હતો. આમાં ચીન સૌથી મોટા વાયુ પ્રદૂષક તરીકે ઉભરી આવ્યું હતું, જેનો વૈશ્વિક ઉત્સર્જનમાં હિસ્સો લગભગ 30% હતો. જ્યારે આપણે માથાદીઠ ઉત્સર્જન જોઈએ છીએ ત્યારે એક અલગ ચિત્ર ઉભરી આવે છે, જે દરેક દેશમાં સરેરાશ વ્યક્તિ દ્વારા ઉત્પાદિત આબોહવા પ્રદૂષણને પ્રતિબિંબિત કરે છે. આ મુજબ, ચીન દુનિયામાં સૌથી વધુ પ્રદૂષક છે, પરંતુ અમેરિકનો આબોહવા પ્રદૂષણ માટે ચીનના સરેરાશ વ્યક્તિ કરતા લગભગ બમણા જવાબદાર છે.
ગયા મહિને, યુએસ અને ચીને તેમના આબોહવા કાર્યકારી જૂથને ફરીથી શરૂ કર્યું હતું. તેઓ તેમની સંબંધિત 2035 ઉત્સર્જન-ઘટાડાની યોજનાઓમાં મિથેનનો સમાવેશ કરવા માટે પણ સંમત થયા હતા. આ પહેલીવાર હતું જ્યારે ચીને આવી પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી.
આ દરમિયાન, બંને દેશો દ્વારા જારી કરાયેલ સંયુક્ત નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે યુએસ અને ચીન રાષ્ટ્રીય પ્રતિસાદમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે અને પેરિસ કરારના લક્ષ્યોને સંબોધવા અને બહુપક્ષીયવાદને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સાથે મળીને કામ કરી રહ્યા છે. હવે બંને દેશો માનવજાતની વર્તમાન અને ભાવિ પેઢીઓ માટે આપણા સમયના સૌથી મોટા પડકારો પૈકીના એક ‘ક્લાઈમેટ કટોકટી’નો સામનો કરવા માટે અન્ય દેશો સાથે મળીને કામ કરવાની પ્રતિજ્ઞા લે છે.
અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી આબોહવા સમિટમાં શી જિનપિંગ અને જો બાઇડેનની ગેરહાજરી એ સંકેત હોઈ શકે છે કે ચીની કે યુએસ પ્રમુખ બંનેમાંથી કોઈને પણ આ સમિટથી ઊંચી અપેક્ષાઓ નથી. વિશ્વના નેતાઓ અને 70,000 થી વધુ પ્રતિનિધિઓ બે સપ્તાહની યુએન ક્લાઈમેટ ચેન્જ સમિટ, જેને Cop28 તરીકે ઓળખવામાં આવે છે માટે દુબઈ આવ્યા હતા, પરંતુ વિશ્વના બે સૌથી મોટા પ્રદૂષકોના નેતાઓ આમાંથી ગાયબ રહ્યા, જે ચિંતાનો વિષય છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે COP-28 એ યુનાઇટેડ નેશન્સ (UN)ની 28મી વાર્ષિક આબોહવા બેઠક છે જ્યાં ઉપસ્થિત જુદા જુદા દેશના નેતાઓએ કેવી રીતે આબોહવા પ્રદૂષણ મર્યાદિત કરવું અને ભાવિ આબોહવા પરિવર્તન માટે કેવી રીતે તૈયારી કરવી તે અંગે ચર્ચા કરી હતી. આ સમિટ 30 નવેમ્બરથી સંયુક્ત આરબ અમીરાત (UAE)માં દુબઈમાં યોજાઈ હતી. આસમિટ 12 ડિસેમ્બર 2023 સુધી ચાલવાની છે.