આરોગ્ય એક્સપ્રેસ: બની રહ્યા છે આજના યુવાનો… સલાડ દીવાને!

-સંધ્યા સિંહ

આજકાલ ભારતીય યુવાનો વિશ્વના અન્ય દેશોના યુવાનોની જેમ એક તરફ ફાસ્ટ ફૂડના દિવાના બની રહ્યા છે તો બીજી તરફ તેમનામાં સલાડ પ્રત્યે એક ખાસ પ્રકારનું આકર્ષણ પણ જોવા મળી રહ્યું છે. આખરે, આ વિરોધાભાસનું કારણ શું છે? તે કયા એવા પાંચ સલાડ છે જે આ દિવસોમાં સમગ્ર ભારતમાં યુવાનોને ખૂબ જ પસંદ પડી રહ્યા છે? આવો એક પછી એક જાણીએ કે શું માત્ર સલાડ પર નિર્ભર રહેવું સ્વાસ્થ્ય માટે સારું છે?

ફાસ્ટ ફૂડના ક્રેઝનું કારણ

યુવાનોમાં ફાસ્ટ ફૂડ અને સલાડ પ્રત્યે વધતા આકર્ષણ પાછળ ઘણા કારણો છે, જે સામાજિક, સાંસ્કૃતિક અને સ્વાસ્થ્ય દ્રષ્ટિકોણ સાથે સંબંધિત છે. ફાસ્ટ ફૂડ પ્રત્યે આકર્ષણનું મુખ્ય કારણ તેનો સ્વાદ, તેની ઝડપી ઉપલબ્ધતા, ઝડપી જીવનશૈલી
સાથે અનુકૂલનક્ષમતા. આજકાલ મિત્રો સાથે ફાસ્ટ ફૂડના આઉટલેટ્સની મુલાકાત લેવી એ પણ એક સામાજિક પ્રવૃત્તિ બની ગઈ છે.

આ બધાની સાથે આ આકર્ષણમાં આક્રમક માર્કેટિંગનો પણ હાથ છે. સારી રીતે વિચારેલી વ્યૂહરચના તરીકે, મલ્ટીનેશનલ કંપનીઓ તેમની ફાસ્ટ ફૂડ બ્રાન્ડની જોરશોરથી જાહેરાત કરે છે. આ બધાને કારણે યુવાનો સરળતાથી તેમની જાળમાં ફસાઈ જાય છે. આજે સારો પગાર મેળવતા યુવાનો દર મહિને ફાસ્ટ ફૂડ પર સરેરાશ 5,000 રૂૂપિયા ખર્ચી નાખે છે? આ જ કારણ છે કે 90 ટકા ફાસ્ટ ફૂડનું સેવન કરનારા ભારતીય યુવાનોમાં તેનો વપરાશ વાર્ષિક 15 થી 20 ટકા વધી રહ્યો છે.

હવે સલાડનું આકર્ષણ

એક તરફ આક્રમક સ્વાદ અને આધુનિક જીવનશૈલી યુવાનોને ફાસ્ટ ફૂડ તરફ આકર્ષે છે તો બીજી તરફ યુવાનોમાં સ્વાસ્થ્ય પ્રત્યે વધતી જાગૃકતા, વધતી સ્થૂળતા, ડાયાબિટીસ અને હ્રદયરોગના યુવાનોમાં વધતા જતા કેસ, બીજી તરફ મોર્ડન અને ગ્લોબલ આહારમાં સલાડનો વધતો ટ્રેન્ડ પણ યુવાનોને સલાડ તરફ આકર્ષે છે. ફિટનેસના વધતા જતા ટ્રેન્ડને કારણે પણ સલાડ હેલ્ધી ડાયટ તરીકે લોકપ્રિય બન્યું છે. આ બધા સિવાય ઈન્સ્ટાગ્રામ અને સોશિયલ મીડિયા પર પ્રકાશિત થતી કલરફૂલ અને સર્જનાત્મક સલાડની તસવીરો પણ યુવાનોને આકર્ષિત કરે છે.

ભારતમાં 5 ખૂબ જ લોકપ્રિય સલાડ

ક્વિનોઆ અને આવાકાડો સલાડ- પ્રોટીન અને હેલ્ધી ફેટ્સથી ભરપૂર છે. દાડમ અને ઓલિવ તેલ ઉમેર્યા પછી તે ખૂબ જ સ્વાદિષ્ટ બને છે.

ગ્રીક સલાડ – કાકડી, ટામેટાં, ઓલિવ, ફેટા ચીઝ અને ઓરેગાનો વડે બનાવવામાં આવે છે, તે તાજગીથી ભરપૂર છે.

ચિકન સીઝર સલાડ – ગ્રીલ્ડ ચિકન, લેટીસ અને પાર્મેઝન ચીઝ તેને યુવાનોમાં લોકપ્રિય બનાવે છે.

સ્પ્રાઉટ્સ સલાડ – ફણગાવેલા મગ અને ચણા, લીંબુ અને મસાલા વડે તૈયાર કરાયેલ આ સલાડ પ્રોટીન અને ફાઇબરથી ભરપૂર છે.

ફ્રૂટ અને ડ્રાયફૂટનું સલાડ – સફરજન, સંતરા, દાડમ, અખરોટ અને કિસમિસનું આ મિશ્રણ હેલ્ધી અને સ્વાદિષ્ટ છે.

માત્ર સલાડ કેટલું આરોગ્યપ્રદ છે?

નિષ્ણાતોના મતે માત્ર સલાડ પર આધાર રાખવો સ્વાસ્થ્ય માટે યોગ્ય નથી, કારણ કે તેનાથી શરીરમાં પોષણની ઉણપ સર્જાય છે. સલાડમાં પ્રોટીન, ફેટ અને કાર્બોહાઈડ્રેટનું પ્રમાણ ઓછું હોય છે. આ કારણોસર, માત્ર સલાડ ખાવાથી શરીરને પૂરતી ઊર્જા મળતી નથી, ખાસ કરીને યુવાન અને સક્રિય લોકોને. આવી સ્થિતિમાં, લાંબા સમય સુધી માત્ર સલાડ પર રહેવાથી શરીરમાં નબળાઈ આવે છે અને સૂક્ષ્મ પોષકતત્વોની ઉણપ પણ થઈ શકે છે. તેથી, સલાડને સંતુલિત આહારનો એક ભાગ બનાવવો જરૂૂરી છે. કહેવાનો અર્થ એ છે કે તેની સાથે દાળ, રોટલી અને ભાતની સાથે તેમાં પ્રોટીન (ચિકન, પનીર, ટોફુ) અને હેલ્ધી ફેટ્સ (ઓલિવ ઓઈલ, નટ્સ) વગેરે પણ ઉમેરવું જોઈએ.

સલાડ એક ઊભરતો વ્યવસાય

યુવાનોમાં વધતા આકર્ષણને કારણે ભારતમાં સલાડનો વ્યવસાય ઝડપથી ઉભરી રહ્યો છે. ખાસ કરીને શહેરી યુવાનો જંક ફૂડને બદલે અથવા ક્યારેક તેની સાથે હેલ્ધી વિકલ્પો પસંદ કરી રહ્યા છે, ખાસ કરીને મેટ્રો શહેરોમાં રહેતા કામ કરતા યુવાનો રેડી-ટુ-ઇટ સલાડને પસંદ કરી રહ્યા છે કારણ કે આ સમય બચાવવાનો વિકલ્પ પણ છે. આ ઉપરાંત, ક્લાઉડ કિચન અને ઝોમેટો, સ્વિગી અને ડુંઝો જેવી ફૂડ ડિલિવરી એપ્સને કારણે પણ સલાડ વિશે જાગૃતિ વધી છે, જેના કારણે વર્ષ 2024માં ભારતીય સલાડ માર્કેટનું કદ વધીને રૂૂ. 3,000 -4,000 કરોડ સુધી પહોંચી ગયું છે અને 10-12 વાર્ષિક દરે વૃદ્ધિ થઈ રહી છે. ઉપરાંત, ભારતમાં વધી રહેલા શહેરીકરણ અને આરોગ્ય પ્રત્યેની જાગૃતિને કારણે આ ઉદ્યોગ વધુ વિકસશે.

આગામી દિવસોમાં ઓર્ગેનિક સલાડ અને હર્બલ સલાડ જેવા સ્પેશિયાલિટી સલાડ ઉત્પાદનોની માંગ વધવાની છે, કારણ કે આવનારા દિવસોમાં સલાડ વેલનેસ ફૂડ્સ અને ફિટનેસ ડાયટ પ્લાનમાં તેનું મજબૂત સ્થાન બનાવશે. તેમજ ભારતીય યુવાનોમાં સલાડનો વપરાશ વધુ વધશે. કારણ કે હાલમાં ભારતના યુવાનો દર વર્ષે 5 થી 7 કિલો સલાડ વાપરે છે, જ્યારે અમેરિકન યુવાનો દર વર્ષે 20-25 કિલો સલાડ વાપરે છે. જ્યારે ઈટાલી, ગ્રીસ અને ફ્રાન્સમાં પણ યુવાનો સરેરાશ 15 થી 20 કિલો સલાડ વાપરે છે.