ઉજ્જૈન મહાશિવરાત્રીઃ શિવરાત્રી એ બે શબ્દ શિવ અને રાત્રીથી બનેલો છે તેથી શિવરાત્રીનો અર્થ ભગવાન શિવની રાત્રિ થાય છે. હાલમાં શિવ નવરાત્રી અને મહાશિવરાત્રીને લઈને ઉજ્જૈનના મહાકાલ મંદિરમાં વિશેષ તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. ઉજ્જૈનનું શ્રી મહાકાલેશ્વર ભારતના બાર પ્રસિદ્ધ જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે. મહાકાલેશ્વર મંદિરનો મહિમા વિવિધ પુરાણોમાં ઝીણવટપૂર્વક વર્ણવવામાં આવ્યો છે. કાલિદાસથી શરૂ કરીને, ઘણા સંસ્કૃત કવિઓએ આ મંદિરને ભાવનાત્મક રીતે સમૃદ્ધ બનાવ્યું છે.
મહાકાલ જ્યોતિર્લિંગની પૂજા કરવાની પરંપરા મુજબ 10 ફેબ્રુઆરીએ શિવપંચમી નિમિત્તે શિવ નવરાત્રિના પ્રથમ દિવસે પૂજા કરવામાં આવશે. સૌ પ્રથમ કોટીતીર્થ કુંડ પાસે હાજર શ્રી કોટેશ્વર મહાદેવની પૂજા કર્યા બાદ તેમને હળદર અર્પણ કરવામાં આવશે. આ પછી ગર્ભગૃહમાં મહાકાલની પૂજા કરવામાં આવશે.
ઉજ્જૈનમાં આ રીતે થશે મહાકાલની પૂજાઃ-
માન્યતા અનુસાર, પૂજારી શિવ પંચમી પર મહાકાલનો પંચામૃત અભિષેક કરશે અને તેમની પૂજા કરશે. આ પછી બ્રાહ્મણો દ્વારા રૂદ્રપાઠ કરવામાં આવશે. મળતા સમાચાર મુજબ બપોરે એક વાગ્યે ભોગ આરતી, સાંજની પૂજા પછી ત્રણ વાગ્યે ભગવાનનો વિશેષ શણગાર કરવામાં આવશે. નવ દિવસ સુધી આ રીતે મહાકાલની પૂજા થશે. સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે નવ દિવસ સુધી મહાકાલ ભક્તોને અલગ-અલગ સ્વરૂપમાં દર્શન આપશે.
પ્રથમ દિવસે ભગવાન મહાકાલને ચંદનનો શણગાર કરવામાં આવશે. આ પછી, સોલા અને દુપટ્ટા પહેરવા માટે બનાવવામાં આવશે. તેમને મુકુટ, મુંડમાળા, છત્ર વગેરે આભૂષણો પહેરવામાં આવશે. બીજા દિવસે શેષનાગ શ્રૃંગાર, ત્રીજા દિવસે ઘાટટોપ શ્રૃંગાર, ચોથા દિવસે છબીના શ્રૃંગાર, પાંચમા દિવસે હોલકર સ્વરૂપ અને છઠ્ઠા દિવસે મહાદેવને માન મહેશનો વેશ ધારણ કરાવવામાં આવશે. તેવી જ રીતે સાતમના દિવસે ઉમા-મહેશના રૂપમાં શણગાર થશે. આઠમના દિવસે મહાકાલને શિવ તાંડવના રૂપમાં શણગારવામાં આવશે. સાથે જ શિવરાત્રી પર મહાદેવને સપ્તધનના રૂપમાં શણગારવામાં આવશે.
ઉજ્જૈનમાં મહાશિવરાત્રીના દિવસે સ્થાનિક લોકોની સાથે દેશ-વિદેશથી આવનારા શ્રદ્ધાળુઓને માત્ર સામાન્ય દર્શન જ આપવામાં આવશે. આ દિવસને લઈને મંદિર પરિસરમાં વિશેષ તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. આ દિવસે લગભગ 400 કર્મચારીઓ સુરક્ષા વ્યવસ્થા માટે તૈનાત રહેશે.
