હાલના યુગમાં ખાંસી ખૂબ જ સામાન્ય સમસ્યા બની ગઈ છે. પરંતુ તે એક સામાન્ય સમસ્યા હોવાથી તેને પણ અવગણવાને બદલે ગંભીરતાથી લેવાની જરૂર છે. કોરોના વાયરસ, વધતું પ્રદૂષણ, વાતાવરણમાં પરિવર્તન એવા કેટલાક કારણો છે જેના કારણે ઉધરસ ખૂબ જ સરળતાથી થઈ શકે છે. કોરોના રોગચાળામાં ઉધરસ એ એક સામાન્ય લક્ષણ છે, તેથી હવે લોકોમાં ઉધરસને લઈને ડર પેદા થઇ ગયો છે. કોરોના વાયરસ બાદ હવે ઘણા લોકો ઉધરસને ગંભીરતાથી જોઈ રહ્યા છે. ક્યારેક ઉધરસ પણ ટીબીનું લક્ષણ હોઈ શકે છે પરંતુ તેનું સીધું નિદાન થઈ શકતું નથી.
ટીબીમાં સતત ઉધરસ સામાન્ય છે. પરંતુ હવે કોરોના પછી પણ ઘણા લોકો સતત ઉધરસથી પીડાઈ રહ્યા છે. આવા કિસ્સાઓમાં, તે નક્કી કરવું મુશ્કેલ બની જાય છે કે ઉધરસ ખરેખર ટીબી અથવા કોરોના વાયરસથી અથવા અન્ય કોઈ કારણથી થાય છે. સૌ પ્રથમ, તમારે એ સમજવાની જરૂર છે કે ટીબીને કારણે લાંબી ઉધરસ ઘણીવાર માયક્રોબેક્ટેરિયમ ટ્યુબરક્યુલોસિસ ચેપને કારણે થાય છે જ્યારે સામાન્ય ઉધરસ સામાન્ય રીતે ઉપલા શ્વસન માર્ગમાં વાયરલ ચેપને કારણે થાય છે.
ટીબી અને સામાન્ય ઉધરસ વચ્ચે કેવી રીતે તફાવત કરવો?
ઉધરસને સમજવા માટે તેના પ્રકાર અને અવધિને સમજવી જરૂરી છે. તમારે જાણવું જોઈએ કે ટીબીના પ્રારંભિક લક્ષણો માત્ર ઉધરસ છે. બે અઠવાડિયાથી વધુ સમય રહેતી ઉધરસ ટીબીની નિશાની હોઈ શકે છે. જો તમારી ઉધરસ આટલા લાંબા સમય સુધી ચાલે છે અને તમને તકલીફ છે, તો તમારે સમયસર તપાસ કરાવવી જોઈએ.
ક્ષય રોગમાં ઉધરસ 2 અઠવાડિયાથી વધુ સમય રહેતી હોય છે. ટીબીના દર્દીને ટીબીના ચેપનો ઇતિહાસ પણ હોય છે. ટીબીથી સંક્રમિત દર્દીને ખાંસી સાથે કફમાં લોહી પણ આવે છે. તદુપરાંત તેમને થાક પણ બહુ લાગે છે. તેમને ભૂખ લાગતી નથી, જેને કારણે વ્યક્તિનું વજન ઘટે છે. ઘણીવાર શરીરમાં શરદી થાય છે અને અચાનક તાવ આવે છે અને રાત્રે પરસેવો થાય છે. જોકે, સામાન્ય ઉધરસ આવા કોઈ લક્ષણો દર્શાવતી નથી.
ટીબીના કારણો
નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ, ટીબીથી સંક્રમિત વ્યક્તિના સંપર્કમાં આવવું, અયોગ્ય આહાર, વારંવાર ધૂમ્રપાન એ ટીબી રોગના કેટલાક મુખ્ય કારણો છે. ક્રોનિક કિડની ડિસીઝ અને પહેલાથી અસ્તિત્વમાં રહેલા રોગો પણ ટીબીનું કારણ બની શકે છે.
ટીબીની સારવારઃ-
ટીબીના પ્રથમ તબક્કામાં – 6 મહિનાની દવાઓ આપવામાં આવે છે અને બેક્ટેરિયાના ફેલાવાને રોકવા અને મોટી સંખ્યામાં બેક્ટેરિયાને મારી નાખવા માટે નિયમિત ફોલોઅપ કરવામાં આવે છે. જેથી દર્દીને ફરીથી ટીબીનો ચેપ ન લાગે. ટીબીના બીજો તબક્કામાં – 8 થી 9 મહિનાની ટીબીની દવાઓની જરૂર પડે છે. જે શરીરમાં ટીબીના ભાગને નિષ્ક્રિય કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. જો કોઈ વ્યક્તિને પ્રથમ અને બીજા પગલાની દવાઓ લીધા પછી પણ રાહત ન મળે. તેથી તે ત્રીજા કે ચોથા તબક્કાના ટીબીના દર્દી હોઇ શકે છે. તેમને એમડીઆર ટીબી એટલે કે મલ્ટિડ્રગ રેઝિસ્ટન્ટ ટીબી હોઈ શકે છે. મલ્ટિડ્રગ રેઝિસ્ટન્ટ ટીબીને સઘન સારવારની જરૂર પડે છે અને તેનું નિદાન જનીન નિષ્ણાત પરીક્ષણ દ્વારા થાય છે. તો મિત્રો, ટીબી એક ભયંકર રોગ હોવા છતાં, તેને મટાડી શકાય છે. તેથી તેને હળવાશથી ન લો. જો સમયસર સારવાર કરવામાં આવે તો આ રોગ સરળતાથી મટાડી શકાય છે.
