રેડીરેકનર, સ્ટેમ્પ ડ્યુટી નહીં વધારવાનો સરકારનો નિર્ણય
પોતાનું સપનાનું ઘર ખરીદવા માગતા લોકોને રાજ્ય સરકારે મોટી રાહત આપી છે. રાજ્ય સરકારે રીડ રેકનર અને સ્ટેમ્પ ડ્યુટીના દરમાં વધારો નહીં કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. આથી ડેવલપર્સ તેમજ ઘર ખરીદનારાઓને હાશકારો થયો છે. આગામી સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીને ધ્યાનમાં રાખીને સરકારે આ નિર્ણય લીધો હોવાનું માનવામાં આવે છે. ગયા વર્ષથી બેંકોના હોમ લોનના વ્યાજ દરમાં વધારો થઈ રહ્યો છે. જ્યારે તેનાથી ઘરની ખરીદી પર અસર પડી છે, ત્યારે સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને રિકેલ્ક્યુલેટરના દરમાં વધારો થવાથી સામાન્ય માણસનું ઘરનું સપનું વેરણ થઇ જશે, તેથી રાજ્ય સરકારે હાલમાં ભાવવધારો ટાળ્યો છે.
રિકેલ્ક્યુલેટરના દરના આધારે સ્ટેમ્પ ડ્યુટી વસૂલવામાં આવે છે. દર વર્ષે રેડી રેકનરના દરની સમીક્ષા કરવામાં આવે છે અને નવા નાણાકીય વર્ષથી એટલે કે 1લી એપ્રિલથી ભાવમાં વધારો કરવામાં આવે છે. ગયા વર્ષે મહા વિકાસ આઘાડી સરકારે રિકેલ્ક્યુલેટરના દરમાં સરેરાશ પાંચ ટકાનો વધારો કર્યો હતો. મુંબઈમાં સરેરાશ વૃદ્ધિ 2.64 ટકા, ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં 6.96 ટકા અને મ્યુનિસિપલ વિસ્તારોમાં 3.62 ટકા હતી. વર્ષ 2019-20માં કોરોનાને કારણે દરમાં વધારો કરવામાં આવ્યો ન હતો. 2020-21માં સપ્ટેમ્બર પછી રિકેલ્ક્યુલેટરના દરમાં 1.7 ટકાનો વધારો થયો હતો. આ વર્ષમાં કોઈ વધારો કરવામાં આવ્યો નથી.
કોરોના સમયગાળા પછી, બાંધકામ ક્ષેત્રને રાહત આપવા માટે સ્ટેમ્પ ડ્યુટીમાં પણ થોડા મહિના માટે છૂટ આપવામાં આવી હતી. આગામી વર્ષે લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણી હોવાથી સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને રીડ રેકનરના દરમાં વધારો કરવાનું ટાળવામાં આવ્યું છે. નાણા અને મહેસૂલ વિભાગના કેટલાક ઉચ્ચ અધિકારીઓનો અભિપ્રાય હતો કે આ વર્ષે દર વધારવો જોઈએ. તે સંદર્ભે ચર્ચા ચાલી રહી હતી. તેમણે કહ્યું કે સ્ટેમ્પ ડ્યુટી દ્વારા આવક વધારવાની જરૂર છે કારણ કે રાજ્યની તિજોરી પર નાણાકીય દબાણ છે. સામાન્ય રીતે રેડી રેકનરના નવા દર 31મી માર્ચના આઠ-દસ દિવસ પહેલા જાહેર કરવામાં આવે છે. પરંતુ, નાણાકીય વર્ષના અંતિમ દિવસ સુધી, દરોમાં વધારો કરવો કે નહીં તે અંગે ઉચ્ચ સ્તરે ચર્ચા ચાલી રહી હતી. આખરે શુક્રવારે રાજ્ય સરકારે રિકેલ્ક્યુલેટરના દરમાં વધારો નહીં કરવાનો નિર્ણય જાહેર કર્યો હતો.
નોંધનીય છે કે રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા ગયા વર્ષે રેપો રેટમાં ભારે વધારા કરતા બેંકોના હોમ લોનના વ્યાજ દરમાં વધારો થઈ રહ્યો છે. હાઉસિંગ સેક્ટરને ધિરાણ આપવા પર વ્યાજદરમાં વધારાને કારણે હાઉસિંગના ભાવમાં પણ વધારો થયો છે. જો સ્ટેમ્પ ડ્યુટીના દર અને રિકેલ્ક્યુલેટરના દરમાં વધારો થયો હોત તો હાઉસિંગ સેક્ટરને ફટકો પડ્યો હોત. બિલ્ડરોએ માંગ કરી હતી કે રાજ્ય સરકારે રીડ રેકનર અને સ્ટેમ્પ ડ્યુટીના દરમાં વધારો કરવો જોઈએ નહીં. વિરોધ પક્ષોએ પણ ભાવ વધારાનો વિરોધ કર્યો હતો. તેથી હાલમાં ભાવવધારો ટાળવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો.
