ફિલ્મનામા -નરેશ શાહ
એનું નામ ભાનુરેખા ગણેશન. હા, આપણે ‘જોહરાબાઈ’ અને ‘ઉમરાવ જાન’ એટલે કે અભિનેત્રી રેખાની વાત કરી રહ્યાં છીએ. જન્મથી જ લઈને ર૦૧૯ સુધી સતત કોઈને કોઈ કારણસર ચર્ચામાં રહેલી આ અભિનેત્રી અત્યારે ભલે ફેશન દિવા કે સ્ટાઈલ આઈકોન બનીને સ્ત્રીઓની જ ઈર્ષ્ાાનું કારણ રહેતી હોય, પણ તેની જિંદગીની ઊથલપુથલને તપાસો તો બેશક, તેના માટે સિમ્પથી જાગે. જરાક તાળો મેળવો. બચપનમાં ક્યારેક એ સુપરસ્ટારનું સંતાન હતી છતાં તે નાજાયઝ ઔલાદ તરીકે જ મોટી થઈને ઉછરી. સ્કૂલમાં તેની સાથે જ તેના પિતાની ઓફિશિયલ દીકરીઓ ભણતી હતી તેથી એ કાયમ હાંસીનું પાત્ર બનતી એટલે જ ભણવામાં તેને રસ નહોતો પડતો. પિતાએ માતા અને એક સિસ્ટર સહિત તેમનાથી ક્ધની કાપી લીધેલી એટલે ધીમે ધીમે તેઓ કરજ હેઠળ ડૂબી ગયાં. નાછૂટકે માતાના રસ્તે તેણે એકટિંગ કરવાની આવી તો કામ એટલે નહોતું મળતું કે કોઈ પ્રોડ્યુસર ભાનુરેખાને કામ આપીને દક્ષ્ાિણ ભારતના ત્રીજા નંબરના સુપરસ્ટાર જેમિની ગણેશનને (તેમનું સાચું નામ રામાસ્વામી ગણેશન હતું પણ માસનો જેમિની સ્ટૂડિયો છોડયાં પછી જેમિની નામની ક્રેડિટને તેમણે પોતાનું નામ બનાવી દીધું: જેમિની ગણેશન) કોઈ નારાજ કરવા માંગતું નહોતું. તેને હિન્દી આવડતું નહોતું છતાં તેને સૌથી પહેલો હિરોઈન તરીકેનો બે્રક સાવન ભાદો નામની હિન્દી ફિલ્મમાં મળ્યો. રેખાએ તેની અભિનેત્રી મા પુષ્પાવલ્લીનો વર્તમાન નજર સામે જોયો હતો. પહેલાં જેમિની સ્ટૂડિયોના માલિક વાસન, પછી એક સિનેમેટોગ્રાફર અને ત્યાર બાદ જેમિની ગણેશન સાથે ડિવોર્સી પુષ્પાવલ્લી લાગણીના તારથી જોડાઈ પણ તેને દૂસરી ઔરત બનવું નહોતું. જેમિની ગણેશનથી એ બે પુત્રી (રેખા અને રાધા)ની માતા બની પણ… કોઈની પત્ની ક્યારેય ન બની શકી.
રેખાએ જુવાનીમાં પત્ની બનવા માટેના અનેક ધમપછાડા ર્ક્યા. તેનું નામ જીતેન્દ્ર, વિનોદ મહેરા (તેમણે ખાનગીમાં લગ્ન કરી લીધા હોવાનું પણ ઘણાં માને છે) કિરણકુમાર અને છેક મિલેનિયમ સ્ટાર અમિતાભ બચ્ચન સાથે જોડાયું પણ માની જેમ દૂસરી ઔરતનું લેબલ જ તેના પર મારવામાં આવ્યું. ટ્રેજેડી ગણો કે કુદરતી ઈન્સાફ, દૂસરી ઔરત શબ્દથી જ જેને તિરસ્કાર હતો એ રેખાએ તેની ફિલ્મ કેરિયરમાં એક્સો ચાલીસ ફિલ્મ કરી તેમાં સૌથી વધુ (ચાલીસ) વખત તેણે દૂસરી ઔરત યા તવાયફ યા ત્રિકોણના ત્રીજા કોણનું જ કિરદાર ભજવવાનું આવ્યું. એ પણ કિસ્મતની બલિહારી કે આટલી (ક્યારેક વરસમાં સોળ- સોળ) ફિલ્મો કરનારી રેખાની યાદગાર ફિલ્મોની યાદી બનાવો તો આંગળીના વેઢા પણ વધી પડે-એટલી ઓછી છે.
ભાનુરેખા ગણેશનમાંથી માત્ર રેખા બનીને પોતાની જિંદગીને યાદગારના ચોકઠાં સુધી પહોંચાડી શકનારી આ સૌન્દર્ય સુંદરીએ શ્રાપ જેવા આકરાં વિશેષ્ાણોના ટાંકણાથી છેદાઈ-છેદાઈને પોતાની જાતને કંડારી છે. પંદર વરસની ઉંમર દક્ષ્ાિણની ફિલ્મમાં બાળ કલાકાર તરીકે કામ કરતાં પહેલાં એ જેમિની ગણેશનની નાજાયઝ દીકરી તરીકે (ગણેશન અટક માતાએ જીદ કરીને લગાડી હતી ) ઓળખાતી હતી. સોળ વરસે તેને હિન્દી ફિલ્મમાં હિરોઈન તરીકે સાઈન કરવામાં આવી ત્યારે એ કાળી અને જાડીપાડી (તેની કમરનો ઘેરાવો તેંત્રીસ ઇંચનો હતો ) ગણાતી અને ઠઠ્ઠાનું માધ્યમ બની હતી. એકપણ ફિલ્મ નહોતી થઈ ત્યાર પહેલાં સેક્સ કિટેનનું બિરૂદ ફિલ્મ ઈન્ડસ્ટ્રીઝે તેને મારી દીધું હતું. એ વખતે થયેલું એવું કે સાવન ભાદો ફિલ્મનું શૂટિંગ ચાલતું હતું. પ્રોડયુસર-ડાયરેકટરે અભિનેતા નવિન નિશ્ર્ચલને ખાનગી ખૂણે કહી દીધું હતું કે રોમાન્ટિક દૃશ્ય કરતી વખતે તમારે રેખાને (તેની જાણ બહાર) ચુંબન કરી લેવાનું છે. ફિલ્મમાં આવું દૃશ્ય હોવાની કદાચ, રેખાને જાણ હતી પણ પંદર વરસની ટીનએજર ચુંબન દૃશ્ય સહજતાથી નહીં આપી શકે એમ ધારીને નક્કી થયું કે સજાગ થયા વગર, સહજ લાગે એ રીતે રેખાના ચુંબનનો શોટ લેવો.
એમ જ થયું. હેબતાઈ ગયેલી હોવા છતાં રેખાએ નવિન નિશ્ર્ચલના ચુંબનને સહજપણે જ પ્રતિસાદ આપ્યો અને લગભગ ત્રણેક મિનિટ સુધી ચુંબન ચાલ્યું. ચર્ચા એવી ચાલી કે એ ચુંબનના કારણે રેખા ઈન્ટરનેશનલ લાઈફ મેગેઝિનમાં ક્વરેજ પામી પણ સેક્સ કિટેનની તેની ઈમેજ બની ગઈ. મીડિયાને તો જાણે જલેબીનો ભારો મળી ગયો. પંદર-સોળ વરસની કાચી ઉંમર અને કાચી સમજણ સાથે રેખા મનગમતાં જવાબો આપતી. તેને દંભ હજુ આવડતો નહોતો. આભિજાત્યથી તે કોશો દૂર હતી તેથી તે (હા, ચુંબનમાં કશું ખોટું નથી, લગ્ન પહેલાં સેક્સ થઈ શકે, હું પ્રેગનન્ટ નથી થઈ તેનું આશ્ર્ચર્ય છે વગેરે વગેરે) બિનધાસ્ત સ્ટેટમેન્ટ કરતી થઈ એટલે તેને મુંહફટ પણ ગણી લેવાય. જો કે વાંક મીડિયાનો નહોતો. રેખા બોલવામાં બિનધાસ્ત જ હતી અને છે. મુકદ્દર કા સિકંદરના પ્રિવ્યુ શોમાં અમારા (અમિતાભ-રેખાના) શ્યો જોતી વખતે મેં જયાની આંખમાં આંસુ જોયા હતા : રેખા બોલેલી: એ પછીથી તેણે (અમિતાભે) બધા પ્રોડયુસરને કહેવા માંડયું હતું કે મારી ઓપોઝિટ રેખાને કાસ્ટ કરશો તો હું ફિલ્મ નહીં કરું…
સંબંધ તૂટી ગયા પછી (કે પહેલાં) અમિતાભ બચ્ચને ક્યારેય કોઈ વાતનો ખુલાસો ર્ક્યો નથી પણ રેખા સતત વો ની વાત કરતી રહી હતી. ઘર ફિલ્મમાં ભૂતપૂર્વ પ્રેમી વિનોદ મહેરા સાથેના નેચરલ રોમાન્ટિક શ્યોની પ્રશંસા થઈ ત્યારે પણ આ બોલ્ડ અને બિનધાસ્ત અભિનેત્રીએ કહેલું કે શૂટિંગ વખતે હું વિનોદ મહેરામાં એ હોય એમ વિચારીને જ શોટ આપતી હતી એટલે…
જો કે સુપરસ્ટાર સાથેના અફેર પછી પણ રેખાએ એક બિહામણાં બિરૂદનો સામનો કરવાનો આવ્યો હતો : ચૂડેલ, ડાકણ. કોઈકને ભરખી જનારી ડાયન.