આજે આપણો બંધારણ દિવસ છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આજે સવારે સુપ્રીમ કોર્ટમાં બંધારણ દિવસની ઉજવણીમાં ભાગ લીધો હતો અને કહ્યું હતું કે સમગ્ર વિશ્વ આજે ઝડપી વિકાસ અને આર્થિક વૃદ્ધિનો સાક્ષી એવા ભારત તરફ જોઈ રહ્યું છે. બંધારણ દિવસની ઉજવણી પ્રસંગે તેના ઇતિહાસ અને કેટલાક રસપ્રદ તથ્યો પ્રસ્તુત છે.
26 નવેમ્બર 1949 અને 26 જાન્યુઆરી 1950 એ ભારતીય બંધારણના ઈતિહાસમાં ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બે તારીખો માનવામાં આવે છે. દેશમાં એટલે કે 26 નવેમ્બર 1949ના રોજ બંધારણ અપનાવવામાં આવ્યું હતું અને ત્યારબાદ 26 જાન્યુઆરી 1950ના રોજ ભારતીય બંધારણ અમલમાં આવ્યું હતું. તેથી 26 નવેમ્બર બંધારણ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે અને 26 જાન્યુઆરીએ જે દિવસે બંધારણ અપનાવવામાં આવ્યું હતું તે દિવસને ગણતંત્ર દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. ભારત સરકારે 2015 માં ‘બંધારણ દિવસ’ ઉજવવાનું શરૂ કર્યું હતું. બંધારણીય મૂલ્યોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, સામાજિક ન્યાય અને અધિકાર મંત્રાલયે બંધારણ દિવસની ઉજવણી કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો.
1946માં અંગ્રેજોએ ભારતને સ્વતંત્ર બનાવવા અંગે ગંભીરતાથી વિચારવાનું શરૂ કર્યું હતું અને આ માટે એક કેબિનેટ મિશનને ભારત મોકલ્યું હતું, જે ભારતના વિવિધ રાજ્યોના પ્રતિનિધિઓને મળ્યું હતું. આ પ્રતિનિધિઓ ભારતીય બંધારણનો મુસદ્દો તૈયાર કરવા માટે બંધારણ સભાની રચના અંગે ચર્ચા કરવા માટે મળ્યા હતા.
1946 માં બંધારણ સભાની રચના કરવામાં આવી હતી. બેઠકના કાયમી અધ્યક્ષ તરીકે ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદ અને ડ્રાફ્ટિંગ કમિટીના અધ્યક્ષ તરીકે ડૉ. ભીમરાવ આંબેડકરની નિમણૂક કરવામાં આવી હતી. ડ્રાફ્ટ તૈયાર કરવા માટે 13 સમિતિઓની રચના કરવામાં આવી હતી. શરૂઆતમાં, બંધારણ સભામાં કુલ 389 સભ્યો હતા. તેમાં રાજ્યોના 292 પ્રતિનિધિઓ, રાજ્યોના અન્ય 93 પ્રતિનિધિઓ, રાજ્યોના મુખ્ય કમિશનરના ત્રણ પ્રતિનિધિઓ અને બલૂચિસ્તાનના એક પ્રતિનિધિનો સમાવેશ થતો હતો. આ પછી મુસ્લિમ લીગ તેનાથી અલગ થઈ ગઈ. આ બેઠકમાં લગભગ એક કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. બંધારણ સભા 2 વર્ષ, 11 મહિના અને 17 દિવસ સુધી ચાલી હતી, જે દરમિયાન બંધારણને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું હતું. 24 જાન્યુઆરી 1950ના રોજ, બંધારણ સભાના 284 સભ્યોએ ભારતના બંધારણ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. બંધારણ 26 નવેમ્બર 1949 ના રોજ અપનાવવામાં આવ્યું હતું અને બે મહિના પછી 26 જાન્યુઆરી 1950ના રોજ અમલમાં આવ્યું હતું.
આજે છે બંધારણ દિવસ: જાણો આ દિવસનો ઈતિહાસ અને કેટલાક રસપ્રદ તથ્યો
