Category: ધર્મતેજ

શિવ રહસ્ય -ભરત પટેલ ગત સપ્તાહ સુધીનો સારાંશ: તારકાસુરના આદેશથી મહીદાનવને ત્રિપુરને સૂર્યમંડળમાં સ્થાપિત કરવાની તૈયારી કરતાં જોઈ દેવરાજ ઈન્દ્ર કહે છે કે હવે સમય આવી ગયો છે કે નક્ષત્રલોકથી શિવપુત્રને તેડવો આવશ્યક છે. દેવરાજ ઈન્દ્ર સહિત દેવગણો કૈલાસ પહોંચે છે અને ભગવાન શિવને કહે છે, તારકાસુર સુવર્ણ, રજત અને લોહતત્ત્વથી બનાવેલા ત્રિપુર સૂર્યમંડળમાં સ્થાપિત […]

ગીતા-મહિમા -સારંગપ્રીત ગત અંકમાં આપણે જોયું કે શ્રદ્ધાથી રહિત લોકો ભગવાનના ધામને પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી. તેઓ અનંત કાળ સુધી પાછા જન્મ અને મરણના ચક્રમાં ફરતા રહે છે. જન્મ-મૃત્યુના ભયથી પરલોક જ નહીં, પરંતુ આ લોક પણ કેટલું સાર્થક બને છે, તેને હવે સમજીએ. લગભગ સો વર્ષ પૂર્વેની વાત છે. એક વ્યક્તિએ પોતાનું નામ છાપાના […]

માનસ મંથન -મોરારિબાપુ મારાં ભાઈ-બહેનો, પરમાત્માની અતિશય અને અહેતુક કૃપાથી સનાતન ધર્મનું પરમ શ્રદ્ધાનું કેન્દ્ર એવું ગયાતીર્થ અને ભગવાન બુદ્ધને જ્યાં પ્રકાશની પ્રાપ્તિ થઈ, બોધ પ્રાપ્ત થયો, એવું બોધગયા; આ પવન ભૂમિ પર રામકથાનું અનુષ્ઠાન કરવાનો ઠાકોરજીએ મોકો આપ્યો છે. ભગવાન બુદ્ધની પ્રકાશ પ્રાપ્તિની આ ભૂમિને સાંકળીને આ કથાને આપણે ‘માનસ-બોધગયા’ના રૂપમાં સાંભળીશું, સત્સંગ કરીશું […]

જીવનનું અમૃત -ભાણદેવ (ગયા અંકથી ચાલુ) બ્રાહ્મણીગામ પાસે ઋષિગંગાને કિનારેકિનારે એક પગદંડી ચરણપાદુકા તરફ જાય છે. આ સ્થાન ઊંચું છે અને રસ્તો કઠિન ચઢાણનો છે. અહીં એક શિલા પર નર-નારાયણનાં પદચિહ્નો જોઇ શકાય છે. ચરણપાદુકાની આજુબાજુ, આટલી ઊંચાઇ પર પણ હવે બે-ત્રણ આશ્રમો બન્યા છે. જેમ નારાયણપર્વત પર મંદિરથી જમણી બાજુ બ્રાહ્મણીગામ અને તીર્થો છે, […]

પ્રમુખ ચિંતન -સાધુ આદર્શજીવનદાસ અમેરિકન રાષ્ટ્રપ્રમુખ શ્રી થીયોડોર રૂઝવેલ્ટે કહ્યું છે કે The most important single ingredient in the formula of success is knowing how to get along with people.’ મનુષ્યો સાથે કામ લેવાની કુશળતા એ સફળતા માટે સૌથી જરૂરી એકમાત્ર પરિબળ છે. જેમ કેવળ લોટથી પિંડો બંધાતા નથી. તેમાં મોણ (લોટમાં નંખાયેલું તેલ કે […]

અલખનો ઓટલો -ડૉ. નિરંજન રાજ્યગુરુ મીરાંબાઈ (ઈ.સ.૧૪૯૮-૧પ૬પ આશરે) પ્રેમલક્ષણા ભક્તિ પરંપરાનાં સંત ક્વયિત્રી. મેડતા (રાજસ્થાન)નાં રાજકુંવરી. મેવાડના રાણા ભોજરાજ સાથે વિવાહ. ઈ.સ.૧પર૧માં વૈધવ્ય પ્રાપ્ત થયા બાદ દિયર વિક્રમસિંહની સતામણી છતાં સાધુ સંતોની સેવામાં જીવન વિતાવ્યું. વૃંદાવનમાં અને દ્વારકામાં નિવાસ. ગુજરાતી,રાજસ્થાની,હિન્દી અને વ્રજભાષામાં અનેક પદોની રચના. મીરાંબાઈ ગાતાં હોય ‘ગોવિંદો પ્રાણ હમારો રે, મન જગ લાગ્યો […]

ભજનનો પ્રસાદ -બળવંત જાની અરજણદાસ વર્ષ્ાો સુધી રવિ-ભાણ પરંપરાના સિદ્ધસંત ત્રિકમસાહેબના ચિત્રોડ આશ્રમમાં રહીને, સિદ્ધપીઠના વલયોને ઝીલીને ઉછરેલા. તેઓ હરિજન-વણકર જાતિના હતા પણ એમની સાધના પરત્વેની રુચિ કોઈ મોટા ૠષ્ાિ-સાધક કક્ષ્ાાની હતી. ચિત્રોડ આશ્રમની જગ્યાના મહંત ખાનસાહેબે તેમને દિક્ષ્ાિત કરેલા. એમની યોગ-સાધના-ઉપાસના અને એની પરિચાયક યોગમાર્ગી સંતવાણી, નિત્ય જન-સેવા, નામ-જાપ ક્રિયાકલાપ તરીકે મુખ્ય હતા. ગુરુ […]

જિનદર્શન -મહેન્દ્ર પુનાતર ક્રોધ, માન, માયા અને લોભ આ ચાર જડો જીવનના વૃક્ષને પાંગરવા દેતી નથી. આ ચાર કસાયો માણસને ઝંપવા દેતા નથી. આના કારણે માણસ ન વિચારવાનું વિચારી નાખે છે, ન બોલવાનું બોલી નાખે છે, અને ન કરવાનું કરી નાખે છે. સ્વાર્થ અને લોભ આવે છે ત્યારે માણસ ભાન ગુમાવી બેસે છે. આ ચાર […]

જિનદર્શન – મહેન્દ્ર પુનાતર માણસ બીજાની નજરે કેવો છે તે નહીં, પણ પોતાની નજરે કેવો છે તેનું સવિશેષ મહત્ત્વ છે. સારા, નૈતિક, ‘ધાર્મિક હોવું સારું છે’ પરંતુ દંભ અને દેખાવ આપણને વાસ્તવિક જીવનથી વિમુખ બનાવે છે. મુખ્ય પ્રશ્ર્ન છે આપણે સારા થવું છે કે દેખાવું છે? બહારથી થોપેલું લાંબા સમય સુધી ટકી શકતું નથી. બીજા […]

ભજનનો પ્રસાદ – બળવંત જાની દાસી જીવણને બે સમર્થ શિષ્યો. એક પ્રેમસાહેબ બીજા દાસ અરજણ. પોતાની જાતને દાસાનુદાસ માનતા અને ભારે મોટા સેવક હતા. જીવણસાહેબનો સમય ઈ.સ.૧૭પ૦થી ૧૮રપ. અરજણનો દીક્ષ્ાા અંગિકાર સમય ઈ.સ.૧૮૦૯. દીક્ષ્ાા પછી સોળેક વર્ષ્ા સુધી ગુરુનો સહવાસ એમને મળેલો. જામકંડોરણા પાસેના ભાદરા ગામના રાજપૂત જ્ઞાતિમાં જન્મ઼ બાલ્યાવસ્થાથી જ એમને અધ્યાત્મક્ષ્ોત્રે રુચિ હતી. […]