માર્ચ મહિનામાં કે ગમે ત્યારે કમોસમી વરસાદ થાય તે સમજી શકાય, પણ જે રીતે છેલ્લા એકાદ મહિનાથી ગુજરાતમાં ઠેર ઠેર ધોધમાર વરસી રહ્યો છે તે જોતા જાણે ઋતુચક્ર આખુ ફરીગયું હોય તેમ લાગે છે. ગુજરાતમાં ફેબ્રુઆરી મહિનાથી સખત ગરમી વધી ગઈ હતી. આ વર્ષે ખૂબ જ ગરમી પડશે તેવી આગાહીઓ થતી હતી, પરંતુ માર્ચ મહિનાની શરૂઆતથી જ વરસાદી માહોલ બંધાયો છે અને વારંવાર માવઠા થતાં ખેડૂતો સહિત સમાન્ય જનતા પણ પરેશાન થઈ ગઈ છે. ત્યારે માર્ચમાં આવો વરસાદ પડવાનું શું કારણ છે તે નિષ્ણાતો જણાવે છે.
વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સને ભૂમધ્ય સમુદ્રમાં ઉદ્ભવતા વધારાના-ઉષ્ણકટિબંધીય તોફાન તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. જેના કારણે નીચા દબાણનો વિસ્તાર સર્જાયો હતો જેના કારણે અચાનક વરસાદ, હિમવર્ષા અને ધુમ્મસ જેવી સ્થિતિ સર્જાઈ હતી. આ સ્થિતિમાં, નીચાણવાળા વિસ્તારોમાં મધ્યમથી ભારે વરસાદ પડે છે. ભારતના વાર્ષિક વરસાદના લગભગ 5 થી 10 ટકા જેટલો વરસાદ વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સનું પરિણામ હોવાનું માનવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે દર વર્ષે આવું ઓછું થાય છે, પરંતુ હવામાન વિભાગે જણાવ્યું છે કે દેશના ઉત્તર-પશ્ચિમના કેટલાક રાજ્યો જેમ કે ઉત્તર પ્રદેશ, પંજાબ, હરિયાણા, રાજસ્થાન અને દિલ્હીમાં અત્યાર સુધીમાં ભારે વરસાદ નોંધાયો છે. ચંદીગઢ, ઉત્તરાખંડ ઉપરાંત હિમાચલ પ્રદેશ અને જમ્મુ-કાશ્મીરમાં પણ વરસાદ જોવા મળ્યો છે. રાજસ્થાનમાં વરસાદના કારણે ઘણો વિનાશ જોવા મળ્યો છે. ગુજરાતમાં પણ સારો વરસાદ થયો છે.
હવામાન વિભાગે જણાવ્યું છે કે માર્ચમાં વરસાદ વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ સાથે સંબંધિત છે જે ઉત્તર-પશ્ચિમ ભારતમાં વરસાદનું કારણ બને છે. IMDના વૈજ્ઞાનિકોના જણાવ્યા અનુસાર, પશ્ચિમી વિક્ષેપની અસર આ મહિનામાં અત્યાર સુધીમાં ચાર વખત ઉત્તર પશ્ચિમ ભારતના મેદાનો પર થઈ છે. તે ન તો ખેતી માટે સારું છે કે ન તો લોકોના સ્વાસ્થ્ય માટે. આ મહિનામાં વરસાદને કારણે તાપમાનમાં પણ ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. ગયા વર્ષે માર્ચમાં દિલ્હીમાં બિલકુલ વરસાદ પડ્યો ન હતો, તેથી 20 માર્ચ પછી મહત્તમ તાપમાન 38 અને 39 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું, પરંતુ આ વર્ષે માર્ચમાં મહત્તમ તાપમાન 35 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી નીચે રહ્યું હતું. IMDના વૈજ્ઞાનિક ડૉ. નરેશે ANIને જણાવ્યું હતું કે, “ગઈકાલનો વરસાદ વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સને કારણે થયો હતો. આગામી બે દિવસમાં પશ્ચિમ હિમાલય પ્રદેશ સહિત ઉત્તર પશ્ચિમ ભારતમાં વરસાદ, ગાજવીજ અને કરા પડવાની શક્યતા છે. સમગ્ર ભારતમાં તાપમાન સામાન્ય છે અને આના જેવી હીટવેવની કોઈ શક્યતા નથી.
