ભારત વર્ષોથી નકલી ચલણી નોટોની સમસ્યા સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યું છે, જેના કારણે અર્થતંત્રને નોંધપાત્ર નુકસાન થયું છે. નકલી નોટો વધુ અત્યાધુનિક બની રહી છે, જે સરેરાશ વ્યક્તિ માટે તેને ઓળખવાનું પડકારજનક બનાવે છે. નકલી ભારતીય ચલણી નોટ કેવી રીતે શોધી શકાય તે માટેની કેટલીક ટીપ્સ અહીં આપી છે, જેની મદદથી તમે જાણી શકશો કે ચલણી નોટ અસલી છે કે નકલી.
કાગળની ગુણવત્તા:
ભારતીય ચલણી નોટો માટે વપરાતો કાગળ ઉચ્ચ ગુણવત્તાનો હોય છે અને તેની એક અલગ જ feeling આવે છે. અસલી નોટોમાં અનોખું ટેક્સચર હોય છે, જ્યારે નકલી નોટો સામાન્ય રીતે સ્મૂધ અને ઓછી ટેક્સચરવાળી હોય છે. તમે નોટ પર આંગળીઓ ચલાવીને બંને વચ્ચેનો તફાવત અનુભવી શકો છો.
વોટરમાર્ક:
દરેક ભારતીય ચલણી નોટમાં વોટરમાર્ક હોય છે જે પ્રકાશની સામે પકડીને જોઈ શકાય છે. વોટરમાર્ક નોટ પરના પોટ્રેટ સાથે મેળ ખાતો હોવો જોઈએ. જો તે ન થાય, તો નોંધ કદાચ નકલી છે.
સિક્યોરિટી થ્રેડ:
સિક્યુરિટી થ્રેડ એ મેટાલિક સ્ટ્રીપ છે જે આખી નોટ પર ઊભી રીતે લગાવવામાં આવી છે. જ્યારે પ્રકાશ સામે પકડવામાં આવે છે, ત્યારે થ્રેડ સતત રેખા તરીકે દેખાવા જોઈએ. જો સિક્યોરિટી થ્રેડ તૂટી ગયો હોય અથવા ખૂટે છે, તો તે નોટ નકલી હોવાની શક્યતા છે.
માઈક્રોપ્રિંટિંગ:
અસલી ભારતીય ચલણી નોટોમાં નાના અક્ષરો અને આંકડાઓ નોટ પર વિવિધ સ્થળોએ છાપવામાં આવે છે, જે બિલોરી કાચ (સુક્ષ્મ દર્શક કાચ)નો ઉપયોગ કરીને જોઈ શકાય છે. જો માઈક્રોપ્રિંટિંગ અસ્પષ્ટ અથવા ખૂટે છે, તો નોટ નકલી હોવાની શક્યતા છે.
સીરીયલ નંબર:
દરેક ભારતીય ચલણી નોટ પર એક અનન્ય સીરીયલ નંબર છપાયેલો હોય છે. જો તમારી પાસે એક જ સિરીઝની બે નોંટો છે, તો સીરીયલ નંબરો અલગ હોવા જોઈએ. જો બે નોટ પર સીરીયલ નંબર સમાન હોય, તો તેમાંથી ઓછામાં ઓછી એક નકલી છે.
સી-થ્રુ રજિસ્ટર:
સી-થ્રુ રજિસ્ટર એ એક નાની વિન્ડો છે જે નોંધમાં બનેલી છે. જ્યારે પ્રકાશની સામે રાખવામાં આવે છે, ત્યારે રજિસ્ટરમાં એવી ડિઝાઇન હોવી જોઈએ જે નોટના આગળના ભાગ સાથે મેળ ખાતી હોય. જો તે ન થાય, તો નોંધ કદાચ નકલી છે.
કલર-શિફ્ટિંગ શાહી:
કેટલીક ભારતીય ચલણી નોટોમાં અંક પર કલર-શિફ્ટિંગ શાહી હોય છે જે નોટના મૂલ્યનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. જ્યારે વિવિધ ખૂણાઓથી જોવામાં આવે છે, ત્યારે અંકનો રંગ બદલવો જોઈએ. જો આમ ન થાય, તો નોટ નકલી હોવાની શક્યતા છે.
નકલી ચલણી નોટો ભારતમાં એક મોટી સમસ્યા છે, પરંતુ તેને શોધવાના રસ્તાઓ છે. નકલી ભારતીય ચલણી નોટોને ઓળખવા માટે કાગળની ગુણવત્તા, વોટરમાર્ક, સિક્યોરિટી થ્રેડ, માઇક્રોપ્રિંટિંગ, સીરીયલ નંબર્સ, સી-થ્રુ રજિસ્ટર અને કલર-શિફ્ટિંગ શાહી તપાસવાનું યાદ રાખો. ભારતમાં નકલી ચલણી નોટોનું સંચાલન કરવું એ ફોજદારી ગુનો છે, અને જે લોકો તેનો કબજો મેળવે છે તેને કેદ અને દંડ થઈ શકે છે. અર્થતંત્રમાં નકલી ચલણી નોટોના ચલણને રોકવા માટે સતર્ક રહેવું અને જરૂરી પગલાં લેવા જરૂરી છે. જો તમને કોઈ નોટ નકલી હોવાની શંકા હોય, તો તેને ચકાસણી માટે બેંકમાં લઇ જવી જોઇએ.
