આગામી વર્ષોમાં આટલી ‘વંદે ભારત એક્સપ્રેસ’ મળશે
નવી દિલ્હીઃ ભારતમાં વંદે ભારત એક્સપ્રેસ દોડાવવાની યોજનાને વેગ મળી રહ્યો છે ત્યારે આગામી વર્ષોમાં દેશના મોટાભાગના રાજ્યના શહેરમાં વંદે ભારત દોડાવવામાં આવશે. આ યોજનાને સાકાર કરવા માટે રશિયા સાથે ભારતે 6.5 અબજ ડોલરના કરાર કર્યા હતા, જે અંતર્ગત 120 જેટલી વંદે ભારત એક્સપ્રેસ મળશે.
રશિયન-આધારિત ટ્રાન્સમાશોલ્ડિંગ (TMH) એ 120 વંદે ભારત એક્સપ્રેસ ટ્રેનોના ઉત્પાદન, પુરવઠા અને જાળવણી માટે બિડ જીતી લીધી છે, એમ એક અહેવાલમાં જણાવાયું છે.
આ વર્ષે પહેલી જૂન સુધીમાં ભારતીય રેલવે અને ટીએમએચ વચ્ચે કરાર પર હસ્તાક્ષર થવાની અપેક્ષા છે. ભારતીય રેલવે 35 વર્ષના સમયગાળામાં ટ્રેનોની સપ્લાય માટે 1.8 અબજ ડોલર અને તેમની જાળવણી માટે અન્ય 2.5 અબજ ડોલરની ચૂકવણી કરશે. ઇન્ડેક્સેશનને ધ્યાનમાં લેતા, કરારનું કુલ મૂલ્ય 6.5 અબજ ડોલર જેટલું હોઈ શકે છે.
ટીએચએમના ચીફ એક્ઝિક્યુટિવ ઓફિસર કિરીલ લિપાએ જણાવ્યું હતું કે, નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે, પરંતુ દસ્તાવેજ પર જ હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા નથી, પરંતુ તેના પર 29 માર્ચથી લઈને 45 દિવસમાં હસ્તાક્ષર કરવામાં આવશે.
રશિયન કંપનીએ ભારતીય રાજ્ય બાંધકામ અને એન્જિનિયરિંગ કંપની આરવીએનએલ સાથે સંયુક્ત રીતે ટેન્ડર પ્રક્રિયામાં ભાગ લીધો હતો. તેણે એલ્સ્ટોમ, સ્ટેડલર, સિમેન્સ જેવી કંપનીઓ અને ટીટાગઢ અને ભારત હેવી ઈલેક્ટ્રોનિક્સ લિમિટેડ (ભેલ)ની આગેવાની હેઠળના સ્થાનિક ઉત્પાદકોના કન્સોર્ટિયમની દરખાસ્તોને પાછળ છોડી દીધી હતી, જેણે બીજા ક્રમની સૌથી ઓછી બોલી લગાવી હતી.
આ 16-કારની 120 વંદે ભારત ટ્રેનોમાંથી દરેક લાતુરમાં મરાઠવાડા રેલ કોચ ફેક્ટરીમાં બનાવવામાં આવશે. આ ટ્રેનો 2026 અને 2030 ની વચ્ચે પહોંચાડવામાં આવશે તેવી અપેક્ષા છે. પ્રથમ બે પ્રોટોટાઇપ, જોકે, 2025ના અંત સુધીમાં ટ્રાયલ માટે તૈયાર થઈ જશે.
આકસ્મિક રીતે, આ સેમી-હાઈ સ્પીડ ટ્રેનોના વિકાસને સરકારની મહત્વાકાંક્ષી ‘મેક ઇન ઈન્ડિયા’ પહેલ દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવે છે. પ્રથમ ટ્રેન ચેન્નાઈની ઈન્ટિગ્રલ કોચ ફેક્ટરીમાં વિકસાવવામાં આવી હતી અને 2019માં નવી દિલ્હી અને વારાણસી વચ્ચે ચાલી હતી.
રેલવેના જણાવ્યાનુસાર તબક્કાવાર કુલ 400 વંદે ભારત રેક બનાવવામાં આવશે. 400 વંદે-ભારત રેક્સનું ઉત્પાદન ભારતીય રેલવે ઉત્પાદન એકમોની અંદર તબક્કાવાર આયોજન કરવામાં આવ્યું છે જેમાં વિવિધ ટેન્ડરો દ્વારા વિવિધ ટેક્નોલોજી ભાગીદારોની પસંદગી કરવામાં આવશે. એમસીએમએ એટલે મેન્યુફેક્ચરિંગ કમ મેન્ટેનન્સ એગ્રીમેન્ટ સાથેના તમામ ટેન્ડરો પહેલેથી જ બહાર પાડવામાં આવ્યા છે, રેલ મંત્રાલયે આ વર્ષે માર્ચમાં જણાવ્યું હતું .
ભારત સરકાર 2023-24ના નાણાકીય વર્ષના અંત સુધીમાં કુલ 67 ટ્રેન અથવા 1,072 કોચ બનાવવાની યોજના ધરાવે છે. જોકે, રેલવે પરના સંસદીય સભ્યોએ લક્ષ્યાંકોને પૂરા કરવા અંગે શંકા વ્યક્ત કરી હતી અને નિર્દેશ કર્યો હતો કે 2022-23 નાણાકીય વર્ષમાં લક્ષ્યાંકિત 36 રેકમાંથી માત્ર આઠનું ઉત્પાદન થયું હતું.
